20 Σεπτέμβρη 2013, στην Αθήνα, εκδικάζεται η προσφυγή των φορέων του Κιλκίς ενάντια στο διαγωνισμό μεταλλευτικής έρευνας κ εκμετάλλευσης στο νομό μας. 

Είναι μια καλή ευκαιρία να ξαναειπωθεί η αλήθεια. Διαβάστε, διαδώστε γιατί το ψέμα εφευρίσκεται εύκολα - η αλήθεια όμως είναι μόνο μία.

«Η αλήθεια απλά υπάρχει… το ψέμα πρέπει να εφευρεθεί»

Για αυτό ας πούμε κάποια πράγματα με το όνομά τους.

Ξέρει κανείς κάποιο μέρος της γης όπου η μεταλλεία, ιδίως αυτή που σχετίζεται με εξορύξεις χρυσού, έχει κάνει τους πολίτες της περιοχής ευτυχισμένους με τις θέσεις εργασίας που δημιούργησε;  Που έφερε ευημερία και δεν επιδείνωσε τη δημόσια υγεία στις περιοχές των ορυχείων και μεταλλείων;  Που δεν εξαφάνισε άλλες εναλλακτικές αναπτυξιακές δραστηριότητες;  Που βελτίωσε το περιβάλλον;  Που δεν έβλαψε ή εξαφάνισε τις αγροτικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες;  Που δεν έβλαψε ανεπανόρθωτα το υδατικό δυναμικό της κάθε περιοχής;  Που δεν επιβλήθηκε είτε με το δόλο είτε με τη βία;  Που δε συνοδεύτηκε στη συνέχεια από τη δημόσια δυσαρέσκεια και τους αγώνες για κλείσιμο των ορυχείων;  Αγώνες που σε αρκετές περιπτώσεις είχαν και έχουν και ανθρώπινα θύματα.

Εμείς δεν ξέρουμε. Ψάχνοντας βρήκαμε μόνο περιπτώσεις με αρνητικές έως καταστροφικές συνέπειες.  Έχουμε για κάθε ενδιαφερόμενο διαθέσιμα βίντεο και κείμενα από Καναδά, Σουηδία, Φινλανδία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Τουρκία, Βουλγαρία, Περού, Αφρική, Αργεντινή, Κόστα Ρίκα, Μεξικό, …. και δεν έχει τέλος…. Όπου ΟΛΟΙ διαδηλώνουν για να κλείσουν τα ορυχεία χρυσού στις χώρες τους.

Ας δούμε τι πρόκειται να γίνει στον τόπο μας  αν μπούμε και εμείς στην παραπάνω λίστα.  Και να το δούμε τώρα, που ακόμα μπορούμε να το αποτρέψουμε, πριν να είναι πολύ αργά.

Λειψυδρία και μόλυνση των υδάτων.

Ο νομός Κιλκίς, ιδιαίτερα το ανατολικό του τμήμα, είναι ένας από τους 7 νομούς που επισήμως έχουν κριθεί ότι κινδυνεύουν άμεσα από ερημοποίηση, λόγω ιδιαίτερων κλιματικών και γεωλογικών συνθηκών. [ανακ. Yπ. Αγροτικής Ανάπτυξης] Η κατάσταση θα επιδεινωθεί με την επερχόμενη κλιματική αλλαγή. Χρειαζόμαστε και την τελευταία σταγόνα νερό. Είναι απαράδεκτο να εγκατασταθεί εδώ στα Κρούσια μια ιδιαίτερα υδροβόρα δραστηριότητα, όπως είναι η εξόρυξη για χρυσό και η αντίστοιχη μεταλλευτική επεξεργασία. 

Η όποια μεταλλευτική δραστηριότητα, ήδη από τα πρώιμα στάδια των ερευνητικών γεωτρήσεων, μπορεί να οδηγήσει σε αποστράγγιση των γεωτρήσεων στην περιοχή. Στη συνέχεια, η εξορυκτική και μεταλλευτική διαδικασία θα απαιτεί καθημερινά πολύ μεγάλες  ποσότητες νερού, που είναι άγνωστο από πού θα βρεθούν. Πιθανότατα θα αφαιρεθούν από το νερό ύδρευσης των γειτονικών οικισμών, αλλά και της ίδιας της πόλης του Κιλκίς.

Πολύ πιθανή είναι επίσης η μόλυνση των επιφανειακών και υπόγειων νερών. Τα τοξικά χημικά της μεταλλευτικής διαδικασίας (ακόμη κι αν δεν αναφερθούμε στη συνύπαρξη πιθανών ραδιενεργών στοιχείων) καταλήγουν στο υπέδαφος και περνούν στον υδροφόρο ορίζοντα. [Ειδική υδρογεωλογική μελέτη ΙΓΜΕ καταδεικνύει πως το νερό στη περιοχή μας φτάνει ακριβώς για να καλύψει οριακά τις υφιστάμενες ανάγκες – κάτι που επανάλαβε η κ.Καλούση στο Κιλκίς 6/2/2012]

Ατμοσφαιρική και εδαφική ρύπανση, ηχορύπανση, τέλματα μεταλλευτικών καταλοίπων.

Πολύ μεγάλες ποσότητες σκόνης (που δεν θα είναι απλώς χώμα αλλά θα περιέχει και μικροσκοπικά σωματίδια τοξικών μετάλλων, καθώς και τοξικών αερίων) θα διαχέονται στην ατμόσφαιρα με τις καθημερινές εκρήξεις και το πήγαινε έλα των φορτηγών και θα καταλήγουν στα πνευμόνια μας.

Στα γειτονικά, αλλά και πιο απομακρυσμένα από τους χώρους εξόρυξης μέρη θα υπάρχει συνεχής πτώση τοξικής σκόνης που θα πασπαλίζει τις καλλιέργειες, θα ενσωματώνεται στο έδαφος και μέσω του νερού θα τροφοδοτεί τις ρίζες των φυτών. Από εκεί θα φτάνει στο τραπέζι και το πιάτο μας.  

Κοντά στους χώρους εξόρυξης και μεταλλευτικής επεξεργασίας, η συνεχής κίνηση υπερβαρέων οχημάτων, η λειτουργία τρυπανιών, σπαστήρων και μύλων άλεσης των πετρωμάτων, καθώς και η χρήση σε καθημερινή βάση μεγάλων ποσοτήτων εκρηκτικών θα δημιουργήσει αφόρητες συνθήκες ακουστικής ενόχλησης.

Οι περιεκτικότητες σε μέταλλα στην περίπτωση των Κρουσίων, χαλκός και χρυσός, είναι ελάχιστες, λίγα γραμμάρια ανά τόνο πετρώματος. Το σύνολο σχεδόν του υλικού που θα εξορύσσεται θα είναι λοιπόν άχρηστο και θα πρέπει να πεταχτεί, αφού όμως θα έχει γίνει μια λεπτότατη λάσπη ποτισμένη με τοξικά χημικά. Αυτή θα αποτίθεται σε τεράστιες χαβούζες (τέλματα μεταλλευτικών καταλοίπων) κοντά στους χώρους εξόρυξης και θα αποτελεί στον αιώνα τον άπαντα μια πληγή για την περιοχή και συνεχή κίνδυνο σε περίπτωσή διαφυγής της, μετά από καταστροφή των φραγμάτων που θα την περιορίζουν, εξαιτίας ενός πλημμυρικού ή σεισμικού συμβάντος π.χ. Τέτοια καταστροφικά συμβάντα έχουμε συχνά σε διάφορα μέρη του κόσμου όπου λειτουργούν ορυχεία σαν κι’ αυτά που σχεδιάζονται για το Κιλκίς. Στη Σουηδία για παράδειγμα, που συχνά μας την παρουσιάζουν ως υπόδειγμα κατέρρευσε το 2000 ένα μέρος από τέτοιο φράγμα λίμνης τελμάτων μολύνοντας λίμνες της περιοχής και μέσω των ποταμών μεταφέρθηκε η μόλυνση και σε άλλες περιοχές καταστρέφοντας τα εκεί αλιεύματα. Πέντε χρόνια αργότερα η έρευνα μπήκε στο συρτάρι χωρίς να κατηγορηθεί κανείς. Ο αρμόδιος εισαγγελέας αποφάνθηκε πως όλες οι προβλεπόμενες ενέργειες είχαν γίνει καλώς και τίποτε δε θα μπορούσε να έχει αποτρέψει το ατύχημα. Αυτά στη Σουηδία, σε ένα κράτος οργανωμένο, με αυστηρή νομοθεσία που εφαρμόζεται.

Πιθανή συνύπαρξη ραδιενεργών στοιχείων: Ουράνιο. Στοιχεία που προκύπτουν από επίσημες μελέτες αποδεικνύουν την ύπαρξη ουρανίου στην εν λόγω περιοχή. Βεβαίως το αυτό αποδέχεται και το επίσημο κράτος μας αφού με ανακοίνωση του ΙΓΜΕ σπεύδει να διαψεύσει την ύπαρξη μεγάλων ποσοτήτων ουρανίου – άρα συνομολογεί την ύπαρξη ουρανίου. Συνεπώς κατά την εξόρυξη χρυσού η διαρροή ραδιενεργών στοιχείων είναι βέβαιη ακόμη κι αν δεχτούμε ότι δε θα γίνουν ενέργειες εξόρυξης ουρανίου, αυτό θα διαφεύγει όσο υπάρχει στην ατμόσφαιρά μας, στη γη και στα νερά μας με ολέθριες συνέπειες στην υγεία μας ως κάτοικοι ή/και εργαζόμενοι στο μεταλλείο. Επιπλέον – αλλά άκρως σημαντικό είναι ότι σύμφωνα με τον Μεταλλευτικό Κώδικα απαγορεύεται η έρευνα και η εκμετάλλευση περιοχής που περιέχει ουράνιο από ιδιωτική εταιρεία, για αυτό και η ύπαρξή του σκοπίμως δεν αναφέρεται σε κανένα σημείο του σχετικού διαγωνισμού.

Απώλειες περιουσιών.

Σύμφωνα με τον ισχύοντα μεταλλευτικό κώδικα, όταν μια περιοχή έχει χαρακτηριστεί ως δημόσια μεταλλευτική, μπορεί να διατεθεί από το Δημόσιο σε ιδιώτες για μεταλλευτική εκμετάλλευση.  Οι υπάρχουσες στην περιοχή  ιδιοκτησίες και οι ιδιοκτήτες τους (σπίτια, κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, χωράφια, κ.λπ.) δεν έχουν το πάνω χέρι, ούτε το νόμο με το μέρος τους στην περίπτωση αυτή. Είναι αναγκασμένοι να συμμορφωθούν και να εγκαταλείψουν την περιοχή αν το ζητήσει ο μεταλλειοκτήτης. Ειδικά στην περίπτωση των Κρουσίων έχει γίνει μια μεγάλη αδικία. Η περιοχή ήταν ήδη χαρακτηρισμένη ως μεταλλευτική από την πρώτη εγκατάσταση των προσφύγων, έστω και αν κανείς δεν τους το είχε τότε πει.  Τα δικαιώματα στις ιδιοκτησίες που τους δόθηκαν είναι για το λόγο αυτό κολοβά από την αρχή. Όσο δεν υπάρχει ιδιώτης μεταλλειοκτήτης και ενδιαφέρον για εκμετάλλευση, αυτή η κολοβή ιδιοκτησία δεν έχει φανερές επιπτώσεις και όλα φαίνονται ομαλά. Αν όμως εγκατασταθεί ιδιώτης μεταλλειοκτήτης στην περιοχή, τότε σε αυτόν παραχωρούνται εκτός από τα δικαιώματα εκμετάλλευσης και τα δικαιώματα ιδιοκτησίας που απορρέουν από την αρχικό χαρακτηρισμό όλης της περιοχής ως μεταλλευτικής. Στην περίπτωση αυτή ο μεταλλειοκτήτης δεν είναι υποχρεωμένος να καταβάλλει αποζημίωση για ό,τι θα απαλλοτριώσει, επειδή οι ιδιοκτήτες που θα απομακρυνθούν όφειλαν κατά το νόμο να γνωρίζουν, έστω και αν δεν τους το είπε κανένας, πως η ιδιοκτησία τους βρίσκεται εντός μεταλλευτικής περιοχής και άρα τα ιδιοκτησιακά τους δικαιώματα τελούν υπό αίρεση. Η απομάκρυνση των σημερινών κατοίκων βέβαια δεν πρόκειται να γίνει άμεσα με εντολή του μεταλλειοκτήτη, γιατί αυτό θα προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Θα γίνει σταδιακά και οικιοθελώς από τους ίδιους τους σημερινούς ιδιοκτήτες, όταν ανακαλύψουν πως η διαβίωσή τους κοντά στα ορυχεία θα είναι ανυπόφορη, και βέβαια στην περίπτωση αυτή ούτε σκέψη για απαιτήσεις αποζημιώσεων. Για το λόγο αυτό στις παλαιότερες μελέτες που έχουν γίνει για την μεταλλευτική εκμετάλλευση της περιοχής δεν έχει γίνει στην οικονομική ανάλυση καμία πρόβλεψη για κόστη αποζημιώσεων από την εταιρεία που θα αναλάβει το έργο, ενώ και το σημερινό ΥΠΕΚΑ λέει πως δεν θα γίνουν απαλλοτριώσεις στην περιοχή, εννοώντας πως δεν θα δοθούν αποζημιώσεις. 

Καλλιέργειες - Εκτροφές.

Καμία απολύτως καλλιέργεια ή εκτροφή ζώων δεν είναι δυνατόν να συνυπάρξει με τη μεταλλευτική δραστηριότητα που σκορπίζει γύρω της τοξικά, σκόνες, πιθανή ραδιενέργεια και αποστερεί από τη λοιπή φύση το απαραίτητο νερό. Άπειρα τα παραδείγματα σε όλο τον κόσμο. Επιπλέον, ακόμη κι αν κάποιος κτηνοτρόφος επέμενε να εκτρέφει αγελάδες κοντά στον μεταλλευτικό χώρο, ποιος θα αγόραζε το γάλα του να το δώσει στο παιδί του; Ήδη στη Θράκη όπου συμβαίνουν τα ίδια με το Κιλκίς, γαλακτοβιομηχανία δήλωσε εγγράφως ότι αν γίνουν τα μεταλλεία δε θα αγοράζει πλέον γάλα από τους τοπικούς παραγωγου.ς Αν συνδυάσουμε την σημερινή επιτακτική ανάγκη παραγωγής τροφίμων, τις υπέρογκες αυξήσεις των τιμών τους και τις εκκλήσεις του υπ. Γεωργικής Ανάπτυξης για επιστροφή στη γεωργοκτηνοτροφία, καταλαβαίνουμε ότι δε μπορούμε να σωθούμε με τις εξορύξεις χρυσού, που εξάλλου άλλοι θα τον εμπορεύονται.

Η οικονομική διάσταση. Οι θέσεις εργασίας.

Με υποβαθμισμένη την ποιότητα της παραγωγικής γης, του νερού και του αέρα, δεν θα μπορεί να υπάρξει άλλη διέξοδος απασχόλησης στην περιοχή από εκείνη στα μεταλλεία. Για πόσους όμως; Για τους διακόσιους και πεντακόσιους; Και οι υπόλοιποι; 

Ήδη στη Χαλκιδική η εταιρεία με επιδοτούμενο πρόγραμμα απασχολεί για κατάρτιση εργαζόμενους προς 2.000€ το 4μηνο ενώ η ίδια επιχορηγείται με περίπου 4.250€ ανά καταρτιζόμενο – με άλλα λόγια ακόμη και οι μισθοί των εργαζομένων δεν καταβάλλονται από την εταιρεία αλλά από κρατικά κονδύλια! Αυτό που επίσης αξίζει να ειπωθεί είναι το ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην υγεία των εργαζομένων στα ορυχεία. Έχουμε πλήθος παραδειγμάτων. Όλες οι μελέτες και οι στατιστικές μιλούν για ανίατες ασθένειες στους μεταλλωρύχους και μεταλλειοεργάτες, μεταφορείς στείρων, κλπ.  Χαρακτηριστική απόδειξη τα κοιμητήρια του Στρατωνίου της Χαλκιδικής, όπου σπάνια να βρει κανείς τάφο ανδρών με ηλικία πάνω από 50 με 55 έτη ζωής. Αν συνυπολογίσουμε και την παρουσία του ουρανίου στον τόπο μας τα πράγματα χειροτερεύουν πολύ.

Σε κανένα απολύτως δημόσιο έγγραφο (προκήρυξη, διαγωνισμό, κ.λπ.) δεν υπάρχει γραμμένος αριθμός θέσεων εργασίας για το Κιλκίς. Από στόματα διαφόρων ακούσαμε για 50 θέσεις στην αρχή οι οποίες μπορεί να φτάσουν τις 500 σε ορίζοντα 30-ετίας [23/7/2012 κ.Τζίμας εν ΥΠΕΚΑ]. Φυσικά δε μας ξεκαθαρίστηκε αν αυτές οι 500 θα είναι παράλληλες ή «φύγε εσύ, έλα εσύ για 6 μήνες».

Και μετά; Τι; Μετά λοιπόν τα 10-30 χρόνια εξόρυξης, όταν η εταιρεία πάρει ότι θέλει και φύγει, ή όταν αλλάξουν οι συνθήκες της αγοράς (ξέρουμε πια πως οι αγορές ρυθμίζουν τα πάντα) οδηγήσουν την εταιρεία στο να σταματήσει τις εργασίες της και να φύγει; Τότε τι κάνουν οι Κιλκισιώτες; Πού θα εργαστούν; Γιατί, γη για καλλιέργεια, περίπτωση αγροτουρισμού, περίπτωση μελισσοκομίας, περίπτωση κυνηγετικών δραστηριοτήτων και τζίρων – δεν θα υπάρχει !

Εθνικό συμφέρον: Σήμερα στην περιοχή δραστηριοποιούνται γεωργοκτηνοτρόφοι που τζιράρουν ~28 εκ.€. Αυτά εν μέρει επενδύονται και τέλος πάντων καταναλώνονται στον τόπο που ζει ο γεωργοκτηνοτρόφος. Επίσης έχουμε τζίρο ~13 εκ.€ από κυνηγούς που έρχονται στην περιοχή. Επιπλέον, εδώ και μερικά χρόνια η περιοχή έχει κριθεί από πανεπιστημιακές μελέτες ως η πλέον κατάλληλη για παραγωγή αρωματικών φυτών, τα οποία η χώρα μας προς το παρόν εισάγει έχοντας ξοδέψει 30 εκ.€ σε 5 χρόνια. Ήδη γίνονται ενέργειες επέκτασης αυτής της παραγωγής με σκοπό και την καθετοποίηση. Από την άλλη μεριά, το μίσθωμα με την εταιρεία έχει οριστεί στο 1 εκ.€ ετησίως. Από αυτά τα 200.000 € θα πάνε στους Δήμους που πλήττονται. Εύκολη η σύγκριση, παράνοια το συμπέρασμα. Από την παράνοια στην εικονική πραγματικότητα περνούν οι υποσχέσεις και το όραμα της ανάπτυξης, αν φανταστούμε δε και την τυχόν μετατροπή της περιοχή μας σε ΕΟΖ: Τότε η υποτιθέμενη σημερινή προστασία μισθού, νόμων, εργατικής νομοθεσίας, περιβαλλοντικής νομοθεσίας, παύουν να έχουν ισχύ. Και χωρίς ΕΟΖ όμως, αρκεί να θυμηθούμε άλλα παραδείγματα εταιρειών που προς αποφυγή φορολόγησης μετέφεραν την έδρα τους σε άλλη χώρα! Πχ ΦΑΓΕ και 3Ε.

Η ηθική διάσταση. Η εμπιστοσύνη στο κράτος.

Όλη η διαδικασία ξεκίνησε υπόγεια και πονηρά. Με «διαβούλευση» άγνωστη στους Κιλκισιώτες, με δήθεν ενημέρωση των θεσμικών εκπροσώπων μας, ενώ οι συναντήσεις γίνονταν μόνο για να τους συνετίσουν και να τους δώσουν εντολή να μεταπείσουν εμάς. Ακόμη όμως και αυτά όλα έγιναν στο παρά πέντε, πριν λήξει  η διορία υποβολής προσφορών του διαγωνισμού. Καμία δημοκρατική ευαισθησία, καμία προσοχή στις επιθυμίες μας, αντίθετα, επαναλαμβανόμενη κοροϊδία: Και προφορικά πολλές φορές, αλλά και γραπτά στη συνεδρίαση της επιτροπής της Βουλής, η ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου δεσμεύτηκε να τα σταματήσει όλα εάν η τοπική κοινωνία με τους θεσμικούς φορείς της εκφραστεί αρνητικά. Παρόλο όμως ότι καθολικά, όλοι οι φορείς και σύμπασα η κοινωνία του Κιλκίς εκφράστηκε αρνητικά, με υπομνήματα και υπογραφές, συλλαλητήρια κ.λπ., όλα αυτά αγνοούνται από το ΥΠΕΚΑ που δεν ακούει τίποτα.  Υπό αυτές τις συνθήκες και βιώνοντας και όλα τα λοιπά δεινά, εμείς οι ακρίτες Κιλκισιώτες τι συναισθήματα εμπιστοσύνης θα μπορούσαμε να τρέφουμε προς το κράτος μας; Η όλη ιστορία έχει αποκαλύψει επίσης τα ψέματα που μας σέρβιραν για να μας πείσουν. Μας παρουσίασαν π.χ. τη Σουηδία και την Φινλανδία για περιπτώσεις προς μίμηση. Σε επικοινωνία όμως που πετύχαμε μαζί τους, τόσο οι Σουηδοί, όσο και οι Φινλανδοί, τους διέψευσαν παταγωδώς δίνοντας μας αποδείξεις καταστρεπτικών ατυχημάτων που έχουν συμβεί και σε αυτές τις χώρες- με πιο πρόσφατο αυτό του Νοέμβρη του 2012 στο Ταλβιβάαρα.

Δικαστικός αγώνας

Τον Οκτώβριο του 2012 εννέα (9) φορείς του νομού καταθέτουν προσφυγή στο Διοικητικό Εφετείο Αθηνών προκειμένου να ακυρωθεί ο διαγωνισμός για την εκμίσθωση του δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης του δημόσιου μεταλλευτικού χώρου της περιοχής των Κρουσσίων για την εγκατάσταση μεταλλείων χαλκού - χρυσού. Η δικάσιμος ορίζεται για τις 5 Απριλίου 2013.

Στις 5 Απριλίου 2013 ανακοινώνεται από το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών πως αναβάλλεται η εκδίκαση της υπόθεσης. Αιτία της αναβολής είναι η μη υποβολή από την πλευρά του ΥΠΕΚΑ των θέσεων του, παρόλο που υπήρχε αρκετός χρόνος (τουλάχιστον πέντε μήνες) για να γίνει αυτό. Η νέα δικάσιμος ορίστηκε για τις 20 Σεπτεμβρίου 2013. Σε όλο αυτό το διάστημα η εμπλεκόμενη εταιρία έχει βεβαίως κάθε ευκαιρία να μελετήσει τα στοιχεία που συλλέγαμε τόσο καιρό και να προετοιμαστεί καταλλήλως.

Για κάθε Κιλκισιώτη αυτός είναι αγώνας επιβίωσης. Στον αγώνα αυτό γίνονται ενημερώσεις, διαδηλώσεις και χρήση της νομικής οδού, προσπαθώντας να κάνουμε το πρόβλημά μας γνωστό σε ολόκληρη της ελληνική κοινωνία, μιας και τα ΜΜΕ και οι ιθύνοντες μας αγνοούν. Αν χρειαστεί ο αγώνας θα μεταφερθεί και στους δρόμους, τη στιγμή που θα εξαναγκαστούμε από την πολιτεία. Μπορούμε να αντέχουμε οικονομικά δεινά και αδικίες – δε διαπραγματευόμαστε όμως τη ζωή του τόπου μας και των παιδιών μας.