Τα τελευταία χρόνια αλλά και ειδικά μετά και την ψήφιση του νέου ασφαλιστικού νόμου (ν.4387/2016), όσοι ασχολούμαστε με την οργάνωση και υποστήριξη της δραστηριότητας των εταιρειών, παρατηρούμε την αυξημένη τάση για επιλογή της Ι.Κ.Ε. ως νομικής μορφής καταλληλότερης για τα ελληνικά δεδομένα. Μια σχετική παλιότερη ανάλυσή μας που συγκρίνει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα μπορείτε να βρείτε εδώ. 

Μάλιστα το άρθρο 107 του ν.4072/2012 επεξηγεί ειδικά την διαδικασία μετατροπής μίας Ο.Ε. σε Ι.Κ.Ε.. σύμφωνα με το οποίο «εταιρεία άλλης μορφής μπορεί να μετατραπεί σε ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία με απόφαση των εταίρων ή των μετόχων, που λαμβάνεται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το νόμο για την περίπτωση λύσης της συγκεκριμένης εταιρικής μορφής». Τις ειδικότερες λεπτομέρειες του άρθρου αυτού ο νομοθέτης ανέλυσε στην εγκύκλιο ΠΟΛ 1262/2013.

Ο λόγος που επανερχόμαστε με το παρόν άρθρο είναι το γεγονός ότι με το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο ο οποιοσδήποτε έχει την ατυχία να είναι αυτοαπασχολούμενος και να εξακολουθεί μέχρι σήμερα να έχει ένα μέτριο ετήσιο εισόδημα πάνω από 20.000 ευρώ,  θα γνωρίσει από 1/1/2017 μια πολύ αισθητή μείωση στα καθαρά κέρδη του (μετά την αφαίρεση κρατήσεων και φόρων θα μένουν σε πολλές περιπτώσεις ασφαλισμένων περίπου τα μισά). Δεν θα αναλωθούμε περαιτέρω στο κομμάτι αυτό, υπάρχει αρθρογραφία αναλυτικότατη με επαρκή παραδείγματα.

Ένα βασικό χαρακτηριστικό στις Ο.Ε.και Ε.Ε. (ομόρρυθμες-ετερόρρυθμες εταιρείες) είναι το γεγονός πως όλοι οι ομόρρυθμοι –ετερόρρυθμοι εταίροι έχουν υποχρεωτικά την εμπορική ιδιότητα και για τον λόγο αυτό είναι υποχρεωμένοι να υπάγονται στην ασφάλιση του πρώην ΟΑΕΕ (πλέον ΕΦΚΑ). Άρα, αυτό σημαίνει πως κάθε ομόρρυθμος εταίρος θα καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές.

Σημαντικά πλεονεκτήματα μετατροπής Ο.Ε. σε Ι.Κ.Ε.

Προκειμένου να αποφύγουν την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών, πολλοί προχώρησαν στην μετατροπή της Ο.Ε. σε Ι.Κ.Ε.. Στις Ι.Κ.Ε., το σημαντικό πλεονέκτημα είναι πως υποχρέωση ασφάλισης έχει μόνο ο διαχειριστής της και όχι οι εταίροι της, οι οποίοι επίσης από τη στιγμή που θα μετατραπεί ο Ο.Ε. σε Ι.Κ.Ε. δεν θα ευθύνονται αλληλέγγυα και εις ολόκληρον για τις υποχρεώσεις της που θα δημιουργούνται στο εξής. Η νομική προσωπικότητα της εταιρείας συνεχίζεται κανονικά ως είχε και μετά την μετατροπή.

Επιπλέον πλεονέκτημα, είναι το γεγονός πως ο νόμος προβλέπει την ύπαρξη διάφορων μορφών εισφορών για τις Ι.Κ.Ε., τις εξωκεφαλαιακές και τις εγγυητικές. Άρα π.χ. μπορεί να αποτιμηθεί η εργασία κάποιου εταίρου και να λάβει μερίδια στην εταιρεία ανάλογα με το πώς αποτιμήθηκε η εργασία του. Φυσικά, σε περίπτωση που κατά την μετατροπή Ο.Ε. σε Ι.Κ.Ε., τα εταιρικά μερίδια ενός ομόρρυθμου εταίρου μετατραπούν σε εγγυητικές ή εξωκεφαλαιακές εισφορές στην Ι.Κ.Ε., απαιτείται η ρητή συμφωνία των εν λόγω εταίρων (άρθρο 107 παρ.1 ν.4072/2012).

Οι πρώην ομόρρυθμοι εταίροι και πλέον εταίροι Ι.Κ.Ε., εξακολουθούν επί πενταετία να ευθύνονται για τις υποχρεώσεις της Ο.Ε. που είχαν δημιουργηθεί μέχρι και την μετατροπή.

Η αποτίμηση της περιουσίας της μετατρεπόμενης εταιρείας

Η Ι.Κ.Ε. επωφελείται ενός σημαντικού προνομίου σε περίπτωση που κάποιος επιθυμεί να επιλέξει την νομική της μορφή για να δραστηριοποιηθεί. Απαλλάσσεται της υποχρέωσης αποτίμησης της περιουσίας της μετατρεπόμενης εταιρείας και έτσι απαλλάσσεται της υποχρέωσης καταβολής του φόρου υπεραξίας που θα επιβαλλόταν (ΠΟΛ 1262/2013 παρ. 6). Αντίθετα, σε περίπτωση μετατροπής μιας Ο.Ε. σε Ε.Π.Ε. ή Α.Ε. θα επιφέρει την αποτίμηση της περιουσίας αυτής με όλα τα σχετικά φορολογικά επακόλουθα.

Σε περίπτωση που η εταιρεία αυτή έχει συσταθεί ή κάνει χρήση κάποιου αναπτυξιακού νόμου στο κεφάλαιό της, τότε εφαρμογή θα έχουν οι διατάξεις του νόμου αυτού για την αποτίμηση της περιουσίας της(ΠΟΛ 1262/2013 παρ. 7) σε συνδυασμό με τα άρθρα 106 και 107 του ν.4072/2012. Η σύζευξη του αναπτυξιακού με τα άρθρα 106 και 107 του ν.4072/2012 δεν ισχύει αν η μετατροπή γίνεται από Α.Ε. σε Ι.Κ.Ε. ή από Ι.Κ.Ε. σε προσωπική εταιρεία (ΠΟΛ 1262/2013 παρ. 8).

Πρότασή μας είναι η χρήση της επιτροπής του άρθρου 9 σε κάθε περίπτωση ώστε στο μέλλον να μην προκύψουν αμφισβητήσεις από οποιονδήποτε δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα ή πρόσωπο που να αφορούν την κεφαλαιακή αξία της εταιρείας.

Τι γίνεται αν η μετατρεπόμενη εταιρεία διαθέτει ακίνητο στο όνομά της;

Όπως αναφέραμε παραπάνω, η νομική προσωπικότητα μεταφέρεται αυτούσια στη νέα νομική μορφή με αποτέλεσμα να μην έχουμε την σύσταση εξ αρχής νέας εταιρείας. Για τον λόγο αυτό δεν χρειάζεται να γίνει κάποια συμβολαιογραφική πράξη μεταβίβασης του ακινήτου.

Αντίθετα, το ίδιο το συμφωνητικό μετατροπής θα πρέπει να περιβληθεί τον συμβολαιογραφικό τύπο εφόσον η εταιρεία έχει ακίνητη περιουσία.

Λογιστικές συνέπειες μετατροπής

• Συντάσσεται απογραφή έναρξης κατά την ημερομηνία της μετατροπής. Όπως προαναφέραμε δεν απαιτείται η χρήση της επιτροπής του άρθρου 9 και άρα δεν χρειάζεται να προκύψει υπεραξία.
• Η Ι.Κ.Ε. τηρεί εκ του νόμου διπλογραφικά βιβλία οπότε απαιτείται να γίνει η σχετική μετάβαση από τα απλογραφικά.
• Αν ο αναπτυξιακός προβλέπει πως κατά την αποτίμηση της μετατρεπόμενης επιβάλλεται φόρος υπεραξίας, τότε υπερισχύει ο αναπτυξιακός έναντι της ΠΟΛ 1262/2013 παρ. 6.
• Ο ετήσιος ισολογισμός θα περιλαμβάνει τις πράξεις της εταιρείας και υπό τις δύο νομικές της μορφές. Αυτό σημαίνει πως δεν θα συνταχθεί άλλος ισολογισμός για το διάστημα που είναι Ο.Ε. ή Ε.Π.Ε. και άλλος για Ι.Κ.Ε., αλλά ένας ενιαίος στο όνομα της νέας εταιρικής μορφής.
• http://www.artion.gr/