“Ο Αύγουστος είναι ο κατ΄ εξοχήν μήνας των διακοπών. Είναι ο μήνας της μεγάλης κατανάλωσης. Μπορούμε από φέτος να τον καθιερώσουμε ως μήνα των ελληνικών αναψυκτικών και των ελληνικών χυμών. Ο ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΩΝ. Για να δώσουμε περαιτέρω ώθηση στο ελληνικό επιχειρείν και να δημιουργήσουμε με την καταναλωτική συμπεριφορά μας χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας”

Όμηρος Ταχμαζίδης, Ο Αύγουστος των ελληνικών αναψυκτικών (Τρίτη 1 Αυγούστου 2017)

Η εβδομάδα άρχιζε και ο μήνας “έκλεινε”: εσπέρα Δευτέρας 31 Ιουλίου 2107 στην παραλία της Θεσσαλονίκης. Επιστροφή “ποδαράτα” για το σπίτι. Το μάτι μου εξασκημένο, πλέον, από τη διαρκή τριβή με τα προϊόντα του κλάδου των αναψυκτικών και των χυμών, αμέσως εντοπίζει το κουτί στα χέρια του αμαξά στο Λευκό Πύργο. Μόλις έχει επιστρέψει από μια διαδρομή, οι πελάτες κατεβαίνουν και ετοιμάζεται να κάνει αναστροφή για το επόμενο αγώι. Στο χέρι σταθερά το αλουμινένιο κουτάκι του Sprite. Υπάρχει ακόμη το Sprite; Συνεχίζω μερικά μέτρα παραπέρα δύο νεαρές κοπέλες με κουτάκια Sprite και καλαμάκια, στη συνέχεια συναντώ και άλλους περιπατητές να κρατούν κουτάκια του σχεδόν εξαφανισμένου από την ελληνική αγορά αναψυκτικού της Coca Cola Company. Είναι προφανές ότι η αμερικανική πολυεθνική προβαίνει σε μια ακόμη δωρεάν διανομή του συγκεκριμένου προϊόντος για λόγους διαφήμισης. Πριν λίγο καιρό έγινε παρόμοια διανομή της Coca Cola Ζero, λίγο νωρίτερα κάποιες άλλες διανομές της αμερικανικής απομίμησης της ελληνικής Green Cola, την οποία λανσάρει η πολυεθνική υπό την κωμική ονομασία Coca Cola με στέβια ως υποτιθέμενο ανάχωμα στην “πράσινη” επέλαση από την Ορεστιάδα του Έβρου [Βλ. το άρθρο στο Διαδίκτυο, Όμηρος Ταχμαζίδη, Η Coca Cola και ο “οικονομικός δολοφόνος” της]

Κοίταξα να δω το λευκό βανάκι που συνήθως μεταφέρει τα προϊόντα, τα οποία μοιράζουν νεαρές κοπέλες – όσες φορές στο παρελθόν ζήτησα να μάθω τις αμοιβές τους αρνήθηκαν θορυβημένες – αλλά δεν εντόπισα “κίνηση” μεταξύ του ανδριάντος του Μεγάλου Αλεξάνδρου και του ξενοδοχείου “Μακεδονία Παλλάς”, όπου συνήθως σταματούν. Ωστόσο συνέχιζα να βλέπω διάφορα άτομα να κρατούν κουτάκια Sprite στα χέρια τους. Εκεί μετά το “Μακεδονία Παλλάς”, ακριβώς μετά το πάρκο Κυκλοφοριακής Αγωγής, συνάντησα το προσωρινό προσωπικό της Coca Cola ενδεδυμένο στα χρώματα του Sprite, δηλαδή πράσινο, μπλε και λευκό. Το βανάκι ήταν σταθμευμένο στην παραλιακή λεωφόρο και από εκεί τροφοδοτούνταν οι νεαρές με κουτάκια Sprite.

Ένας συνηθισμένος τρόπος της Coca Cola Company να μοιράσει τα προϊόντα της; ΟΧΙ! Πριν τρία χρόνια, όταν το μποϊκοτάζ και το Κίνημα “Ούτε γουλιά Coca Cola” πάσχιζαν ακόμη να μεταφέρουν τα μηνύματά τους, παρόμοιες διανομές – ή καλύτερα απόπειρες διανομής – γινόταν με άλλον τρόπο: στηνόταν ένα stand σε εμφανές σημείο της πόλης και δινόταν μικρά διαφημιστικά κουτάκια ενός προϊόντος, π.χ. Coca Cola Zero ή δινόταν αναψυκτικό Fanta σε μικρά πλαστικά κυπελλάκια για δοκιμή. Και να σκεφτεί κανείς ότι οι απεργοί εκείνοι την περίοδο εμφανιζόταν στα σημεία πώλησης και μοίραζαν φυλλάδια, εξαναγκάζοντας την Coca Cola να αποσύρει το τμήμα της προβολής του προϊόντος. Τώρα οι απεργοί και το Κίνημα “Ούτε γουλιά Coca Cola” έχουν εγκαταλείψει αυτή την πρακτική και φαίνονται, πλέον, βέβαιοι για τη σταθερή συμπεριφορά του καταναλωτικού κοινού της Θεσσαλονίκης.

Συζήτησα για τη διανομή του Sprite –ένα ολωσδιόλου καμένο χαρτί στην αγορά των αναψυκτικών, που αμφιβάλλω αν στην Θεσσαλονίκη έχει μερίδιο αγοράς πάνω από 2% και αυτό πιθανώς λόγω του τουρισμού – με τους απεργούς και μου επέστησαν την προσοχή στην ημέρα της διανομής και την ημερομηνία. Η Coca Cola Company για να αποφύγει τις επιστροφές “σκουντούσε” το προϊόν στο “κλείσιμο” του μήνα να φύγει με οποιονδήποτε τρόπο για να φανεί “κατανάλωση”, να φανούν πωλήσεις. Για αυτό οι “προβολές” του προϊόντος δε γίνονται με μικρά διαφημιστικά κουτάκια, αλλά με κανονικά, τα οποία υπό κανονικές συνθήκες, θα έπρεπε να πωλούνται. Ζούμε καταστάσεις εξαίρεσης: φανταστείτε έναν μανάβη να δίνει ένα ροδάκινο για δοκιμή σε κάθε περαστικό που θα τον ήθελε για πελάτη!

Η μισή χρονιά πέρασε, δύο μήνες έμειναν για να κλείσει το κρίσιμο εννεάμηνο του έτους και τα στελέχη της πολυεθνικής, σε πλήρη σύγχυση, βλέπουν τις πωλήσεις των ελληνικών εταιριών να εκτινάσσονται από εβδομάδα σε εβδομάδα, σε μια αγορά που συρρικνώνεται. Δε θέλει ερώτημα για να αντιληφθεί κανείς εις βάρος ποίου ενισχύονται οι ελληνικές επιχειρήσεις του κλάδου των αναψυκτικών και των χυμών. Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες και νου έχουν και γνώση… Η Θεσσαλονίκη έχει ανοίξει το δρόμο για κάτι πολύ μεγάλο με το σύνθημα “Ούτε γουλιά Coca Cola”: όσοι παρακολουθούν την ανάπτυξη των ελληνικών εταιριών του κλάδου των αναψυκτικών και των χυμών αντιλαμβάνονται ότι ευρισκόμαστε μπροστά σε εξελίξεις, οι οποίες θα ήταν αδιανόητες χωρίς το μποϊκοτάζ. [Βλ. το άρθρο στο Διαδίκτυο, Όμηρος Ταχμαζίδης, Ο Αύγουστος των ελληνικών αναψυκτικών]

Κατά την έναρξη της περυσινής θερινής περιόδου είχα γράψει σε ένα από τα πολλά άρθρα, για αυτόν τον ιδιόμορφο κοινωνικό και εθνικό αγώνα, ότι η Fanta θα ακολουθήσει μοιραία το Sprite στις πωλήσεις, δηλαδή θα μπει και αυτή σε τροχιά περιθωριοποίησης στην αγορά και πράγματι έχει εισέλθει προ πολλού – στην αγορά της Θεσσαλονίκης όλα μου δείχνουν ότι κινείται σταθερά σε μονοψήφιο ποσοστό πωλήσεων – και φέτος, λίγο πριν η Coca Cola ανακοινώσει την κυκλοφορία προϊόντος με στέβια ως αντίπαλο δέος προς την Green Cola – μια ακόμη απόδειξη, πως “ισχυρότερος” δε σημαίνει απαραιτήτως και “ικανότερος” -, ότι και η Coca Cola regular, η αιχμή του δόρατος της Coca Cola Company θα κινδυνέψει. Δεν αλλάζω την πρόβλεψή μου: όσο και αν επεξεργαστούν οι “μάγειροι” της πολυεθνικής τα στοιχεία, θα υπάρχουν άλλοι αδιάψευστοι μάρτυρες- τα στοιχεία της ανάπτυξης των ελληνικών επιχειρήσεων. Από τη φετινή σεζόν περιμένω δύο εκπλήξεις: η μία θα είναι η “Βίκος” – ειδικά οι πωλήσεις της Βίκος Cola στην αγορά της Θεσσαλονίκης θα αιφνιδιάσουν ακόμη και τα διευθυντικά στελέχη της επιχείρησης στα Γιάννενα– και η άλλη, παρότι δεν έχω εμπεριστατωμένη εικόνα, ελπίζω και πιστεύω να είναι κάποιες εταιρίες αναψυκτικών της Κρήτης, ώστε να μπορέσουν τα επόμενα χρόνια να εξέλθουν και προς την υπόλοιπη Ελλάδα – έχουν όλες τις προϋποθέσεις και η ενίσχυσή τους εις βάρος της Coca Cola θα δημιουργήσει την απαραίτητη “ρευστότητα” και το επενδυτικό ενδιαφέρον τρίτων.

Ο Αύγουστος των ελληνικών αναψυκτικών… σκορπάει υποσχέσεις, αλλά η πραγματοποίηση τους τελεί υπό μία κρίσιμη προϋπόθεση: “Ούτε γουλιά Coca Cola, Fanta, Sprite, Amita, Frulite, Monster, Nestea, νερό Αύρα”.

Υ.Γ.: Το καλοκαίρι του 2014 η Coca Cola, σε μια προσπάθεια να ανακόψει την ανοδική πορεία της Green Cola και των άλλων αναψυκτικών με στέβια (π.χ. της βολιώτικης ΕΨΑ) και για να αντιμετωπίσει την έντονη δραστηριότητα του Κινήματος “Ούτε γουλιά Coca Cola”, λάνσαρε στην ελληνική αγορά για πρώτη φορά ένα προϊόν με στέβια, το Sprite με στέβια και με διαφημιστικό σύνθημα τη φράση “ανακάλυψέ τη απίστευτη γεύση δροσιάς”: το προϊόν αυτό με τις “30% λιγότερες θερμίδες με γλυκαντικό από το φυτό στέβια” είχε σχεδόν μηδενικές πωλήσεις και αποσύρθηκε αθόρυβα.

*Μέλος του Ε.Γ. της “Σοσιαλιστικής Προοπτικής”