Την προηγούμενη εβδομάδα γράφαμε για την καθυστέρηση που παρατηρείται σε ορισμένα θέματα που αφορούν τον Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (ΚΦΑΣ).

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουμε, αναμένεται να κατατεθεί στις επόμενες ημέρες νομοσχέδιο που αφορά τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα στο οποίο θα περιλαμβάνονται θέματα που κάλυπτε μέχρι σήμερα ο Κώδικας Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών, και ιδίως θέματα τήρησης, των βιβλίων, των λογιστικών αρχείων και κανόνες τιμολόγησης.

Ακόμη θα περιλαμβάνει λογιστικούς κανόνες για τις επιχειρήσεις που δεν εφαρμόζουν τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς – ΔΠΧΑ.

Οι κανόνες αυτοί θα στηρίζονται πάνω στις Οδηγίες για το ΦΠΑ (2006/112/ΕΕ) και την Οδηγίας 2013/34/ΕΕ σχετικά με τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις και συναφείς εκθέσεις επιχειρήσεων ορισμένων μορφών.

Είναι ουσιαστικά το τρίτο νομοσχέδιο που καταθέτει το κυβερνητικό επιτελείο και αποτελεί συμπλήρωση του Φορολογικού Νόμου (N.4172/2013) και του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (N.4174/2013).

Με το αναμενόμενο νομοσχέδιο καταργείται ουσιαστικά ο ΚΦΑΣ και όλο το τυπολατρικό του περιεχόμενο και εκσυγχρονίζεται το καθεστώς της διακίνησης των εμπορευμάτων και προϊόντων. Αλλάζει ακόμη η τήρηση των βιβλίων και τα λογιστικά αρχεία που είναι υποχρεωμένες να τηρούν οι επιχειρήσεις σύμφωνα με το μέγεθος τους, και συγκεκριμένα κριτήρια που θεσπίζονται όπως : 1) το σύνολο ενεργητικού, 2) τζίρος και 3) μέσος αριθμό απασχολούμενων στην περίοδο.

Τα τρία κριτήρια αυτά κατατάσσουν και καθορίζουν το μέγεθος των οντοτήτων σε : α) πολύ μικρές οντότητες, β) μικρές οντότητες, γ) μεσαίες οντότητες και δ) μεγάλες οντότητες.

Οντότητα (entity) εννοείται :

Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή ένωση προσώπων, επιχείρηση ή οργανισμός κερδοσκοπικού ή μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που ανήκει στον ιδιωτικό ή στον δημόσιο τομέα, που υπόκειται στο σύνολο ή σε μέρος των ρυθμίσεων αυτού του νόμου.

Ανάλογα με την ένταξη σε αυτές τις κατηγορίες των επιχειρήσεων, είναι και οι υποχρεώσεις που έχουν στην τήρηση βιβλίων και τα λογιστικά αρχεία που πρέπει να τηρούν .

Χρόνος ενημέρωσης λογιστικών αρχείων

Με το άρθρο 6 του προτεινόμενου νομοσχεδίου εναρμονίζεται η υποχρέωση ενημέρωσης των βιβλίων και των λογιστικών αρχείων σύμφωνα με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το χρονικό όριο υποβολής των δηλώσεων του ΦΠΑ και των φορολογικών δηλώσεων.

Πιο συγκεκριμένα το άρθρο καθορίζει ότι:

1. Η ενημέρωση των λογιστικών αρχείων γίνεται εντός του απαιτούμενου χρόνου για την εμπρόθεσμη απόδοση φόρων, τελών και λοιπών επιβαρύνσεων που προβλέπονται από τη νομοθεσία, καθώς και την έγκαιρη σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων και την παροχή κάθε άλλης πληροφόρησης που η εθνική νομοθεσία απαιτεί.

2. Οι λογιστικές πράξεις για την κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της περιόδου περιλαμβάνουν την ολοκλήρωση της ενημέρωσης των λογιστικών αρχείων, καθώς και τον προσδιορισμό των φορολογητέων αποτελεσμάτων. Αυτή η λογιστική διαδικασία ολοκληρώνεται εντός του μικρότερου διαστήματος από:

α) τέσσερις μήνες από την λήξη της περιόδου.
β) τις οριζόμενες από τη νομοθεσία προθεσμίες για την υποβολή χρηματοοικονομικών καταστάσεων.
γ) τις οριζόμενες από τη νομοθεσία προθεσμίες για την υποβολή της δήλωσης φόρου εισοδήματος.
δ) τα όρια που τίθενται από οποιαδήποτε άλλη νομοθεσία της χώρας.

Σημαντικές αλλαγές στην διακίνηση των εμπορευμάτων και προϊόντων της επιχείρησης

Με το νομοσχέδιο καταργούνται ουσιαστικά το Δελτίο Αποστολής και μοναδικό στοιχείο διακίνησης και τιμολόγησης καθίσταται το Τιμολόγιο Πώλησης και η Απόδειξη Λιανικής.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα άρθρα 8 έως 15 καθιερώνονται οι κανόνες διακίνησης, ο χρόνος έκδοσης των σχετικών στοιχείων καθώς και το περιεχόμενο τους.

Άρθρο 8: Τιμολόγιο πώλησης

1. Τιμολόγιο είναι το στοιχείο που εκδίδεται για κάθε πώληση αγαθών και παροχή υπηρεσιών, εντός της χώρας ή άλλης χώρας μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή προς άλλη χώρα, καθώς και σε κάθε περίπτωση συναλλαγής που υπόκειται σε Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.), βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας.

2. Κάθε έγγραφο που περιλαμβάνει όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για το τιμολόγιο θεωρείται τιμολόγιο, με την προϋπόθεση ότι ο παραλήπτης των αγαθών ή υπηρεσιών που υπόκεινται σε τιμολόγηση αποδέχεται το έγγραφο αυτό.
Η οντότητα που πωλεί αγαθά ή υπηρεσίες έχει την ευθύνη να διασφαλίζει ότι εκδίδεται τιμολόγιο για κάθε πώληση. Ο πωλητής αγαθών ή υπηρεσιών εκδίδει το τιμολόγιο πώλησης. Ενώ Πιστωτικό τιμολόγιο είναι το τιμολόγιο που εκδίδεται για την περίπτωση εκπτώσεων, επιστροφών ή άλλων διαφορών.

Αντίθετα για τo δημόσιο, τις περιφέρειες, τις νομαρχίες, τους δήμους και κοινότητες αλλά και τους λοιπούς οργανισμούς δημοσίου δικαίου, δεν έχουν υποχρέωση έκδοσης τιμολογίου για τις δραστηριότητες ή πράξεις τις οποίες πραγματοποιούν ως δημόσια εξουσία, έστω και αν για αυτές τις δραστηριότητες ή πράξεις εισπράττουν δικαιώματα, τέλη, εισφορές ή άλλες επιβαρύνσεις. Η εξαίρεση αυτή παρέχεται με την προϋπόθεση ότι οι πράξεις αυτές δεν υπόκεινται σε Φόρο Προστιθέμενης Αξίας, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και την Οδηγία 2006/112/ΕΚ.

Άρθρο 9: Περιεχόμενο τιμολογίου

1. Το τιμολόγιο φέρει υποχρεωτικά τις ακόλουθες ενδείξεις:
α) την ημερομηνία έκδοσης του τιμολογίου και τον αύξοντα αριθμό, για μία ή περισσότερες σειρές τιμολογίων, ο οποίος χαρακτηρίζει το τιμολόγιο με μοναδικό τρόπο.
β) τους Αριθμούς Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) των αντισυμβαλλόμενων Πελάτη και Πωλητή , με βάση τον οποίο ο πωλητής πραγματοποίησε την παράδοση των αγαθών ή την παροχή των υπηρεσιών και τον Α.Φ.Μ. του πελάτη, με βάση τον οποίο έλαβε χώρα η παράδοση των αγαθών ή η παροχή των υπηρεσιών.
γ) το πλήρες όνομα και την πλήρη διεύθυνση του πωλητή και του πελάτη που αποκτά τα αγαθά ή λαμβάνει τις υπηρεσίες.
δ) την ποσότητα και το είδος των παραδιδόμενων αγαθών ή την έκταση και το είδος των παρεχόμενων υπηρεσιών, εκτός εάν η έκταση και το είδος των παρεχόμενων υπηρεσιών προκύπτει από άλλα έγγραφα στα οποία παραπέμπει το τιμολόγιο.
ε) την αξία αγαθών ή υπηρεσιών ανά συντελεστή Φ.Π.Α., την αξία που απαλλάσσεται Φ.Π.Α., την αξία μονάδας αγαθού ή υπηρεσίας χωρίς Φ.Π.Α., καθώς και την αξία κάθε έκπτωσης ή επιστροφής, εάν δεν συμπεριλαμβάνονται στην τιμή μονάδας.
στ) τον συντελεστή Φ.Π.Α. που εφαρμόζεται, το ποσό του οφειλόμενου Φ.Π.Α., εκτός εάν εφαρμόζεται ειδικό καθεστώς σύμφωνα με το οποίο η πληροφορία αυτή παραλείπεται, όταν η πράξη απαλλάσσεται από Φ.Π.Α., ή την διάταξη της εθνικής νομοθεσίας σύμφωνα με την οποία η παράδοση αγαθών ή η παροχή υπηρεσιών απαλλάσσεται από το φόρο αυτό
ζ) όταν ο λήπτης είναι υπόχρεος καταβολής του Φ.Π.Α., η αναφορά «Αντίστροφη επιβάρυνση».

2. Τα ποσά του τιμολογίου μπορεί να εκφράζονται σε οποιοδήποτε νόμισμα.

3. Το τιμολόγιο δεν απαιτείται να φέρει υπογραφή για τους σκοπούς αυτού του νόμου.

Άρθρο 10: Απλοποιημένο τιμολόγιο και Συγκεντρωτικό τιμολόγιο

1. Επιτρέπεται η έκδοση απλοποιημένου τιμολογίου σε κάθε μία από τις παρακάτω δύο περιπτώσεις: όταν το ποσό του τιμολογίου δεν υπερβαίνει το ποσό των 100 ευρώ, ή
2. Το απλοποιημένο τιμολόγιο φέρει υποχρεωτικά τις ακόλουθες ενδείξεις:
α) την ημερομηνία έκδοσης του τιμολογίου, β) προσδιορισμό της οντότητας που πωλεί τα αγαθά ή τις υπηρεσίες, γ) τον προσδιορισμό των αγαθών ή υπηρεσιών που προσφέρονται, δ) το ποσό του Φ.Π.Α. που οφείλεται ή τις απαιτούμενες πληροφορίες για τον υπολογισμό του.
3. Επιτρέπεται η έκδοση συγκεντρωτικού τιμολογίου το οποίο αναφέρεται σε διαφορετικές παραδόσεις αγαθών ή παροχές υπηρεσιών. Το συγκεντρωτικό τιμολόγιο περιλαμβάνει τις ίδιες πληροφορίες όπως το τιμολόγιο ή το απλοποιημένο τιμολόγιο, κατά περίπτωση.

Άρθρο 11: Χρόνος έκδοσης τιμολογίου

1. Η υποχρέωση έκδοσης τιμολογίου γεννάται κατά τον χρόνο που πραγματοποιείται η αποστολή ή παράδοση των αγαθών ή των υπηρεσιών και καθορίζεται ως εξής:
α) σε περίπτωση πώλησης αγαθών ή υπηρεσιών, τιμολόγιο εκδίδεται το αργότερο μέχρι τη 15η ημέρα του επόμενου μήνα της παράδοσης ή αποστολής αγαθών, ή της παροχής των υπηρεσιών, κατά περίπτωση.
β) σε περίπτωση συνεχιζόμενης παροχής υπηρεσίας ή κατασκευής έργου, το τιμολόγιο εκδίδεται μέχρι τη 15η ημέρα του επόμενου μήνα από το μήνα στον οποίο μέρος της αμοιβής καθίσταται απαιτητό για το μέρος της υπηρεσίας ή του έργου που έχει ολοκληρωθεί.
γ) στην περίπτωση έκδοσης συγκεντρωτικού τιμολογίου της παραγράφου 3 του άρθρου 10, το συγκεντρωτικό τιμολόγιο εκδίδεται το αργότερο μέχρι τη 15η του επόμενου μήνα από το μήνα εντός του οποίου πραγματοποιήθηκε το πρώτο υποκείμενο στο φόρο γεγονός πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών που συμπεριλαμβάνεται στο συγκεντρωτικό τιμολόγιο.

Άρθρο 12: Εκδιδόμενα στοιχεία για λιανική πώληση αγαθών ή υπηρεσιών

1. Για κάθε πώληση αγαθών ή υπηρεσιών σε ιδιώτες καταναλωτές, αντί έκδοσης τιμολογίου του άρθρου 8, μπορεί να εκδίδεται στοιχείο λιανικής πώλησης (τιμολόγιο λιανικής πώλησης ή απόδειξη λιανικής πώλησης) και αντίτυπο αυτού του εγγράφου παραδίδεται στον πελάτη.

2. Η οντότητα που πωλεί αγαθά ή υπηρεσίες σε ιδιώτες καταναλωτές έχει την ευθύνη να διασφαλίζει ότι εκδίδεται στοιχείο λιανικής πώλησης για κάθε σχετική πώληση. Το στοιχείο λιανικής πώλησης φέρει υποχρεωτικά τις ακόλουθες ενδείξεις:
α) την ημερομηνία έκδοσης, τον αύξοντα αριθμό, για μία ή περισσότερες σειρές στοιχείων λιανικής πώλησης, ο οποίος χαρακτηρίζει το στοιχείο αυτό με μοναδικό τρόπο.
β) τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.), με βάση τον οποίο ο πωλητής πραγματοποίησε την παράδοση των αγαθών ή την παροχή των υπηρεσιών, και το πλήρες όνομα και την πλήρη διεύθυνση του πωλητή των αγαθών ή υπηρεσιών.
γ) το συντελεστή Φ.Π.Α. που εφαρμόζεται και την μικτή αξία πώλησης που αυτός αφορά.

3. Στην περίπτωση εκπτώσεων ή επιστροφών εκδίδεται πιστωτικό στοιχείο λιανικής πώλησης. Για κάθε εκδιδόμενο πιστωτικό στοιχείο λιανικής πώλησης άνω των 30 ευρώ τηρείται από τον πωλητή αρχείο με το ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνση του πελάτη.

4. Με στοιχείο λιανικής πώλησης εξομοιώνεται κάθε άλλο έγγραφο που περιλαμβάνει τα δεδομένα του στοιχείου λιανικής πώλησης και αντίτυπο αυτού παραδίδεται στον πελάτη.

5. Το στοιχείο λιανικής πώλησης μπορεί να φέρει ανάλογη ονομασία, σύμφωνα με τις επικρατούσες συναλλακτικές πρακτικές ή τις απαιτήσεις άλλης νομοθεσίας.

Άρθρο 13: Χρόνος έκδοσης στοιχείων λιανικής πώλησης

1. Το στοιχείο λιανικής πώλησης εκδίδεται: α) σε περίπτωση πώλησης αγαθών, κατά την παράδοση ή την έναρξη της αποστολής, β) σε περίπτωση παροχής υπηρεσιών, με την παροχή της υπηρεσίας, γ) σε περίπτωση απόκτησης δικαιώματος λήψης υπηρεσίας, με την απόκτηση του δικαιώματος αυτού, δ) σε περίπτωση συνεχιζόμενης ή επαναλαμβανόμενης παροχής υπηρεσίας ή κατασκευής έργου για λογαριασμό τρίτου, με την ολοκλήρωση της υπηρεσίας ή του έργου, ε) σε περίπτωση συνεχιζόμενης παροχής υπηρεσίας ή κατασκευής έργου, το τιμολόγιο εκδίδεται μόλις μέρος της αμοιβής καθίσταται απαιτητό για το μέρος της υπηρεσίας ή του έργου που έχει ολοκληρωθεί.

Άρθρο 14: Ηλεκτρονικό τιμολόγιο

1. Το τιμολόγιο μπορεί να εκδίδεται σε ηλεκτρονική ή σε έντυπη μορφή.

2. Ηλεκτρονικό τιμολόγιο, συμπεριλαμβανομένου του στοιχείου λιανικής πώλησης, είναι οποιοδήποτε τιμολόγιο που περιέχει τις πληροφορίες που απαιτούνται από τον παρόντα νόμο και το οποίο έχει εκδοθεί και ληφθεί σε ηλεκτρονική μορφή.

3. Η χρήση ηλεκτρονικού τιμολογίου υπόκειται στην αποδοχή του, με έντυπο ή ηλεκτρονικό τρόπο, εκ μέρους του λήπτη των αγαθών ή υπηρεσιών που υπόκεινται σε τιμολόγηση.

4. Στην περίπτωση που πλήθος ηλεκτρονικών τιμολογίων αποστέλλονται ή τίθενται συγκεντρωτικά στη διάθεση του ίδιου προσώπου που αποκτά αγαθά ή λαμβάνει υπηρεσίες, οι επαναλαμβανόμενες ενδείξεις στα διάφορα τιμολόγια είναι δυνατόν να παρατίθενται μία μόνο φορά, όταν είναι δυνατή η πρόσβαση στο σύνολο των πληροφοριών κάθε τιμολογίου.

Άρθρο 15: Αυθεντικότητα του τιμολογίου

1. Η αυθεντικότητα της προέλευσης, η ακεραιότητα του περιεχομένου και η αναγνωσιμότητα του τιμολογίου, σε έντυπη ή σε ηλεκτρονική μορφή, διασφαλίζεται από το χρόνο της έκδοσής του έως τη λήξη της περιόδου διαφύλαξής του. Αυτό ισχύει τόσο για τιμολόγια που εκδίδονται για πώληση αγαθών ή υπηρεσιών όσο και για τιμολόγια που λαμβάνονται για αγορά αγαθών και υπηρεσιών.

2. Κάθε οντότητα οφείλει να εφαρμόζει τα κατάλληλα στις περιστάσεις μέτρα διασφάλισης της αυθεντικότητας της προέλευσης, της ακεραιότητας του περιεχομένου και της αναγνωσιμότητας του τιμολογίου. Αυτό μπορεί να επιτυγχάνεται με οποιεσδήποτε δικλίδες της οντότητας δημιουργούν αξιόπιστη και ελέγξιμη αλληλουχία (αλυσίδα) τεκμηρίων που συνδέουν κάθε τιμολόγιο με τη σχετική προμήθεια αγαθών ή παροχή υπηρεσιών, και αντίστροφα.

3. Η αυθεντικότητα της προέλευσης και η ακεραιότητα του περιεχομένου ενός ηλεκτρονικού τιμολογίου μπορεί να διασφαλίζεται με τους πιο κάτω ενδεικτικά αναφερόμενους τρόπους:
α) χρήση προηγμένης ηλεκτρονικής υπογραφής που έχει δημιουργηθεί από ένα μηχανισμό δημιουργίας ασφαλών ηλεκτρονικών υπογραφών και στηρίζεται σε πιστοποιητικό εγκεκριμένου φορέα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του Π.Δ.150/2001 (ΦΕΚ Α, 125).
β) ηλεκτρονική ανταλλαγή δεδομένων (EDI), όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 2 της σύστασης 1994/820/ΕΚ της Επιτροπής, της 19ης Οκτωβρίου 1994 (Επίσημη Εφημερίδα Ε.Κ. EL 388/28.12.1994), εφόσον η συμφωνία σχετικά με αυτήν την ανταλλαγή προβλέπει τη χρησιμοποίηση διαδικασιών που εγγυώνται τη γνησιότητα της προέλευσης και την ακεραιότητα των δεδομένων.
Παρατηρούμε εδώ ότι προτείνεται ουσιαστικά η κατάργηση των ασφαλών μηχανισμών (ΕΑΦΔΣΣ) του ν. 1809/1998, μιας και στο 4093/2012 στο άρθρο 3 παρ. 5 αναφέρει σε σχέση με την αυθεντικότητα προέλευσης :

«Για την υλοποίηση των προαναφερομένων η αυθεντικότητα της προέλευσης και η ακεραιότητα του περιεχομένου ενός ηλεκτρονικού τιμολογίου, θεωρείται ότι διασφαλίζεται με τους πιο κάτω ενδεικτικά αναφερόμενους τρόπους:
α) Προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του π.δ. 150/2001 (Α' 125).
β) Ηλεκτρονική ανταλλαγή δεδομένων (EDI), όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 2 της σύστασης 1994/820/Ε.Κ. της Επιτροπής, της 19ης Οκτωβρίου 1994 (Επίσημη Εφημερίδα Ε.Κ. EL 388/28.12.1994), εφόσον η συμφωνία σχετικά με αυτή την ανταλλαγή προβλέπει τη χρησιμοποίηση διαδικασιών που να εξασφαλίζουν τη γνησιότητα της προέλευσης και την ακεραιότητα των δεδομένων.
γ) Σήμανση με τη χρήση ειδικών ασφαλών διατάξεων σήμανσης του ν. 1809/1988»

Γενικές παρατηρήσεις

Από την παράθεση των σχετικών άρθρων παρατηρούμε ότι υπάρχουν σημαντικές αλλαγές, που απλοποιούν τις διαδικασίες που έβαζε ο ΚΒΣ και ο ΚΦΑΣ.

Α) Όπως είπαμε καταργείται το Δελτίο Αποστολής και καθιερώνεται σαν στοιχείο διακίνησης το Τιμολόγιο για την χονδρική πώληση και την παροχή υπηρεσιών μεταξύ επιτηδευματιών, και το Τιμολόγιο λιανικής ή απόδειξή λιανικής, για τις συναλλαγές μεταξύ επιτηδευματιών και ιδιωτών. (αυτό δεν σημαίνει ότι όσες επιχειρήσεις θέλουν για λειτουργικούς λόγους να κρατήσουν το δελτίο αποστολής, δεν μπορούν να συνεχίσουν να το τηρούν. Απλά δεν αποτελεί πλέον στοιχείο κάποιου νόμου και δεν χρειάζεται θεώρηση).
Β) Καταργείται η θεώρηση των βιβλίων και στοιχείων, εκτός από τα στοιχεία λιανικής.
Γ) Καταργούνται τα πρόσθετα βιβλία και τα ειδικά βιβλία διαφόρων κατηγοριών επιχειρήσεων.
Δ) Ουσιαστικά καταργείται το βιβλίο αποθήκης με την μορφή που είναι σήμερα. Αντικαθίσταται από το αρχείο αποθεμάτων που μπορεί να είναι και ένα ισοζύγιο με τα στοιχεία που ζητούνται.

Απόστολος Αλωνιάτης Οικονομολόγος - φοροτεχνικός, Α' Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Οικονομικός Διευθυντής της PROSVASIS AEBE, Συγγραφέας

newmoney.gr