Τον φόρο εισοδήματος που αναλογεί στο σχηματισμό αφορολόγητου αποθεματικού για τις χρήσεις 2003 και 2004 θα πρέπει να επιστρέψουν οι επιχειρήσεις που τον γλίτωσαν, καθώς η σχετική φοροαπαλλαγή χαρακτηρίστηκε παράνομη κρατική ενίσχυση από τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ενωσης. 

Με εγκύκλιο που εξέδωσε ο γενικός γραμματέας Δημόσιων Εσόδων κ. Χάρης Θεοχάρης καθορίζεται όλη η διαδικασία για τη διενέργεια του σχετικού ελέγχου αλλά και του τρόπου υπολογισμού των ποσών που πρέπει να επιστραφούν, τα οποία σημειωτέον θα είναι έντοκα. Ειδικότερα, στην εγκύκλιο τονίζεται ότι Το ύψος της κρατικής ενίσχυσης ανέρχεται στο ισόποσο του φόρου εισοδήματος από τον οποίο απαλλάχθηκαν οι επιχειρήσεις με τον σχηματισμό ειδικών αφορολόγητων αποθεματικών επενδύσεων, από τα αδιανέμητα κέρδη τους των οικονομικών ετών 2004 και 2005.

Ως ημερομηνία χορήγησης της ενίσχυσης για όλες τις προς έλεγχο επιχειρήσεις, θεωρείται η τελευταία προθεσμία υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος των νομικών προσώπων.

• Για διαχειριστικές περιόδους που έληγαν στις 31/12/2003 ημερομηνία χορήγησης ενίσχυσης θεωρείται η 24/5/2004,

• Για διαχειριστικές περιόδους που έληγαν στις 31/12/2004 ημερομηνία χορήγησης ενίσχυσης θεωρείται η 26/5/2005,

• Για διαχειριστικές περιόδους που έληγαν σε οποιαδήποτε άλλη ημερομηνία ως ημερομηνία χορήγησης θεωρείται η 24η ημέρα του πέμπτου μήνα από την ημερομηνία λήξης της διαχειριστικής περιόδου, από τα κέρδη της οποίας σχηματίστηκαν τα εν λόγω αποθεματικά.

Οι ως άνω κρατικές ενισχύσεις κατά το μέρος που δεν είναι συμβατές με την εσωτερική αγορά, ανακτώνται εντόκως με την έκδοση σχετικών φύλλων ελέγχου από τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. μετά την διενέργεια ελέγχου.

Για τον υπολογισμό των τόκων της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 169 ν.4099/2012, ως ημερομηνία ανάκτησης των ενισχύσεων θεωρείται η ημερομηνία καταβολής αυτών σε περίπτωση αποδοχής και ταυτόχρονης καταβολής του συνολικού ποσού ή η ημερομηνία λήξης της προθεσμίας καταβολής αυτών για το συνολικό ποσό ανάκτησης (ενίσχυση συν τόκοι). Σε περίπτωση μη καταβολής των συνολικών ποσών μέχρι την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας καταβολής τους , για το υπόλοιπο θα έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 6 ΝΔ 356/1974 (ΦΕΚ Α90/1974, Κ.Ε.Δ.Ε.) μέχρι την ημερομηνία εξόφλησης που είναι η ημερομηνία πραγματικής ανάκτησης της ενίσχυσης.

Αρμόδια Δ.Ο.Υ. για την διενέργεια του ελέγχου και την έκδοση των σχετικών φύλλων ελέγχου της ανάκτησης των εν λόγω ενισχύσεων, είναι η Δ.Ο.Υ. που είναι αρμόδια για τη διενέργεια φορολογικού ελέγχου στις εν λόγω επιχειρήσεις σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις και όχι τα Ελεγκτικά Κέντρα, ακόμη και αν οι επιχειρήσεις έχουν ελεγχθεί με οριστικό/τακτικό φορολογικό έλεγχο για τα οικονομικά έτη 2004 και 2005 και ανεξάρτητα από το ποια υπηρεσία διενήργησε τον τακτικό έλεγχο. Αν όμως συμπίπτει να διενεργείται σε κάποια από τις εν λόγω επιχειρήσεις έλεγχος από Ελεγκτικό Κέντρο για τις ίδιες ελεγχόμενες διαχειριστικές περιόδους, τότε το Ελεγκτικό Κέντρο υποχρεούται να διενεργήσει ταυτόχρονα και τον έλεγχο αυτό.

Επισημαίνουμε ότι ο έλεγχος που θα διενεργηθεί με βάσει τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 169 ν 4099/2012, όπως ισχύει, δεν έχει τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά των συμπληρωματικών στοιχείων της παραγράφου 2 του άρθρου 68 του Κ.Φ.Ε. (ν.2238/1994), αλλά είναι έλεγχος για ανάκτηση παράνομων κρατικών ενισχύσεων.

Αντίγραφα των σχετικών εκθέσεων ελέγχου με συνημμένα τα τυχόν φύλλα ελέγχου που θα εκδοθούν και τα διπλότυπα καταβολής των ποσών της ανάκτησης θα αποσταλούν άμεσα, από τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου, στη Διεύθυνση Ελέγχων του Υπουργείου Οικονομικών, προκειμένου να συγκεντρωθούν τα στοιχεία για τους ελέγχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς απόδειξη της εκτέλεσης της ως άνω απόφασης του Δικαστηρίου της EE.

Με τα φύλλα ελέγχου που θα εκδοθούν από τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. θα καταλογίζονται σε βάρος των επιχειρήσεων που σχημάτισαν ειδικά αφορολόγητα αποθεματικά άρθρων 2 & 3 του ν.3220/2004 από τα αδιανέμητα κέρδη των οικονομικών ετών 2004 και 2005, το ποσό της ενίσχυσης που πρέπει να ανακτηθεί καθώς και το ποσό των τόκων που οφείλονται με βάση τη μέθοδο ανατοκισμού, σύμφωνα με τους ισχύοντες Κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από την ημερομηνία χορήγησης της ενίσχυσης μέχρι την ημερομηνία ανάκτησης του συνόλου αυτής.

Διαδικασία ελέγχου

Οι επιχειρήσεις στις οποίες πρέπει να διενεργηθεί έλεγχος ανάκτησης των εν λόγω Κρατικών ενισχύσεων, έχουν ήδη καταγραφεί από την Διεύθυνση Ελέγχων σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και τη Μονάδα Ανταγωνισμού και Κρατικών Ενισχύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας. Σε όλες τις Δ.Ο.Υ., οι οποίες έχουν αρμοδιότητα διενέργειας ελέγχων, θα αποσταλούν καταστάσεις που θα αναφέρουν τις επιχειρήσεις που υπάγονται στην ελεγκτική τους αρμοδιότητα και στις οποίες πρέπει να διενεργηθεί έλεγχος. Στις Δ.Ο.Υ. που είναι ενταγμένες στο Ο.Π.Σ. ELENXIS η ανάθεση των υποθέσεων για έλεγχο θα γίνει μέσω του συστήματος αυτού.

Οι αναφερόμενες παραπάνω επιχειρήσεις έχουν χωριστεί σε δύο βασικές κατηγορίες:

1. Αυτές για τις οποίες έχει γίνει ήδη ολική ανάκτηση του συνόλου των εν λόγω κρατικών ενισχύσεων, βάσει των διατάξεων του άρθρου 47 ν.3614/2007 και κατέβαλαν τα ποσά της ανάκτησης σε δόσεις. Στις επιχειρήσεις αυτές δεν θα γίνει κανένας περαιτέρω έλεγχος. Θα γίνει απλώς επανυπολογισμός των οφειλόμενων τόκων βάσει του σχετικού φακέλου που υπάρχει στις Δ.Ο.Υ. και καταλογισμός των διαφορών που θα προκύψουν σε βάρος των επιχειρήσεων σύμφωνα με τα αναφερόμενα παρακάτω.

2. Αυτές για τις οποίες δεν έχει γίνει καμία ανάκτηση ή αυτές που έχει γίνει μερική ανάκτηση των ενισχύσεων βάσει των διατάξεων του άρθρου 47 ν.3614/2007. Για τις επιχειρήσεις αυτές θα διενεργείται έλεγχος σύμφωνα με τα βήματα που αναφέρονται παρακάτω. Διευκρινίζεται ότι μερική ανάκτηση έχουμε και στην περίπτωση κατά την οποία μία επιχείρηση έχει λάβει ενίσχυση και στα δύο οικονομικά έτη (2004 και 2005) και έχει γίνει ανάκτηση της συνολικής ενίσχυσης του ενός έτους, ενώ για το άλλο έτος δεν έχει γίνει ανάκτηση για το σύνολο της ενίσχυσης του έτους αυτού. Στην περίπτωση αυτή για το έτος που έγινε ολική ανάκτηση θα ακολουθείται η διαδικασία της περίπτωσης 1, ενώ για το άλλο έτος θα γίνει έλεγχος για καταλογισμό του ποσού της ενίσχυσης που πρέπει να ανακτηθεί και των τόκων που οφείλονται με βάση τη μέθοδο του ανατοκισμού.