ΙΙ. Υπόχρεοι και μη, υποβολής Ε9 για το 2013

1. Νομικά πρόσωπα, όπως ρητώς αναφέρει νόμος (άρθρο 23 παράγραφος 1 3427/2005 όπως ισχύει) υποχρεούνται μέχρι την ημερομηνία που ορίζει η απόφαση (30/11/2013), να υποβάλλουν δήλωση στοιχείων ακινήτων Ε9 για όλα τα ακίνητα που είχαν στην κατοχή τους την 1.1.2013 και να επικαιροποιήσουν τα στοιχεία αυτών, ανεξάρτητα εάν είχαν μεταβολές ή όχι μέσα στο 2012.

2. Φυσικά πρόσωπα με εμπράγματα δικαιώματα σε ακίνητα και αγροτεμάχια, ανεξαρτήτως εάν έχουν μεταβολές μέσα στο έτος 2012.

Τα πρόσωπα αυτά θα πρέπει βάσει του άρθρου 23 παρ. 1 του ν. 3427/2005 να επικαιροποιήσουν υποχρεωτικά τα στοιχεία που αφορούν στα αγροτεμάχια μέχρι την ημερομηνία που ορίζει η απόφαση (ΠΟΛ.1159/28.6.2013).

Τα ανωτέρω φυσικά πρόσωπα κατά την οριστικοποίηση της δήλωσης για την επικαιροποίηση των αγροτεμαχίων τους, θα πρέπει υποχρεωτικάνα συμπληρώσουν και τον αριθμό παροχής ρεύματος της Δ.Ε.Η. σε όλα τα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα που διαθέτουν (βλέπε και απόφασηΠΟΛ.1175/10.7.2013 σχετικά με τα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα), ανεξάρτητα εάν μεταβάλουν στοιχεία των ακινήτων αυτών. Ευνόητο είναι ότι εφόσον υφίστανται μεταβολές και στα ακίνητα μέσα στο 2012, θα πρέπει να δηλωθούν και αυτές.

3. Φυσικά πρόσωπα με εμπράγματα δικαιώματα μόνο σε ακίνητα (όχι αγροτεμάχια) τα οποία έχουν μεταβολή μέσα στο έτος 2012.
Τα ανωτέρω φυσικά πρόσωπα αφού ολοκληρώσουν τις μεταβολές των ακινήτων, θα πρέπει να συμπληρώσουν υποχρεωτικά και τον αριθμό παροχής ρεύματος της Δ.Ε.Η. σε όσα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα διαθέτουν (βλέπε και ΠΟΛ.1175/10.7.2013 σχετικά με τα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα).

4. Φυσικά πρόσωπα με εμπράγματα δικαιώματα μόνο σε ακίνητα (όχι αγροτεμάχια) τα οποία ΔΕΝ έχουν μεταβολή μέσα στο 2012.

Τα πρόσωπα αυτά δεν χρειάζεται να προβούν σε καμία ενέργεια καθότι δεν είναι υπόχρεα σε υποβολή δήλωσης ακινήτων για το έτος 2013. Δεν χρειάζεται δηλαδή να οριστικοποιήσουν την περιουσιακή τους κατάσταση μέσα από την εφαρμογή της ΓΓΠΣ.

ΙΙΙ. Τρόπος Υποβολής (ΠΟΛ.1029/15.2.2013)

1. Οι δηλώσεις στοιχείων ακινήτων φυσικών προσώπων έτους 2013 υποβάλλονται μόνο ηλεκτρονικά.

2. Για αποβιώσαντες μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2012, δεν απαιτείται υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων έτους 2013, εφόσον έχει δηλωθεί ο θάνατος στο μητρώο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ.

3. Για νομικά πρόσωπα, για τα οποία έχει ολοκληρωθεί στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. διακοπή εργασιών μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2012, δεν απαιτείται υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων έτους 2013.

4. Η δήλωση στοιχείων ακινήτων υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου ατομικά από κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο απαιτείται να είναι ενεργός χρήστης των υπηρεσιών του Taxisnet, σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στις παραγράφους 1, 2 και 3 τηςΠΟΛ.1201/25.10.2012.

[Η σύζυγος, η οποία δεν είναι ενεργή χρήστης των υπηρεσιών του Taxisnet, διαρκούντος του έγγαμου βίου υποβάλλει ηλεκτρονικά τη δήλωση στοιχείων ακινήτων της, χρησιμοποιώντας για την πρόσβαση στο Taxisnet το όνομα χρήστη και τον κωδικό πρόσβασης του συζύγου της.

Από την ημερομηνία ενεργοποίησης του ονόματος χρήστη και κωδικού πρόσβασης από τη σύζυγο, δεν είναι πλέον δυνατή η υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων της με τη χρήση των κωδικών του συζύγου.

Από την ημερομηνία καταχώρισης της διακοπής ή της διάστασης της έγγαμης σχέσης στο υποσύστημα Taxis – Μητρώο διακόπτεται η δυνατότητα χρήσης του ονόματος χρήστη και του κωδικού πρόσβασης του πρώην ή σε διαστάση συζύγου για υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων της πρώην ή σε διάσταση, κατά περίπτωση, συζύγου].

-Η δήλωση στοιχείων ακινήτων ανηλίκου προστατευόμενου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του Κ.Φ.Ε., τέκνου υποβάλλεται από τον υπόχρεο γονέα με τη χρήση του ονόματος στη και κωδικού πρόσβασης του ιδίου, στο όνομα του ανηλίκου τέκνου.
Από την ημερομηνία ενηλικίωσης του τέκνου δεν είναι δυνατή η χρήση του ονόματος χρήστη και κωδικού πρόσβασης του γονέα για την υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων.

Σε περίπτωση που, με βάση τα μηχανογραφικά τηρούμενα στοιχεία δεν προκύπτει ο υπόχρεος γονέας, η δήλωση υποβάλλεται στο όνομα του ανηλίκου τέκνου, μετά την ενεργοποίηση του ονόματος χρήστη και του κωδικού πρόσβασης του τέκνου. ] (ΠΟΛ.1201/25.10.2012)

5. Η δήλωση στοιχείων ακινήτων υποβάλλεται χειρόγραφα στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. αποκλειστικά στην περίπτωση που ο υπόχρεος σε δήλωση στοιχείων ακινήτων έτους 2013 έχει αποβιώσει. Η δήλωση αυτή υποβάλλεται μέχρι την καταληκτική ημερομηνία ηλεκτρονικής υποβολής της δήλωσης, σε δύο αντίτυπα, σε έντυπα που παρέχονται δωρεάν από το Ελληνικό Δημόσιο, υπογράφεται από όλους τους κληρονόμους ή οποιονδήποτε εξ αυτών ή από πληρεξούσιο, που έχει ειδικά εξουσιοδοτηθεί γι' αυτό. Όταν η δήλωση υποβάλλεται από πληρεξούσιο, συνοδεύεται από τα αποδεικτικά έγγραφα της πληρεξουσιότητας. (ΠΟΛ.1175/10.7.2013)

ΙV. Τύπος και περιεχόμενο της δήλωσης

Για το έτος 2013 ο τύπος και το περιεχόμενο της δήλωσης στοιχείων ακινήτων φυσικών και νομικών προσώπων έχει ως το σχετικό υπόδειγμα(έντυπο Ε9) (βλέπε ΠΟΛ.1175/10.7.2013).

V. Οδηγίες που ισχύουν για τον τρόπο συμπλήρωσης της δήλωσης Ε9

Για τη συμπλήρωση του περιεχομένου των δηλώσεων στοιχείων ακινήτων ισχύουν οι οδηγίες που έχουν δοθεί με τις εγκυκλίουςΠΟΛ.1001/4.1.2005 και ΠΟΛ.1047/10.3.2005.

Όλες τις αποφάσεις που έχουν κοινοποιηθεί σχετικά με το Ε9, μπορείτε να τις δείτε από τη θεματική αναζήτηση (στην κεντρική σελίδα του κόμβου) πατώντας το γράμμα "Ε" και επιλέγοντας την ενότητα "ΕΤΑΚ- Ενιαίο τέλος ακινήτων- Αποφάσεις για το νέο Ε9"

VI. Τρόπος αναγραφής αυθαίρετων κτισμάτων, τακτοποιούμενων χώρων και κλειστών ημιυπαίθριων χώρων στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων

1. Αυθαίρετα κτίσματα τα οποία δεν έχουν τακτοποιηθεί με κάποιο νόμο τακτοποίησης αυθαιρέτων

Τα κτίσματα αυτά αναγράφονται στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9), σύμφωνα με την πραγματική τους κατάσταση και τη χρήση τους.

Κλειστοί ημιυπαίθριοι χώροι προστίθενται στους κύριους χώρους του κτίσματος.

Στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων αναγράφονται από το επόμενο έτος, του έτους που απεκτήθησαν ή κατασκευάσθηκαν.

Όπως είναι ήδη γνωστό, στην ΠΟΛ.1047/10.3.2005 απόφαση Υπουργού Οικονομικών ρητά ορίζεται ότι σε περίπτωση που τα τετραγωνικά μέτρα κτίσματος υπερβαίνουν αυτά που αναγράφονται στο συμβόλαιο ή την οικοδομική άδεια, ο υπόχρεος, για τις ανάγκες συμπλήρωσης του εντύπου, πρέπει να αναγράψει το πραγματικό γεγονός και όχι ό,τι αναφέρεται στον τίτλο κτήσης ή την οικοδομική άδεια.

Επιπλέον, στην ίδια Υπουργική Απόφαση ορίζεται ότι σε περίπτωση δήλωσης αυθαίρετων κτισμάτων ή κτισμάτων χωρίς σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας, πρέπει να αναγράφεται η μικτή επιφάνεια αυτών (κλιμακοστάσια, πλατύσκαλα κ.λπ.).

2. Τακτοποιημένα κτίσματα σύμφωνα με το νόμο 3775/2009

Τα κτίσματα αυτά αναγράφονται στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9), σύμφωνα με την πραγματική τους κατάσταση και τη χρήση τους.

Κλειστοί ημιυπαίθριοι χώροι προστίθενται στους κύριους χώρους του κτίσματος.

Στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων αναγράφονται από το επόμενο έτος, του έτους που απεκτήθησαν ή κατασκευάσθηκαν.

3. Τακτοποιημένα κτίσματα σύμφωνα με το νόμο 3843/2010

Α. Κλειστοί ημιυπαίθριοι χώροι

i. Δεν απαιτείται η προσθήκη αυτών στους κύριους χώρους του κτίσματος (αν αυτοί δεν έχουν δηλωθεί ως κύριου χώροι ή έχουν δηλωθεί ως βοηθητικοί χώροι), μόνο στις περιπτώσεις που δεν απαιτείται η αναγραφή του ακινήτου αυτού στη δήλωση στοιχείων ακινήτων για άλλη αιτία. Αν όμως έχουν δηλωθεί στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων οι ημιυπαίθριοι χώροι ως κύριοι ή βοηθητικοί χώροι ακινήτου, δεν διαγράφονται.

ii. Στις περιπτώσεις που απαιτείται η αναγραφή του ακινήτου αυτού στη δήλωση στοιχείων ακινήτων για οπουδήποτε άλλη αιτία, κατά την αναγραφή του ακινήτου συμπεριλαμβάνονται στους κύριους χώρους του ακινήτου και τα τετραγωνικά μέτρα του ημιυπαίθριου χώρου.

Ενδεικτικά οι κυριότεροι λόγοι για τους οποίους απαιτείται η αναγραφή από το υπόχρεο του ακινήτου είναι:

α. αλλαγή εμπράγματου δικαιώματος (π.χ. ο υπόχρεος είχε ψιλή κυριότητα και απέκτησε την πλήρη, είτε είχε πλήρη κυριότητα και έχει ψιλή κυριότητα ή επικαρπία),

β. τροποποίηση των ποσοστών ιδιοκτησίας (π.χ. ο υπόχρεος είχε μέρος του ακινήτου και απέκτησε και άλλο ποσοστό είτε πώλησε ή δώρισε μέρος του ακινήτου),

γ. αλλαγή των συντελεστών ειδικών συνθηκών (π.χ. το ακίνητο ήταν ημιτελές και αποπερατώθηκε).

Β. Τακτοποιούμενοι χώροι, λόγω μετατροπής τους σε χώρους κύριας χρήσης.

i. Δεν απαιτείται η αναγραφή των τακτοποιούμενων χώρων που είχαν δηλωθεί είτε σύμφωνα με τη χρήση τους είτε ως βοηθητικοί χώροι, στην πραγματική τους κατάσταση, εφόσον δεν απαιτείται η αναγραφή του κτίσματος αυτού στη δήλωση στοιχείων ακινήτων για άλλη αιτία.

ii. Στις περιπτώσεις που οι τακτοποιούμενοι χώροι δεν έχουν δηλωθεί στη δήλωση στοιχείων ακινήτων οι χώροι αυτοί αναγράφονται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων του οικείου έτους, ως χώροι κύριας χρήσης, σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης στοιχείων ακινήτων

Ως χρόνος τακτοποίησης των ημιυπαιθρίων ή των τακτοποιούμενων χώρων λόγω μετατροπής τους σε χώρους κύριας χρήσης για την αναγραφή τους στη δήλωση Ε9, θεωρείται η τοποθέτηση από την πολεοδομία της σφραγίδας για τη βεβαίωση της πληρότητας του φακέλου στο αντίγραφο της υποβληθείσας αίτησης τακτοποίησης.

Όποιος αποκτά ακίνητο ή εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου, στο οποίο υπάρχουν τακτοποιούμενα κτίσματα σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ν.3843/2010 στην δήλωση στοιχείων ακινήτων θα δηλώσουν αυτά, σύμφωνα με την τακτοποίησή τους, όπως αναγράφεται ανωτέρω (περιπτώσεις Α και Β).

Τέλος, αν ο υπόχρεος επιθυμεί μπορεί να τους αναγράψει στη δήλωση Ε9, ανεξάρτητα από το αν δεν έχει υποχρέωση αναγραφής

4. Τακτοποιημένα κτίσματα σύμφωνα με το νόμο 4014/2011

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία οι χώροι αυτοί (ημιυπαίθριοι ή τακτοποιούμενοι) έπρεπε να αναγραφούν στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων στο επόμενο έτος από αυτό που απεκτήθησαν ή κατασκευάσθηκαν. Όμως, στο νόμο 4014/2011 ρητά ορίζεται ότι δεν αναζητείται η αναγραφή τους σε προηγούμενα έτη, από το έτος τακτοποίησής τους.

Συνεπώς, τα κτίσματα αυτά αναγράφονται στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9), σύμφωνα με την πραγματική τους κατάσταση και τη χρήση τους και οι κλειστοί ημιυπαίθριοι χώροι προστίθενται στους κύριους χώρους του κτίσματος, από το επόμενο έτος από το έτος που υπεβλήθη δήλωση για την τακτοποίησή τους.

Παραδείγματα:

Παράδειγμα 1ο

Ο φορολογούμενος Α ιδιοκτήτης ενός διαμερίσματος επιφανείας 80 τ.μ., έκλεισε έναν ημιυπαίθριο χώρο επιφάνειας 15 τ.μ. εντός του έτους 2008. Τακτοποίησε τον ημιυπαίθριο χώρο με το ν. 3775/2009.
Ο Α οφείλει από το έτος 2009, να αναγράψει στη δήλωση στοιχείων ακινήτων το διαμέρισμά του με επιφάνεια 95 τ.μ. [80 τ.μ.+ 15 τ.μ. (ημιυπαίθριος) =95 τ.μ.].

Παράδειγμα 2ο

Ο φορολογούμενος Β δεν είχε δηλώσει στους βοηθητικούς χώρους ημιυπαίθριου χώρο 10 τ.μ., που βρίσκεται σε δηλωθέν διαμέρισμά του με επιφάνεια κύριων χώρων 80 τ.μ. Ο ημιυπαίθριος αυτός χώρος τακτοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2010 με το ν. 3843/2010. Ο Β μεταβίβασε την ψιλή κυριότητα στην κόρη του με γονική παροχή, τον Δεκέμβριο του 2011.
Το έτος 2011 ο Β δεν απαιτείται να υποβάλει δήλωση στοιχείων ακινήτων για να προσθέσει τα τ.μ. του ημιυπαίθριου χώρου στα τ.μ. των κυρίων χώρων του διαμερίσματός του.
Το έτος 2012 ο κ. Β. στη δήλωση στοιχείων ακινήτων που θα υποβάλλει για να τροποποιήσει το είδος του εμπράγματου δικαιώματος, θα συμπεριλάβει στους κύριους χώρους του διαμερίσματός του και τα τετραγωνικά μέτρα του ημιυπαίθριου, δηλαδή, κύριοι χώροι διαμερίσματος 90 τ.μ. [80 τ.μ.+ 10 τ.μ. (ημιυπαίθριος) =90 τ.μ.].
Το έτος 2012 η κόρη, στη δήλωση στοιχείων ακινήτων που θα υποβάλλει για να δηλώσει το ακίνητο που απέκτησε, θα συμπεριλάβει στους κύριους χώρους του διαμερίσματός της και τα τετραγωνικά μέτρα του ημιυπαιθρίου, δηλαδή θα αναγράψει ως κύριους χώρους διαμερίσματος 90 τ.μ. [80 τ.μ.+ 10 τ.μ. (ημιυπαίθριος) =90 τ.μ.].

Παράδειγμα 3ο

Ο φορολογούμενος Γ δεν είχε δηλώσει τον κλειστό ημιυπαίθριο χώρο 10 τ.μ. που βρίσκεται σε δηλωθέν διαμέρισμά του με επιφάνεια κυρίων χώρων 110 τ.μ. Ο ημιυπαίθριος αυτός χώρος τακτοποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2011 με το ν. 3843/2010. Δεν υπήρχε άλλη μεταβολή του ακινήτου εντός του έτους 2011. Τον Οκτώβριο του 2012 το διαμέρισμα πωλήθηκε στον φορολογούμενο Δ.

Το έτος 2012, δεν απαιτείται ο Γ να υποβάλλει δήλωση στοιχείων ακινήτων για να προσθέσει στους κύριους χώρους του ακινήτου τον τακτοποιημένο ημιυπαίθριο.

Το έτος 2013, στη δήλωση στοιχείων ακινήτων που θα πρέπει να υποβάλλουν:

• Ο Γ. θα διαγράψει το ακίνητο αναγράφοντάς το όπως το είχε δηλώσει αρχικά (δηλαδή χωρίς τα τ.μ. του ημιυπαιθρίου, αλλά βάσει του Α.Τ.Α.Κ. του ακινήτου).
• Ο Δ. θα δηλώσει το ακίνητο που απέκτησε, συμπεριλαμβάνοντας στους κύριους χώρους του διαμερίσματός του και τα τετραγωνικά μέτρα του ημιυπαιθρίου, δηλαδή κύριοι χώροι διαμερίσματος 120 τ.μ. [110 τ.μ.+ 10 τ.μ. (ημιυπαίθριος) =120 τ.μ.].

Παράδειγμα 4ο

Ο φορολογούμενος Ε τακτοποίησε το έτος 2011 ισόγειο χώρο με το ν. 3843/2010 –ο οποίος σύμφωνα με την άδεια οικοδομής ήταν αποθήκη– σε κατοικία. Η αποθήκη δεν είχε δηλωθεί στη δήλωση στοιχείων ακινήτων. Τον Ιούλιο του 2011, μίσθωσε το χώρο αυτό για επαγγελματική στέγη.

Το έτος 2012, ο Ε υποχρεούται να υποβάλλει δήλωση στοιχείων ακινήτων και να αναγράψει τον χώρο αυτόν, που μετέτρεψε σε χώρο κύριας χρήσης, ως επαγγελματική στέγη (γιατί έχει μισθωθεί ως επαγγελματική στέγη).

Παράδειγμα 5ο

Η φορολογούμενη Ζ υπέβαλε αίτηση τακτοποίησης το έτος 2012 υπογείου χώρου σε κατοικία, ο οποίος σύμφωνα με την οικοδομική άδεια ήταν αποθήκη. Στη δήλωση στοιχείων ακινήτων είχε αναγράψει το χώρο αυτό ως αποθήκη.

Το έτος 2013 η Ζ. υποχρεούται να υποβάλλει δήλωση στοιχείων ακινήτων και να αναγράψει τον χώρο αυτόν που μετέτρεψε σε χώρο κύριας χρήσης, ως κατοικία.

VII. Συχνές ερωτήσεις από την ΓΓΠΣ

-> Γιατί στην εφαρμογή υποβολής δήλωσης Ε9 δεν επιτρέπονται μεταβολές σχέσης (εισαγωγή-διαγραφή συζύγου και προστατευόμενων μελών);

Η δήλωση στοιχείων ακινήτων υποβάλλεται πλέον ατομικά από κάθε φυσικό πρόσωπο, γι αυτό και δεν επιτρέπονται μεταβολές σχέσης κατά την υποβολή δήλωσης Ε9.
Οι μεταβολές σχέσης (έναρξη ή διακοπή έγγαμης σχέσης κ.λ.π.) θα πρέπει να δήλώνονται οπωσδήποτε στο τμήμα μητρώου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ.

-> Σε ποιες περιπτώσεις η σύζυγος που δεν είναι πιστοποιημένη χρήστης των υπηρεσιών του taxisnet, μπορεί να υποβάλλει δήλωση Ε9 με τους κωδικούς πρόσβασης του Υπόχρεου;

Η σύζυγος, η οποία δεν είναι ενεργή χρήστης των υπηρεσιών του Taxisnet, υποβάλλει ηλεκτρονικά τη δήλωση στοιχείων ακινήτων της, χρησιμοποιώντας για την πρόσβαση στο Taxisnet το όνομα χρήστη και τον κωδικό πρόσβασης του συζύγου της, εφόσον υπάρχει έγγαμη σχέση στο υποσύστημα Taxis - Μητρώο.

Από την ημερομηνία όμως που είτε η σύζυγος αποκτήσει δικούς της κωδικούς πρόσβασης, είτε δηλωθεί διακοπή ή διάστασης της έγγαμης σχέσης στο υποσύστημα Taxis - Μητρώο, δεν είναι πλέον δυνατή η υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων της με τη χρήση των κωδικών του συζύγου.

-> Σε ποιες περιπτώσεις προστατευόμενο ανήλικο τέκνο που δεν είναι πιστοποιημένος χρήστης των υπηρεσιών του TAXISnet, μπορεί να υποβάλλει δήλωση Ε9 με τους κωδικούς πρόσβασης του Υπόχρεου γονέα;

Όσον αφορά στη δήλωση στοιχείων ακινήτων των ανήλικων τέκνων, εφόσον από τα μηχανογραφικά τηρούμενα στοιχεία προκύπτει ποιος είναι ο υπόχρεος γονέας βάσει του άρθρου 7 του ΚΦΕ, η δήλωση Ε9 θα υποβάλλεται στο όνομα του ανήλικου τέκνου με τους κωδικούς πρόσβασης του υπόχρεου γονέα. Σε αντίθετη περίπτωση, θα πρέπει να ακολουθείται διαδικασία πιστοποίησης νέου χρήστη στο TAXISnet.

-> Τα προστατευόμενα ενήλικα τέκνα μπορούν να υποβάλλουν Ε9 με τους κωδικούς πρόσβασης του Υπόχρεου γονέα;

Τα ενήλικα προστατευόμενα τέκνα σε περίπτωση που δεν έχουν δικούς τους κωδικούς πρόσβασης, θα πρέπει να πιστοποιηθούν ως χρήστες στο taxisnet και δεν μπορούν να υποβάλλουν με τους κωδικούς πρόσβασης του υπόχρεου γονέα.

-> Με ποιο τρόπο δίνεται η δυνατότητα υποβολής δήλωσης Ε9 όχι μόνο για τον ΑΦΜ μου αλλά και τη για τη σύζυγο μου ή και τα προστατευόμενα μέλη;

Σε κάθε περίπτωση, όποιος χρήστης με βάση τις προυποθέσεις που περιγράφονται πιο πάνω, μπορεί να εισέλθει στην εφαρμογή όχι μόνο για τον ΑΦΜ του αλλά και για σύζυγο ή και ανήλικα τέκνα, θα ενημερώνεται μέσω ανοίγματος σχετικής οθόνης, στην οποία θα επιλέγει για ποιο ΑΦΜ θέλει να μπει στην εφαρμογή.

Εάν δεν εμφανίζεται η οθόνη αυτή, σημαίνει ότι δεν πληρούνται οι προυποθέσεις που αναφέρονται παραπάνω και θα πρέπει να ακολουθηθεί η διαδικασία αίτησης εγγραφής νέου χρήστη (εάν δεν έχουν κωδικούς) ή σε αίτηση επανεγγραφής (σε περίπτωση που έχουν ξεχάσει τους κωδικούς τους).

-> Γιατί ενώ έχω υποβάλλει χειρόγραφη ή ηλεκτρονική δήλωση σε κάποιο έτος δεν έχει συμπεριληφθεί στην περιουσιακή μου εικόνα που εμφανίζεται στην εφαρμογή για το έτος αυτό;

Αυτό συμβαίνει επειδή δεν έχει διαμορφωθεί με ασφαλή τρόπο η ορθή περιουσιακή σας κατάσταση για το έτος αυτό, με αποτέλεσμα να μην είναι εφικτός ο υπολογισμός της φορολογητέας αξίας των ακινήτων σας. Για το λόγο αυτό και σας δίνεται η δυνατότητα ηλεκτρονικά, να ελέγξετε την περιουσιακή εικόνα που σας εμφανίζουμε (από το έτος 2010 και μετά), καθώς και να προβείτε σε διορθώσεις εάν το κρίνετε απαραίτητο.

-> Τι κάνω όταν δε βρίσκω μέσα από τη λίστα των οδών κάποιον ή κάποιους από τους δρόμους που βρίσκεται το ακίνητο μου;

Θα πρέπει να προχωρήσετε σε εντοπισμό του ακινήτου σας μέσω εμφάνισης χάρτη, ο οποίος περιλαμβάνει τις περιοχές για τις οποίες ισχύει ο αντικειμενικός προσδιορισμός αξίας ακινήτου. Εφόσον βρείτε το οικοδομικό τετράγωνο που βρίσκεται το ακίνητο σας, το επιλέγετε. Εάν βρίσκετε το σωστό οικοδομικό τετράγωνο, αλλά η διεύθυνση της οδού που βρίσκεται το ακίνητο σας υπάρχει μέσα στο χάρτη με άλλη ονομασία από αυτή που εσείς γνωρίζετε, τότε επιλέξτε το οικοδομικό τετράγωνο αλλά όταν επιστρέψετε στη φόρμα καταχώρησης του ακινήτου στο πεδίο «Ονομασία Οδού Ακινήτου», αναγράψτε την ορθή.

-> Τι κάνω όταν δεν βρίσκω το ακίνητο μου μέσα στον χάρτη;

Εάν το ακίνητο σας δεν βρίσκεται στο χάρτη, ενδέχεται να βρίσκεται εκτός Αντικειμενικού Προσδιορισμού Αξίας Ακινήτων και πρέπει να επιλέξετε την ένδειξη «Εκτός ΑΠΑΑ». Σε κάθε περίπτωση, πριν προβείτε σε αυτή την ενέργεια πρέπει να είστε σίγουρος ότι το ακίνητο σας είναι εκτός ΑΠΑΑ.

-> Τι κάνω όταν εμφανίζεται μήνυμα ότι κάποιο ακίνητο μου δεν έχει εντοπιστεί μοναδικά;

Διαβάστε προσεκτικά το μήνυμα που εμφανίζεται, στο οποίο αναφέρεται για ποιο ακίνητο πρέπει να προβείτε σε εντοπισμό. Στο μήνυμα αυτό αναφέρεται ο ΑΤΑΚ (Αριθμός ταυτότητας ακινήτου) που χαρακτηρίζει το ακίνητο σας. Στη συνέχεια, θα πρέπει μέσω υποβολής δήλωσης Ε9 να επιλέξετε μεταβολή κτίσματος/οικοπέδου για τον συγκεκριμένο ΑΤΑΚ και να εντοπίσετε γεωγραφικά μέσω εμφάνισης χάρτη το ακίνητο αυτό.

-> Πως μπορώ να κάνω προσωρινή αποθήκευση της δήλωσης στοιχείων ακινήτων;

Δε χρειάζεται κάποια ξεχωριστή ενέργεια. Η δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) αποθηκεύεται προσωρινά αυτόματα σε κάθε ολοκληρωμένη ενέργεια που κάνετε π.χ εισαγωγή ακινήτου κλπ.

Παράρτημα Ι :

Σχετικά με τη συμπλήρωση του πεδίου «ΚΑΕΚ ακινήτου» στο Ε9

Με τον νόμο 4164/2013 προβλέφθηκε η διασύνδεση των κεντρικών υπολογιστικών συστημάτων της ΕΚΧΑ Α.Ε. και της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ) με σκοπό την παροχή δυνατότητας ανταλλαγής δεδομένων με σύγχρονα τεχνικά μέσα και στόχο την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας.

Δείτε στην παρουσίαση στα συνημμένα του άρθρου πού θα βρείτε τον ΚΑΕΚ του ακινήτου στα έγγραφα του Κτηματολογίου.
Σημειώνεται ότι προς το παρόν η συμπλήρωση του πεδίου είναι προαιρετική.

Παράρτημα ΙΙ:

ΕΝΝΟΙΕΣ ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ

Η διευκρίνιση ορισμένων όρων που ακολουθεί, κρίθηκε σκόπιμη, γιατί κατά την ανάγνωση των Οδηγιών και τη συμπλήρωση του Ε9 αναφέρονται πολλοί νομικοί όροι, που είναι μεν τρέχοντες αλλά καλό είναι να διευκρινίζονται ακόμα και για τους νεοεισερχόμενους επαγγελματίες. Άλλωστε τέτοιοι όροι είναι βέβαιο ότι θα υπάρχουν
στο περιεχόμενο των τίτλων των προς δήλωση ακινήτων. Το ίδιο είναι σκόπιμο να γίνει και με τους τεχνικούς όρους που επίσης απαντώνται εδώ ή συνδέονται έμμεσα με τα θέματα του Ε9.

ΑΣΤΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ (Α.Κ.)
Είναι η επίσημη συλλογή νομικών διατάξεων, οι οποίες ισχύουν ως αστικό δίκαιο σε μία χώρα. Στη χώρα μας η ουσιαστική ισχύς του Α.Κ. άρχισε στις 23-2-1946.
ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ
Φυσικό πρόσωπο είναι ο άνθρωπος. Το πρόσωπο αρχίζει να υπάρχει μόλις γεννηθεί ζωντανό και παύει να υπάρχει με το θάνατό του.
Ως προς τα δικαιώματα που του επάγονται, το κυοφορούμενο θεωρείται γεννημένο , αν γεννηθεί ζωντανό. (Άρθρα 35 και 36 Α.Κ.)
ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ
Ένωση προσώπων για την επιδίωξη ορισμένου σκοπού, καθώς επίσης σύνολο περιουσίας που έχει ταχθεί στην εξυπηρέτηση ορισμένου σκοπού, μπορούν να αποκτήσουν προσωπικότητα, αν τηρηθούν οι όροι που αναγράφει ο νόμος. Η προσωπικότητα που αποκτάται με αυτό τον τρόπο είναι το νομικό πρόσωπο.
Η συστατική πράξη, το καταστατικό ή ο οργανισμός του νομικού προσώπου συντάσσονται εγγράφως.
Το νομικό πρόσωπο, ενόσω στη συστατική πράξη ή στο καταστατικό δεν ορίστηκε διαφορετικά, έχει έδρα τον τόπο όπου λειτουργεί η διοίκησή του. (Άρθρα 61, 63 και 64 Α.Κ.).

ΚΥΡΙΟΤΗΤΑ ΕΠΙ ΑΚΙΝΗΤΟΥ
ΠΛΗΡΗΣ ΚΥΡΙΟΤΗΤΑ
Η έννοια της πλήρους κυριότητας αναφέρεται σε ακίνητο, για το οποίο δεν υπάρχει δικαίωμα επικαρπίας από άλλο δικαιούχο.
Η πλήρης κυριότητα κυμαίνεται σε ποσοστά και φθάνει μέχρι το 100% του ακινήτου, οπότε ο κύριος καλείται αποκλειστικός κύριος του ακινήτου.
Σε περίπτωση μικρότερου ποσοστού πλήρους κυριότητας του ενός κυρίου επί ακινήτου τότε υπάρχει συγκυριότητα, δηλαδή υπάρχει και άλλος ή άλλοι συγκύριοι, κατά το ποσοστό του έκαστος, ώστε το συνολικό ποσοστό όλων των συγκυρίων να ανέρχεται σε 100% (ή 1000%ο).
ΨΙΛΗ ΚΥΡΙΟΤΗΤΑ
Ψιλή κυριότητα υπάρχει σε ακίνητο όταν, εκτός από την κυριότητα, υπάρχει και επικαρπία από άλλο, πλην του ψιλού κυρίου, δικαιούχο. Και στην περίπτωση της ψιλής κυριότητας μπορεί αυτή να είναι αποκλειστική ή να υπάρχει συγκυριότητα κατά τις διακρίσεις που προαναφέρθηκαν στην περίπτωση της πλήρους κυριότητας.

ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Αν δικαίωμα ανήκει σε περισσότερους από κοινού, εφόσον ο νόμος δεν ορίζει κάτι άλλο, υπάρχει ανάμεσά τους κοινωνία κατ’ ιδανικά μέρη. Σε περίπτωση αμφιβολίας λογίζεται ότι τα μέρη αυτά είναι ίσα. (Άρθρο 785 Α.Κ.)

ΣΥΓΚΥΡΙΟΤΗΤΑ
Αν η κυριότητα του πράγματος ανήκει σε περισσότερους εξ αδιαιρέτου κατ’ ιδανικά μέρη, εφαρμόζονται οι διατάξεις για την κοινωνία. (Άρθρο1113 Α.Κ.).

ΔΟΥΛΕΙΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ
1. ΟΙΚΙΣΗ
Η προσωπική δουλεία της οίκησης συνίσταται στο εμπράγματο και αποκλειστικό δικαίωμα του δικαιούχου να χρησιμοποιεί ως κατοικία ξένη οικοδομή ή διαμέρισμά της.
Η οίκηση συνιστάται με συμβολαιογραφικό έγγραφο που μεταγράφεται στο υποθηκοφυλακείο. Μπορεί επίσης να συσταθεί και με διαθήκη ή με δωρεά αιτία θανάτου. Επίσης μπορεί να κτηθεί το δικαίωμα της προσωπικής αυτής δουλείας με τακτική ή έκτακτη χρησικτησία.
Η οίκηση είναι αμεταβίβαστη και αποσβήνεται με το θάνατο του δικαιούχου. (Άρθρα 1183 και 1185
Α.Κ.).
2. ΕΠΙΚΑΡΠΙΑ
Η έννοια της επικαρπίας δίδεται στο άρθρο 1142 του Α.Κ..
Σε ακίνητα η προσωπική δουλεία της επικαρπίας συνίσταται στο εμπράγματο δικαίωμα του επικαρπωτή για πλήρη χρήση και κάρπωση ξένου ακινήτου διατηρώντας ακέραιη την ουσία του. Η επικαρπία (άρθρο 1143 Α.Κ.) συνιστάται με δικαιοπραξία ή με χρησικτησία. Οι διατάξεις για τη χρησικτησία ακινήτων και για τη μεταβίβαση της κυριότητάς τους με συμφωνία εφαρμόζονται αναλόγως και στη σύσταση επικαρπίας πάνω σε αυτά. Επικαρπία μπορεί να συσταθεί και σε ιδανικό μέρος του ακινήτου (άρθρο 1144 Α.Κ.).
Η επικαρπία , εφόσον δεν ορίσθηκε διαφορετικά, είναι αμεταβίβαστη. (Η άσκησή της μπορεί να μεταβιβαστεί σε άλλον για χρόνο που δεν υπερβαίνει τη διάρκεια της επικαρπίας, με την επιφύλαξη της διάταξης του άρθρου 1164 Α.Κ.). (Άρθρο 1166 Α.Κ.).
Η επικαρπία, εφόσον δεν ορίστηκε διαφορετικά, αποσβήνεται με το θάνατο του επικαρπωτή. Επικαρπία υπέρ νομικού προσώπου εκλείπει μαζί με αυτό. (Άρθρο 1167 Α.Κ.).
Η επικαρπία αποσβήνεται μόλις ενωθεί με την κυριότητα στο ίδιο πρόσωπο, εκτός εάν έχει εγγραφεί υποθήκη στην επικαρπία. Επίσης η επικαρπία αποσβήνεται με μονομερή δήλωση του δικαιούχου προς τον κύριο ότι παραιτείται, η οποία γίνεται με συμβολαιογραφική πράξη και μεταγραφή. (Άρθρα 1168 και 1169 Α.Κ.).

ΔΟΥΛΕΙΕΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ
Πάνω σε ακίνητο μπορεί να αποκτηθεί εμπράγματο δικαίωμα υπέρ του εκάστοτε κυρίου άλλου ακινήτου που να του παρέχει κάποια ωφέλεια. Με την πραγματική δουλεία ο κύριος του δουλεύοντος φέρει το βάρος είτε να ανέχεται κάποια χρησιμοποίηση από τον κύριο του δεσπόζοντος είτε να παραλείπει ορισμένες πράξεις, τις οποίες θα είχε δικαίωμα να επιχειρεί ως κύριος. (Άρθρα 1118 και 1119 Α.Κ.).
Πραγματικές δουλείες είναι ιδίως η δουλεία οδού (διόδου), η δουλεία διοχέτευσης ή αποχέτευσης ή άντλησης νερού ή ποτισμού θρεμμάτων του δεσπόζοντος, ή βοσκής ή ξύλευσης, κ.α. (Άρθρο 1120 Α.Κ.).
Οι πραγματικές δουλείες συνιστώνται με δικαιοπραξία ή με χρησικτησία. Οι διατάξεις για τη χρησικτησία ακινήτων και για τη μεταβίβασή τους με συμφωνία εφαρμόζονται αναλόγως και στη σύσταση των πραγματικών δουλειών. (Άρθρο 1121 Α.Κ.).

ΔΕΣΠΟΖΟΝ ΑΚΙΝΗΤΟ
Δεσπόζον είναι το ωφελούμενο ακίνητο , του οποίου ο κύριος έχει δικαίωμα πραγματικής δουλείας σε άλλο ακίνητο, το οποίο θεωρείται βαρυνόμενο ή βεβαρημένο ακίνητο από την ύπαρξη της πραγματικής αυτής δουλείας και είναι το δουλεύον ακίνητο.

ΑΝΑΔΑΣΜΟΣ
Αναδασμός είναι η αφαίρεση, με πράξη της Πολιτείας, της κυριότητας από τους ιδιοκτήτες των ακινήτων μίας περιοχής και η αναδιανομή των ακινήτων αυτών μεταξύ των ίδιων ιδιοκτητών, με σκοπό την καλύτερη εκμετάλλευση της αγροτικής γης (αγροτικός αναδασμός) ή της γης οικιστικών περιοχών (αστικός αναδασμός).
Σε περίπτωση αγροτικού αναδασμού, εφόσον κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης έχει ήδη κυρωθεί ο αναδασμός, δηλώνονται τα νέα ακίνητα από τους δικαιούχους τους , όπως έχουν προκύψει από τον αναδασμό.
Σε περίπτωση, που εκκρεμεί η κύρωση του αναδασμού, αλλά έχει παραχωρηθεί η νομή των
νέων γεωτεμαχίων στους δικαιούχους, κατά την οικονομία της όλης ρύθμισης για τη δήλωση του Ε9 δηλώνονται τα νέα αυτά γεωτεμάχια.
Σε περίπτωση, όμως, που δεν έχει ακόμη συντελεσθεί ο αγροτικός αναδασμός, δηλαδή έχει εκδοθεί η σχετική απόφαση για τη διενέργειά του και γίνονται οι σχετικές διαδικασίες, χωρίς να έχει παραχωρηθεί ακόμη η νομή στις νέες ιδιοκτησίες, δηλώνονται από τους ιδιοκτήτες τους οι παλιές ιδιοκτησίες (αναδαστέες).

ΧΡΗΣΙΚΤΗΣΙΑ
Η χρησικτησία είναι ένας πρωτότυπος τρόπος κτήσης κυριότητας πράγματος και επομένως είναι εμπράγματο δικαίωμα.
Ενδιαφέρει εδώ η κτήση ακινήτων με χρησικτησία, τακτική ή έκτακτη.
1. ΤΑΚΤΙΚΗ ΧΡΗΣΙΚΤΗΣΙΑ
Εκείνος που έχει στη, με διάνοια κυρίου, νομή του με καλή πίστη και με νόμιμο τίτλο ακίνητο
για μια δεκαετία, γίνεται κύριος του πράγματος αυτού. ( Άρθρο 1041 Α.Κ.). Ο τρόπος κτήσης κυριότητας ακινήτου με τακτική χρησικτησία έχει χρησιμότητα σε περιπτώσεις που, ενώ υπάρχει σχετική σύμβαση (π.χ. συμβολαιογραφική πράξη ), η σύμβαση αυτή είναι άκυρη για διάφορους λόγους. Έτσι παρέχεται η δυνατότητα στον αντισυμβαλλόμενο να γίνει κύριος του ακινήτου με τακτική χρησικτησία.
2. ΕΚΤΑΚΤΗ ΧΡΗΣΙΚΤΗΣΙΑ
Εκείνος που έχει στη νομή του με διάνοια κυρίου μια εικοσαετία πράγμα ακίνητο, γίνεται κύριος με έκτακτη χρησικτησία. (Άρθρο 1045 Α.Κ.).

ΚΛΗΡΟΔΟΣΙΑ
Ο κληρονομούμενος μπορεί με διαθήκη να προσπορίσει σε κάποιον περιουσιακή ωφέλεια, χωρίς να τον εγκαταστήσει κληρονόμο και τότε έχουμε την έννοια της κληροδοσίας. (Άρθρο 1714 Α.Κ.).

ΚΛΗΡΟΝΟΜΗΤΗΡΙΟ
Το δικαστήριο της κληρονομίας, ύστερα από αίτηση του κληρονόμου, του παρέχει πιστοποιητικό για το κληρονομικό του δικαίωμα και για τη μερίδα που του αναλογεί (κληρονομητήριο). (Άρθρο 1956 Α.Κ.)
Για την έκδοση κληρονομητηρίου ακολουθείται η διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας.

ΕΜΠΡΑΓΜΑΤΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΕΣ ΣΕ ΑΚΙΝΗΤΑ
1. Υποθήκη σε κυριότητα ή επικαρπία ακινήτου
Σε ξένο ακίνητο μπορεί να συσταθεί εμπράγματο δικαίωμα υποθήκης για την εξασφάλιση απαίτησης με την προνομιακή ικανοποίηση του δανειστή από το πράγμα.
Η υποθήκη αποκτάται μόνο σε ακίνητα που μπορούν να εκποιηθούν καθώς και στην επικαρπία τέτοιων ακινήτων, για όσο χρόνο διαρκεί αυτή.
Για την απόκτηση υποθήκης απαιτείται τίτλος που χορηγεί δικαίωμα υποθήκης και εγγραφή στο βιβλίο υποθηκών.
Τίτλοι που χορηγούν δικαίωμα για την απόκτηση υποθήκης είναι ο νόμος, η δικαστική απόφαση και η ιδιωτική βούληση. (Άρθρα 1257, 1259, 1260 και 1261 Α.Κ.).
Στα άρθρα 1162 και 1163 του Α.Κ. αναφέρονται λεπτομερώς ποιοι έχουν τίτλο από το νόμο για την απόκτηση υποθήκης, (μεταξύ των οποίων είναι ο ενυπόθηκος δανειστής στο ενυπόθηκο ακίνητο), ή τίτλο από δικαστική απόφαση.
Η υποθήκη υπάρχει από την προσήκουσα εγγραφή στο βιβλίο υποθηκών της περιφέρειας όπου βρίσκεται το ακίνητο. (Άρθρο 1268 Α.Κ.).
Τάξη υποθηκών: Η ημέρα της εγγραφής της υποθήκης στο βιβλίο υποθηκών κανονίζει την προτίμηση των υποθηκών. Η σειρά εγγραφής καθορίζει και τη σειρά ικανοποίησης του δανειστή από το πλειστηρίασμα του ακινήτου.
Όλες οι υποθήκες που γράφηκαν την ίδια ημέρα έχουν την ίδια τάξη. (Άρθρο 1272 Α.Κ.).
(Επιτρέπεται εναλλαγή των υποθηκικών τάξεων με συμφωνία των ενυπόθηκων δανειστών).
2. Προσημείωση Υποθήκης
Η προσημείωση χορηγεί μόνο δικαίωμα προτίμησης για την απόκτηση υποθήκης (τροπή της προσημείωσης). Όταν η απαίτηση επιδικαστεί τελεσίδικα, η προσημείωση τρέπεται σε υποθήκη, η οποία λογίζεται ότι έχει εγγραφεί από την ημέρα της προσημείωσης.
Εγγραφή προσημείωσης υποθήκης γίνεται μόνο ύστερα από δικαστική απόφαση.
Η προσημείωση εγγράφεται όπως η υποθήκη , με τη μνεία όμως ότι προσημειώνεται. (Άρθρα 1274,1276 και 1277 Α.Κ.).

ΜΙΣΘΩΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΟΣ
Με τη σύμβαση της μίσθωσης πράγματος, (εδώ ενδιαφέρει ακινήτου), ο εκμισθωτής έχει υποχρέωση να παραχωρήσει στο μισθωτή τη χρήση του πράγματος για όσο χρόνο διαρκεί η σύμβαση και ο μισθωτής να καταβάλει το συμφωνημένο μίσθωμα. (Άρθρο 574 Α.Κ.).

ΕΓΓΡΑΠΤΕΕΣ ΜΙΣΘΩΣΕΙΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ :
1. ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΕΣ
Μακροχρόνια είναι η μίσθωση που ισχύει για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 9 ετών. Η διάρκεια της μίσθωσης καθορίζεται από τη συμφωνία των μερών. Εφόσον καταρτισθεί με συμβολαιογραφική πράξη και μεταγραφεί αποτελεί εγγραπτέο δικαίωμα σε ακίνητο και εξασφαλίζει το μισθωτή έναντι τυχόν νέου κτήτορα του ακινήτου. (Α.Κ. άρθρα 618 και 1208). Στην τελευταία αυτή περίπτωση η δέσμευση του νέου κτήτορα προϋποθέτει ότι η μεταγραφή έχει γίνει πριν από την εκποίηση του ακινήτου.
2. ΧΡΟΝΟΜΕΡΙΣΤΙΚΕΣ
Χρονομεριστική μίσθωση είναι η μορφή της χρονικά διαιρεμένης μίσθωσης (Time Sharing), η οποία καταρτίζεται με σχετική σύμβαση χρονομεριστικής μίσθωσης που μεταγράφεται στο Υποθηκοφυλακείο, και κατά την οποία ο εκμισθωτής αναλαμβάνει να παραχωρεί κατ’ έτος στο μισθωτή, κατά τη διάρκεια της σύμβασης, τη χρήση τουριστικού καταλύματος και να παρέχει σε αυτόν συναφείς υπηρεσίες για καθορισμένο από τη σύμβαση χρονικό διάστημα και ο μισθωτής να καταβάλλει το μίσθωμα που συμφωνήθηκε.
Η Χρονομεριστική μίσθωση, (που είναι ενοχικό δικαίωμα του μισθωτή επί του πράγματος), συνομολογείται για διάστημα 5 έως 60 ετών, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 1652/14-10-1986 (ΦΕΚ Α΄30-10-1986).
3. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΕΣ
H Χρηματοδοτική μίσθωση (Leasing) σε επαγγελματικά ακίνητα καταρτίζεται με σχετική σύμβαση μεταξύ μιας εταιρείας χρηματοδοτικής μίσθωσης που παραχωρεί στον αντισυμβαλλόμενο τη χρήση (όχι την κυριότητα) πράγματος (ακινήτου) για μία χρονική περίοδο, έναντι καταβολής μισθώματος.
Το ακίνητο προορίζεται αποκλειστικά για επαγγελματική χρήση του αντισυμβαλλόμενου. Το μίσθωμα καταβάλλεται με τον τρόπο που ορίζεται στη σχετική σύμβαση και καλύπτει την αξία του ακινήτου καθώς και τα έξοδα και την απόδοση της επένδυσης για την εταιρία. Όταν λήξει η διάρκεια της μίσθωσης, ο μισθωτής έχει το δικαίωμα είτε να αγοράσει το πράγμα, συνήθως έναντι συμβολικού χρηματικού ποσού, δηλαδή να γίνει κύριος του μισθωμένου ακινήτου, είτε να ανανεώσει τη μίσθωση για ορισμένο χρόνο. Οι συμβαλλόμενοι έχουν την ευχέρεια να ορίσουν ότι το δικαίωμα της αγοράς μπορεί να ασκηθεί και πριν από τη λήξη του χρόνου της μίσθωσης.
Η διάρκεια χρηματοδοτικής μίσθωσης δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 10 ετών.
Αντικείμενο χρηματοδοτικής μίσθωσης μπορεί να είναι ακίνητο που αγόρασε η εταιρία χρηματοδοτικής μίσθωσης από το μισθωτή. Εξαιρείται η αγορά ακινήτου από ελεύθερο επαγγελματία.
Το ακίνητο για το οποίο μπορεί να συναφθεί χρηματοδοτική μίσθωση δεν μπορεί να είναι οικόπεδο, μπορεί, όμως, να είναι - αγροτική έκταση -οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία με τα κτίσματα και τα ποσοστά συνιδιοκτησίας που της αντιστοιχούν στο γήπεδο
-κτίσματα και συγκροτήματα κτισμάτων μετά των λοιπών εγκαταστάσεων και του γηπέδου που τους αναλογεί καθώς και ο επί πλέον ακάλυπτος χώρος που προβλέπεται από τις πολεοδομικές διατάξεις ως χώρος στάθμευσης.
(Ν.1665/19-11-1986 (ΦΕΚ Α΄194/4-12-1986) «Συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, Ν. 2367/29-12-1995 (ΦΕΚ Α΄29-12-1995) «Νέοι χρηματοπιστωτικοί θεσμοί και άλλες διατάξεις» και άρθρο 27 του Ν. 2682/5-2-1999 (ΦΕΚ Α΄16/8-2-1999) «Διαρρυθμίσεις στη φορολογία των αυτοκινήτων οχημάτων και άλλες διατάξεις»).

ΜΕΤΑΛΛΕΙΟΚΤΗΣΙΑ
Τα εμπράγματα δικαιώματα ρυθμίζονται από τον Αστικό Κώδικα. Όμως, υπάρχουν και εμπράγματα δικαιώματα, τα οποία έχουν εισαχθεί και ρυθμίζονται με ειδικούς νόμους. Οι ρυθμίσεις αυτές μπορεί να έχουν γίνει πριν ή μετά τον Α.Κ. Μεταξύ των δικαιωμάτων τέτοιου είδους είναι και η μεταλλειοκτησία , η οποία ρυθμίζεται με το Ν.Δ. 210/73 (άρθρο 65) περί μεταλλευτικού κώδικα.
Μεταλλειοκτησία είναι το δικαίωμα κυριότητας πάνω σε μεταλλείο. Το αυτό εμπράγματο δικαίωμα είναι διαφορετικό από την κυριότητα επάνω στο έδαφος.
Σύμφωνα με τον Α.Κ., άρθρο 1001, «Η κυριότητα πάνω σε ακίνητο εκτείνεται, εφόσον ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά, στο χώρο πάνω και κάτω από το έδαφος. .....». Έτσι η κυριότητα στο ακίνητο αντί να εκτείνεται αδιακρίτως και κάτω από το έδαφος, εκτείνεται, με βάση ειδικό νόμο, μόνο στα λατομικά ορυκτά. Για τα μεταλλευτικά ορυκτά , δηλαδή την εξόρυξη και την εκμετάλλευση αυτών, υπάρχει χωριστό δικαίωμα, το δικαίωμα μεταλλειοκτησίας. Το δικαίωμα της μεταλλειοκτησίας ως προς ορισμένα μεταλλευτικά ορυκτά ανήκει στο Κράτος, το οποίο μπορεί να το παραχωρεί σε ιδιώτες για ορισμένο χρόνο. Το τυχόν παραχωρημένο σε ιδιώτες δικαίωμα της μεταλλειοκτησίας μεταβιβάζεται αλλά και κληρονομείται.

ΠΡΟΙΚΩΑ ΑΚΙΝΗΤΑ
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου, πριν από την ισχύ του Ν.1329/1983, με τον οποίο τροποποιήθηκε το Οικογενειακό Δίκαιο, είχαν συσταθεί με σχετικά προικοσυμβόλαια οι λεγόμενες αδιατίμητες προίκες,δηλαδή ο προικολήπτης σύζυγος είχε αποκτήσει τη διοίκηση και επικαρπία ακινήτου, ενώ η ψιλή κυριότητα παρέμενε στη σύζυγο. Το δικαίωμα αυτό της επικαρπίας υπέρ του συζύγου, μετά την ισχύ του πιο πάνω νόμου, καταργήθηκε και επομένως στη σύζυγο ανήκει πλέον η πλήρης κυριότητα και όχι μόνο η ψιλή κυριότητα του αντίστοιχου προικώου ακινήτου.
Σε αυτές τις περιπτώσεις το δικαίωμα της πλήρους κυριότητας του ακινήτου ανήκει στη σύζυγο.
Εκτός αν έχουν μεσολαβήσει άλλες πράξεις, που να διαφοροποιούν το είδος του ιδιοκτησιακού αυτού καθεστώτος.
Επίσης, εάν στο προικώο ακίνητο έχει ανεγερθεί κτίσμα ή έχει γίνει προσθήκη σε υπάρχον κτίσμα, και πάλι υπόχρεη σε δήλωση είναι μόνο η σύζυγος, ως οικοπεδούχος του οικοπέδου του οποίου συστατικό είναι το κτίσμα.
Σε περίπτωση που σε προικώο ακίνητο έχει γίνει ανέγερση πολυκατοικίας ή άλλου κτιρίου με το σύστημα της αντιπαροχής , η σύζυγος είναι υπόχρεη σε δήλωση για το τμήμα του ακινήτου (οριζόντιες ιδιοκτησίες κλπ), το οποίο παρέμεινε στους συζύγους ως αντιπαροχή για το προικώο οικόπεδο. Ασφαλώς, βέβαια, για το υπόλοιπο τμήμα του ακινήτου (οριζόντιες ιδιοκτησίες κλπ) υπόχρεοι σε δήλωση είναι οι τρίτοι και για τα δικαιώματά του έκαστος (Αγοραστές διαμερισμάτων, εργολάβος για τα τυχόν αδιάθετα διαμερίσματα, εφόσον έχουν μεταβιβαστεί σ’ αυτόν τα αντίστοιχα χιλιοστά συνιδιοκτησίας των αδιάθετων διαμερισμάτων κτλ.).

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΟΤΗΤΑΣ - ΔΙΕΚΔΙΚΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Η προστασία της κυριότητας προβλέπεται στον Α.Κ. ότι μπορεί να γίνεται με διεκδικητική αγωγή.
Η αγωγή θεωρείται το σημαντικότερο μέσο ένδικης προστασίας της κυριότητας. Έτσι ο κύριος πράγματος δικαιούται να απαιτήσει από το νομέα ή τον κάτοχο την αναγνώριση της κυριότητάς του και την απόδοση του πράγματος. (Άρθρο 1094 Α.Κ.). (Για περιπτώσεις αρνητικής αγωγής βλ. άρθρο 1108 Α.Κ.).

ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΥΡΙΩΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ
Κρίνεται σκόπιμο, εκτός από τα προαναφερθέντα θέματα , τα σχετικά με τους νομικού όρους και τη συνοπτική επεξήγηση των εννοιών ή όρων που συναντώνται κατά την ανάγνωση των τίτλων και τη συμπλήρωση των δηλώσεων, να δοθούν περαιτέρω
διευκρινίσεις που αφορούν τεχνικούς όρους που αναφέρονται στις περιγραφές των ακινήτων.

ΑΚΙΝΗΤΟ : Ακίνητο πράγμα είναι το έδαφος και τα συστατικά του μέρη (Α.Κ. άρθ. 948 ). Συστατικό μέρος πράγματος είναι εκείνο που δεν μπορεί να αποχωριστεί από το κύριο πράγμα χωρίς βλάβη αυτού του ίδιου ή του κυρίου του πράγματος ή χωρίς αλλοίωση της ουσίας ή του προορισμού του δεν μπορεί να είναι ιδιαιτέρως αντικείμενο κυριότητας ή άλλου εμπράγματου δικαιώματος (Α.Κ. άρθ. 953).
Συστατικά του ακινήτου (Α.Κ. άρθρο. 954) είναι
1. τα πράγματα που έχουν συνδεθεί σταθερά με το έδαφος, ιδίως οικοδομήματα
2. τα προϊόντα του ακινήτου εφόσον συνέχονται με το έδαφος
3. το νερό κάτω από το έδαφος και η πηγή
4. οι σπόροι με τη σπορά και τα φυτά με τη φύτευση.
Έτσι ακίνητο π.χ. είναι ένα οικόπεδο αδόμητο ή μία μονοκατοικία με το οικόπεδό της ή μία πολυκατοικία με το οικόπεδό της αλλά και το διαμέρισμα (οριζόντια ιδιοκτησία) μιας πολυκατοικίας. Επίσης ακίνητο π.χ. είναι και ένας αγρός (χωράφι).

ΤΟΠΩΝΥΜΙΟ: Ιδιαίτερη τοπική ονομασία της περιοχής του ακινήτου. Αν υπάρχει είναι γνωστή στις τεχνικές υπηρεσίες του Δήμου ή της Κοινότητας. Το τοπωνύμιο είναι χρήσιμο σε περιπτώσεις που δεν υπάρχουν ονομασίες δρόμων, συνήθως στις εκτός σχεδίου και οικισμού περιοχές.

ΓΕΩΤΕΜΑΧΙΟ: Εδαφική έκταση κάθε είδους. Στην έννοια «γεωτεμάχιο» περιλαμβάνονται όλες οι εδαφικές εκτάσεις ανεξαρτήτως χρήσης ή θέσης, όπως τα εντός σχεδίου ή οικισμού οικόπεδα, τα εκτός σχεδίου γήπεδα (αγροτεμάχια, χέρσα, βοσκότοποι, αγροί, δάση και δασικές εκτάσεις κλπ.)
Σημειώνεται, ότι με τις διατάξεις του ισχύοντα ΓΟΚ/85 (Ν.1577/85, όπως ισχύει γίνεται περαιτέρω διάκριση της έννοιας του γεωτεμαχίου σε γήπεδο και οικόπεδο, (μη αναφερόμενου του όρου γεωτεμάχιο στο ΓΟΚ ενώ είναι ο όρος που χρησιμοποιείται στο Κτηματολόγιο). Έτσι γήπεδο και στη γλώσσα των συναλλαγών αγροτεμάχιο είναι η συνεχόμενη έκταση γης που αποτελεί αυτοτελές και ενιαίο ακίνητο και ανήκει σε έναν ή περισσότερους κυρίους εξ αδιαιρέτου (άρθρο 2, παρ. 12), και οικόπεδο είναι κάθε γήπεδο, που βρίσκεται μέσα στο εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο ή μέσα στα όρια οικισμού χωρίς εγκεκριμένο σχέδιο (άρθρο 2, παρ. 13).

ΕΜΒΑΔΟΝ ΓΕΩΤΕΜΑΧΙΟΥ: Εμβαδόν γεωτεμαχίου είναι η οριζόντια επιφάνεια του . Το «οριζόντια» παρότι προφανές για τους τεχνικούς, αναφέρεται γιατί σε έντονα κεκλιμένα εδάφη έχουν διατυπωθεί ερωτήματα από τους πολίτες.

ΕΜΒΑΔΟΝ ΚΤΙΣΜΑΤΩΝ: Σε περίπτωση που δηλώνεται ολόκληρο κτίριο (π.χ. μονοκατοικία σε οικόπεδο), ως εμβαδόν λαμβάνεται ολόκληρη η επιφάνειά του, δηλαδή το σύνολο των επιφανειών των ορόφων του περιλαμβανομένων και των εξωτερικών τοίχων (μικτό εμβαδόν).
Σε περίπτωση διακεκριμένης οριζόντιας ιδιοκτησίας, ως εμβαδόν λαμβάνεται το αναγραφόμενο στον τίτλο κτήσης, εφόσον δεν έχουν επισυμβεί μεταβολές (προσθήκες κτλ.). Στο εμβαδόν αυτό
περιλαμβάνονται οι εξωτερικοί τοίχοι καθώς και οι τοίχοι προς τους κοινοχρήστους χώρους του όλου κτιρίου (π.χ. πολυκατοικίας), ενώ περιλαμβάνεται μόνο το ήμισυ της επιφάνειας των εσωτερικών διαχωριστικών μεταξύ των οριζόντιων ιδιοκτησιών τοίχων . Δεν περιλαμβάνονται οι επιφάνειες των τυχόν ημιϋπαίθριων χώρων, εφόσον φυσικά δεν έχουν μετατραπεί σε κλειστούς χώρους.

ΚΑΘΕΤΗ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ή ΚΑΘΕΤΗ ΣΥΝΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ
Είναι η χωριστή κυριότητα σε ένα από τα περισσότερα αυτοτελή κτίσματα ή σε μέρος αυτών που έχουν ανεγερθεί σε ένα ενιαίο γεωτεμάχιο (γήπεδο ή οικόπεδο). Η χωριστή κυριότητα υπάρχει στο κτίσμα, ενώ στο ενιαίο γεωτεμάχιο υπάρχει συνιδιοκτησία κατά κάποιο ποσοστό καθώς και στους τυχόν υπάρχοντες στεγασμένους ή μη κοινόχρηστους χώρους.
Τα αφορώντα στη σύσταση διηρημένης ιδιοκτησίας και επί πλειόνων αυτοτελών οικοδομημάτων ανεγειρόμενων επί ενιαίου οικοπέδου ρυθμίστηκαν με τις διατάξεις του σχετικού Ν.Δ. 1024/10-11/1971 (ΦΕΚ Α΄232).
Σημειώνεται, ότι υπήρχε πάντοτε το νομικό ερώτημα, εάν επιτρεπόταν η σύσταση κάθετης ιδιοκτησίας σε γήπεδα, δηλαδή γεωτεμάχια ευρισκόμενα εκτός σχεδίου πόλης και οικισμού και όπου ίσχυαν οι γενικοί περί εκτός σχεδίου όροι δόμησης.
Η «ασαφής» αυτή δυνατότητα καταργήθηκε με τις διατάξεις της παρ. 2.α.του άρθρου 6 του Ν. 2052/3-6- 1992 (ΦΕΚ Α΄ 94/5-6-1992) «Μέτρα για την αντιμετώπιση του νέφους και πολεοδομικές ρυθμίσεις», οι οποίες πλέον προβλέπουν ότι το πιο πάνω είδος σύστασης διηρημένης ιδιοκτησίας «....... εφαρμόζεται μόνο επί οικοπέδων κειμένων εντός σχεδίου πόλεων , εντός ορίων οικισμών προ του 1923, καθώς και εντός ορίων οικισμών κάτω των 2000 κατοίκων, που καθορίζονται βάσει του από 24-4-1985 π.δ. (ΦΕΚ 181 Δ), όπως ισχύει. ...».
Η κάθετη ιδιοκτησία διακρίνεται σε απλή κάθετη ιδιοκτησία και σύνθετη κάθετη ιδιοκτησία.

ΑΠΛΗ ΚΑΘΕΤΗ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: Απλή είναι η κάθετη ιδιοκτησία (συνιδιοκτησία), όταν καθένα από τα περισσότερα κτίσματα που έχουν ανεγερθεί ή προβλέπεται από σχετική πράξη σύστασης να ανεγερθούν στο ίδιο γεωτεμάχιο αποτελεί χωριστή ιδιοκτησία, η οποία ανήκει ή θα ανήκει σε έναν ή περισσότερους από τους συγκυρίους του όλου γεωτεμαχίου.
Συνήθης είναι και η περίπτωση όπου αδόμητο γεωτεμάχιο «διαιρείται» με σχετική πράξη, μεταξύ των συνιδιοκτητών, σε επί μέρους σαφώς καθορισμένα τμήματα, σε καθένα από τα οποία, ο αντίστοιχος συνιδιοκτήτης επί του όλου γεωτεμαχίου, έχει αποκλειστική χρήση και δικαίωμα οικοδομικής εκμετάλλευσης ή έχει αποκλειστική χρήση σε ήδη υφιστάμενο κτίσμα που διαχωρίζεται από τα τυχόν υπάρχοντα άλλα κτίσματα του αυτού ενιαίου γεωτεμαχίου καθέτως. Στη σύσταση καθορίζεται το ποσοστό επί της συνολικής επιτρεπομένης εκμετάλλευσης, που ο κάθε συνιδιοκτήτης δικαιούται για το τμήμα του, προσδιορισμένο, δηλαδή, κατά θέση και μέγεθος. Στην ίδια πράξη, συνήθως, καθορίζονται και άλλα θέματα σχετικά με π.χ. την εξασφάλιση προσπέλασης στα επί μέρους τμήματα του όλου γεωτεμαχίου.
Υπογραμμίζεται, ότι η αντίστοιχη πράξη σύστασης απλής κάθετης ιδιοκτησίας ρυθμίζει τις μεταξύ των συνιδιοκτητών σχέσεις και δεν επηρεάζει την ενιαία νομική υπόσταση του γεωτεμαχίου
ως προς τα ισχύοντα κατά την Πολεοδομική νομοθεσία για την εκμετάλλευσή του (ποσοστό κάλυψης, συντελεστής δόμησης κτλ.).
Σημειώνεται εδώ ότι στους σχετικούς τίτλους συνήθως δεν αναφέρεται ο όρος «απλή κάθετη ιδιοκτησία», αλλά μπορεί να αναφέρεται ως κάθετη ιδιοκτησία ή και χωρίς κάποιο προσδιορισμό, αλλά με περιγραφή των στοιχείων που συνιστούν αυτό το είδος ιδιοκτησιακού καθεστώτος.

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: Οριζόντια ιδιοκτησία ή οριζόντια συνιδιοκτησία ή ιδιοκτησία κατ’ ορόφους ή οροφοκτησία υφίσταται όταν υπάρχει κυριότητα μόνο σε αυτοτελές τμήμα του κτιρίου (όροφο, διαμέρισμα), ανεξάρτητα από τη χρήση του, και αναγκαστική συγκυριότητα στα κοινά μέρη του όλου ακινήτου , δηλαδή τόσο του γεωτεμαχίου όσο και του κτιρίου (θεμέλια, εξωτερικοί τοίχοι , κλιμακοστάσιο, δώμα, λεβητοστάσιο κλπ). Η οριζόντια ιδιοκτησία συνήθως συνιστάται με σχετική συμβολαιογραφική πράξη σύστασης, μπορεί, όμως να συσταθεί και με δικαστική απόφαση σε ορισμένες ειδικές περιπτώσεις.
Σε όλες τις περιπτώσεις καθορίζονται και τα ποσοστά συνιδιοκτησίας της διακεκριμένης οριζόντιας ιδιοκτησίας επί του όλου γεωτεμαχίου, στο οποίο έχει ή πρόκειται να ανεγερθεί το κτίριο.

ΣΥΝΘΕΤΗ ΚΑΘΕΤΗ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: Σύνθετη είναι η κάθετη ιδιοκτησία (συνιδιοκτησία), όταν περισσότερα κτίσματα που έχουν ανεγερθεί ή προβλέπεται από τη σχετική πράξη σύστασης να ανεγερθούν στο ίδιο γεωτεμάχιο διαιρούνται και οριζόντια σε ορόφους ή τμήματα ορόφων (διαμερίσματα) και ο καθένας από τους συγκυρίους του όλου γεωτεμαχίου έχει κυριότητα σε όροφο ή τμήμα ορόφου ενός από τα κτίσματα και συγκυριότητα στο όλο γεωτεμάχιο.
Στην περίπτωση αυτή, στην πράξη σύστασης, εκτός από το ποσοστό συνιδιοκτησίας επί του τμήματος του γεωτεμαχίου, όπου έχει ή πρόκειται να ανεγερθεί το κτίριο στο οποία ανήκει η συγκεκριμένη οριζόντια ιδιοκτησία, αναφέρεται και το ποσοστό συνιδιοκτησίας επί του όλου ενιαίου γεωτεμαχίου. Το δεύτερο αυτό ποσοστό (εκφρασμένο συνήθως σε χιλιοστά), είναι το γινόμενο του ποσοστού συνιδιοκτησίας της οριζόντιας ιδιοκτησίας στο τμήμα του γεωτεμαχίου επί το ποσοστό συνιδιοκτησίας της κάθετης ιδιοκτησίας επί του όλου γεωτεμαχίου, που αντιστοιχεί στο τμήμα αυτό.
Στη δήλωση του Ε9, στην περίπτωση της κάθετης συνιδιοκτησίας, κάθε διακεκριμένο τμήμα οικοπέδου θεωρείται ως αυτοτελές οικόπεδο. Έτσι και η περίπτωση της σύνθετης κάθετης ιδιοκτησίας έχει στη δήλωση τα στοιχεία της γνωστής οριζόντιας ιδιοκτησίας.

ΟΡΟΦΟΣ: Είναι η συνήθης έννοια που εκφράζει τη στάθμη στην οποία βρίσκεται συγκεκριμένη ιδιοκτησία ή χώρος γενικά, μέσα στο όλο κτίριο, δηλαδή όροφοι είναι τα τμήματα του κτιρίου στα οποία διαχωρίζεται από διαδοχικά δάπεδα καθ’ ύψος (ΓΟΚ/85, άρθρο 2 παρ.23).
Εφόσον υπάρχει άδεια οικοδομής, ο προσδιορισμός του ορόφου αναφέρεται στην άδεια, εκτός αν έχουν διαφοροποιηθεί τα δεδομένα μεταγενέστερα (συνήθης περίπτωση υπογείου κατά την άδεια το οποίο είναι ισόγειο στην πραγματικότητα). Αν δεν υπάρχει άδεια οικοδομής ο προσδιορισμός προτείνεται πρακτικά να γίνεται με τους εξής κανόνες, που καλύπτουν ένα σημαντικό μέρος της περιπτωσιολογίας που απαντάται στην πράξη:
Οι όροφοι καθορίζονται με βάση τη διαδοχικότητα. Δηλαδή πάνω από το υπόγειο βρίσκεται το ισόγειο μετά ο 1ος ή Α’ όροφος, μετά ο 2ος ή Β’ κτλ. Επίσης κάτω από το υπόγειο (1ο ή Α’) βρίσκεται το 2ο ή Β’ υπόγειο, κάτω από αυτό το 3ο ή Γ’ κτλ.
Οι έννοιες του ημιυπόγειου ή ημιϊσογείου , παρότι βρίσκονται σε καθημερινή χρήση δεν έχουν υπόσταση σύμφωνα με τις πολεοδομικές διατάξεις και γι’ αυτό δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται. Ο όροφος θα προσδιορισθεί με βάση τον προηγούμενο κανόνα με αφετηρία τον καθορισμό του ισογείου ορόφου.
Όσον αφορά στον ορισμό του ισογείου και του υπογείου οι διάφοροι κατά καιρούς ισχύσαντες Γενικοί Οικοδομικοί Κανονισμοί (ΓΟΚ/29, ΓΟΚ/55, ΓΟΚ/83 και ΓΟΚ/85 ισχύων) περιλαμβάνουν διαφορετικές περιγραφές. Σύμφωνα με τον ισχύοντα ΓΟΚ/85 (άρθρο2 παρ.24), «υπόγειο είναι όροφος ή τμήμα ορόφου, του οποίου η οροφή βρίσκεται έως 1,50 μέτρα ψηλότερα από την οριστική στάθμη του εδάφους». Ασφαλώς πάνω από το οριζόμενο κατά τα ανωτέρω υπόγειο είναι το ισόγειο και λοιποί όροφοι.

ΠΑΤΑΡΙΑ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ
Είναι σύνηθες σε ισόγεια καταστήματα , πάνω από τον ισόγειο χώρο τους να υπάρχει πατάρι ή μεσοπάτωμα. Αλλά και σε αίθουσες μεγάλες συνάθροισης κοινού (π.χ. εκθεσιακούς χώρους κλπ) μπορεί να υπάρχουν πατάρια.

Στις υποβαλλόμενες δηλώσεις, η επιφάνεια του τυχόν υπάρχοντος παταριού , εφόσον αυτό δεν έχει ανεξάρτητη είσοδο και δεν είναι κλειστός χώρος, αλλά είναι ένας ανοιχτός εξώστης εντός της αίθουσας του κυρίως χώρου του ισογείου, με την οποία επικοινωνεί με εσωτερική κλίμακα, προστίθεται στην επιφάνεια των βοηθητικών χώρων π.χ. του καταστήματος. Εάν , όμως, πρόκειται για κλειστό χώρο με χωριστή είσοδο, τότε πρόκειται για ημιόροφο, ο οποίος δηλώνεται χωριστά.

ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΙ ΧΩΡΟΙ ΚΤΙΡΙΩΝ
Για κτίρια, στα οποία έχει συσταθεί οριζόντια ιδιοκτησία ή κάθετη , όπου οι κοινόχρηστοι χώροι τους περιγράφονται χωριστά από τις επί μέρους διακεκριμένες οριζόντιες ιδιοκτησίες του κτιρίου και στους οποίους χώρους δεν αντιστοιχούν ποσοστά συνιδιοκτησίας στο οικόπεδο ή το αγροτεμάχιο, δεν υποβάλλεται δήλωση από κανένα από τους συνιδιοκτήτες του κτιρίου.
Τέτοιοι κοινόχρηστοι χώροι είναι τα κλιμακοστάσια, τα λεβητοστάσια, οι χώροι δεξαμενών καυσίμων, ο ελεύθερος χώρος επί υποστυλωμάτων στο Ισόγειο (PILOTIS).
Προσοχή, όμως, πρέπει να δοθεί για τις περιπτώσεις, όπου στο χώρο της PILOTIS, από τη σχετική πράξη σύστασης έχουν καθοριστεί θέσεις στάθμευσης οχημάτων. Αυτές οι θέσεις και μόνο δηλώνονται (ως παρακολουθήματα των οριζόντιων ιδιοκτησιών με τις οποίες συνδέονται), από κάθε ένα από τους κατά περίπτωση δικαιούχους τους.

ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΥΨΟΥΝ
Είναι γνωστό, ότι σε πολλές πράξεις σύστασης οριζοντίων ή καθέτων ιδιοκτησιών ή ακόμη και σε διαθήκες κλπ αναφέρεται ως δικαίωμα σε ακίνητο και το δικαίωμα του “υψούν”. Το δικαίωμα αυτό, για το οποίο στην αντίστοιχη πράξη προβλέπονται και ο ή οι δικαιούχοι του, αφορά στη δυνατότητα προσθήκης καθ’ ύψος σε υπάρχον (ή προς ανέγερση) κτίσμα. Η προσθήκη αυτή δεν πραγματοποιείται άμεσα, μαζί δηλαδή με το υπόλοιπο κτίσμα, για πολλούς λόγους, μεταξύ των οποίων είναι η βούληση των ιδιοκτητών του υπολοίπου κτίσματος ή του δικαιούχου του υψούν. Το μελλοντικό αυτό δικαίωμα του υψούν δηλώνεται από το δικαιούχο του ως εξής:
1. Εάν πρόκειται για δικαίωμα που περιγράφεται και προβλέπεται ως διακεκριμένη οριζόντια ιδιοκτησία (μελλοντική) σε πράξη σύστασης ή τίτλο, με αντίστοιχο ποσοστό συγκυριότητας στο οικόπεδο ή γήπεδο, τότε το δικαίωμα του υψούν δηλώνεται όπως μία οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία.
2. Εάν πρόκειται για δικαίωμα υψούν αναφερόμενο σε σχετική πράξη σύστασης ή τίτλο, χωρίς, όμως, να προβλέπεται και αντίστοιχο ποσοστό συνιδιοκτησίας στο οικόπεδο ή γήπεδο, τότε , το δικαίωμα αυτό δηλώνεται με έμμεσο προσδιορισμό του ποσοστού συγκυριότητας από το λόγο της επιφανείας κτίσματος που συνεπάγεται το δικαίωμα αυτό δια της συνολικής επιφάνειας επιτρεπομένης εκμετάλλευσης του οικοπέδου ή του αγροτεμαχίου. Σε περίπτωση οικοπέδου με Συντελεστή Εμπορικότητας μεγαλύτερο της μονάδας, για τον προσδιορισμό του ποσοστού αυτού χρησιμοποιείται ο μαθηματικός τύπος του «Συντελεστή Αξίας Οικοπέδου» του Εντύπου 3 για την Αξία ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ (κωδ.315).

ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ ΠΟΥ ΔΟΘΗΚΕ ΣΕ ΚΟΙΝΗ ΧΡΗΣΗ
Σε περίπτωση ύπαρξης ρυμοτομούμενου τμήματος αγροτεμαχίου κατά την εισαγωγή εντός σχεδίου μετατροπή σε οικόπεδο), το οποίο τμήμα παραχωρήθηκε σε κοινή χρήση με συμβολαιογραφική πράξη και μεταγραφή από τον ιδιοκτήτη του όλου οικοπέδου , (συνήθως για να είναι δυνατή η έκδοση οικοδομικής άδειας στο οικόπεδο αυτό πριν από την εφαρμογή του σχεδίου πόλης), τότε το ρυμοτομούμενο αυτό τμήμα έχει αποκοπεί από την αρχική ιδιοκτησία και στο έντυπο της δήλωσης αναγράφεται το εμβαδόν του οικοπέδου που απομένει, δηλαδή με αφαίρεση της ρυμοτομούμενης επιφάνειας.
Τα τμήματα , όμως, των αγροτεμαχίων, τα οποία ρυμοτομούνται και για τα οποία δεν έχει συντελεσθεί ακόμη η εφαρμογή του σχεδίου της περιοχής τους, δεν θεωρούνται ότι έχουν αποκοπεί από την αρχική ιδιοκτησία και επομένως δηλώνονται ενιαία με αυτή (συνολική επιφάνεια).

Παράρτημα ΙΙΙ:

Βασικές πολεοδομικές έννοιες

Κώδικας βασικής πολεοδομικής νομοθεσίας (Ν-1577/85)
Κεφάλαιο-Α
Αρθ-2

ΟΡΙΣΜΟΙ
ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

1. Εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο οικισμού ή σχέδιο πόλης ή πολεοδομικό σχέδιο ή πολεοδομική μελέτη είναι το διάγραμμα με τον τυχόν ειδικό πολεοδομικό κανονισμό που έχει εγκριθεί σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις και καθορίζει τους ειδικούς όρους δόμησης, τους κοινόχρηστους και δομήσιμους χώρους και τις επιτρεπόμενες χρήσεις σε κάθε τμήμα ή ζώνη του οικισμού.

2. Κοινόχρηστοι χώροι είναι οι κάθε είδους δρόμοι, πλατείες, άλση και γενικά οι προοριζόμενοι για κοινή χρήση ελεύθεροι χώροι, που καθορίζονται από το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο του οικισμού ή έχουν τεθεί σε κοινή χρήση με οποιοδήποτε άλλο νόμιμο τρόπο.

3. Κοινωφελείς χώροι είναι οι χώροι του οικισμού που, σύμφωνα με το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, προορίζονται για την ανέγερση κατασκευών κοινής ωφελείας.

4. Δρόμοι είναι οι κοινόχρηστες εκτάσεις που εξυπηρετούν κυρίως τις ανάγκες κυκλοφορίας.

5. Πεζόδρομοι είναι οι δρόμοι, που προορίζονται κυρίως για την εξυπηρέτηση των πεζών.

6. Πλάτος δρόμου σε κάθε σημείο του άξονα του είναι το μεταξύ των ρυμοτομικών γραμμών μήκος της καθέτους στον άξονα στο
σημείο αυτό.

7. Οικοδομικό τετράγωνο (ΟΤ) είναι κάθε δομήσιμη ενιαία έκταση, που βρίσκεται μέσα στο εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο ή μέσα στα
όρια οικισμού και περιβάλλεται από κοινόχρηστους χώρους.

8. Όρια οικοδομικού τετραγώνου είναι οι οριακές γραμμές που το χωρίζουν από τους κοινόχρηστους χώρους.

9. Ρυμοτομική γραμμή είναι εκείνη που ορίζεται από το ρυμοτομικό σχέδιο και χωρίζει οικοδομικό τετράγωνο ή γήπεδο από
κοινόχρηστο χώρο του οικισμοί.

10. Οικοδομική γραμμή ή γραμμή δόμησης είναι το όριο οικοδομικού τετραγώνου που ορίζεται από το ρυμοτομικό σχέδιο προς την πλευρά του κοινόχρηστου χώρου , έως το οποίο επιτρέπεται η δόμηση.

11. Προκήπιο ή πρασιά είναι το τμήμα του οικοδομικού τετραγώνου, που βρίσκεται ανάμεσα στη ρυμοτομική γραμμή και τη γραμμή δόμησης ή οικοδομική γραμμή.

12. Γήπεδο είναι η συνεχόμενη έκταση γης που αποτελεί αυτοτελές και ενιαίο ακίνητο και ανήκει σε έναν ή σε περισσότερους κυρίους εξ αδιαιρέτου.

13. Οικόπεδο είναι κάθε γήπεδο, που βρίσκεται μέσα στο εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο ή μέσα στα όρια οικισμού χωρίς εγκεκριμένο σχέδιο.

14. Όρια οικοπέδου ή γηπέδου είναι οι γραμμές που το χωρίζουν από τα όμορα οικόπεδα και τους κοινόχρησοτυς χώρους.Τα όρια του οικοπέδου με τους κοινόχρηστους χώρους συμπίπτουν με τα όρια του οικοδομικού τετραγώνου.

15. Πρόσωπο οικοπέδου ή γηπέδου είναι το όριό του προς τον κοινόχρηστο χώρο.

16. Οριστική στάθμη εδάφους οικοπέδου ή γηπέδου είναι η στάθμη του εδάφους, όπως διαμορφώνεται οριστικά, σύμφωνα με το
νόμο, με εσκαφή, επίχωση ή επίστρωση.

17. Κτίριο είναι η κατασκευή , που αποτελείται από τεχνικά έργα και εγκαταστάσεις και προορίζεται για: α)την παραμονή ανθρώπων ή ζώων, όπως η κατοικία και ο στάβλος.

β) την εκτέλεση εργασίας ή την άσκηση επαγγέλματος, όπως το κατάστημα και το εργοστάσιο.

γ) την αποθήκευση ή τοποθέτηση πραγμάτων, όπως οι αποθήκες, ο χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων, το σιλό, η δεξαμενή υγρών και

δ) την τοποθέτηση ή λειτουργία μηχανημάτων, όπως το αντλιοστάσιο.

18. Κατασκευή είναι κάθε τεχνικό έργο.

19. Εγκατάσταση είναι η κατασκευή που χρησιμοποιείται για την άμεση ή έμμεση εξυπηρέτηση των κτιρίων ή της λειτουργικότητάς
τους, όπως τα στοιχεία ηλεκτρικής ενέργειας, κλιματισμού διανομής ύδατος, θέρμανσης, φωταερίου, οι ηλιακοί θερμοσίφωνες, οι
καπναγωγοί, οι επιγραφές, οι κεραίες.

20. Φέρουσα κατασκευή κτιρίου είναι το τμήμα που μεταφέρει άμεσα ή έμμεσα στο έδαφος τα μόνιμα και τα ωφέλιμα φορτία του κτιρίου, καθώς και τις επιρροές γενικά των δυνάμεων που επενεργούν σε αυτό. Κατασκευές συμπλήρωσης είναι τα υπόλοιπα τμήματα που συμπληρώνουν το κτίριο και εξυπηρετούν τον προορισμό του.

21. Ειδικά κτίρια είναι τα κτίρια, των οποίων κύριο προορισμός δεν είναι η κατοικία και η διαμόρφωσή τους προσδιορίζει αποκλειστικά ειδική χρήση.

22. Κοινής χρήσης χώροι του κτιρίου και του οικοπέδου είναι οι χώροι, που προορίζονται για χρήση από όλους τους ενοίκους του κτιρίου.

23. Όροφοι είναι τα τμήματα του κτιρίου, στα οποία διαχωρίζεται από διαδοχικά δάπεδα καθ' ύψος.

24. Υπόγειο είναι ο όροφος ή τμήμα ορόφου, του οποίου η οροφή βρίσκεται έως 1,50 μ ψηλότερα από την οριστική στάθμη του εδάφους.

25. Κάλυψη του οικοπέδου είναι η επιφάνεια που περιβάλλεται από τις προβολές των περιγραμμάτων όλων των κτιρίων του οικοπέδου πάνω σε οριζόντιο επίπεδο.

26. Ποσοστό κάλυψης του οικοπέδου είναι ο λόγος της μέγιστης επιφάνειας που επιτρέπεται να καλυφθεί προς τη συνολική επιφάνεια του οικοπέδου.

27. Συντελεστής δόμησης (σδ) είναι ο αριθμός, ο οποίος πολλαπλασιαζόμενος με την επιφάνεια του οικοπέδου, είναι τη συνολική επιφάνεια όλων των ορόφων των κτιρίων που μπορούν να κατασκευαστούν στο οικόπεδο σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις.

28. Συντελεστής κατ όγκο εκμετάλλευσης (σο) του οικοπέδου είναι ο λόγος του όγκου του κτιρίου πάνω από την οριστική στάθμη του εδάφους προς τη συνολική επιφάνεια του οικοπέδου.

29. Υποχρεωτικός ακάλυπτος χώρος του οικοπέδου είναι ο χώρος που αφήνεται ακάλυπτος για να μην υπάρχει υπέρβαση του ποσού του κάλυψης συντελεστή δόμησης που ισχύει στην περιοχή.

30. Υψος κτιρίου σε ορισμένη θέση του είναι η κατακόρυφη απόσταση, από το σημείο που αποτελεί την αφετηρία μέτρησης, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου αυτού (στάθμη του πεζοδρομίου ή οριστική στάθμη του εδάφους), έως τη στάθμη της τελικής επάνω επιφάνειας του τελευταίου ορόφου, στην οποία, συμπεριλαμβάνεται η μόνωση και η επίστρωση της στη θέση αυτή, με το τυχόν στηθαίο.
Το μεγαλύτερο από τα ύψη του πραγματοποιούνται είναι το μέγιστο πραγματοποιούμενο ύψος του κτιρίου.

31. Μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος κτιρίου ή μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος περιοχής είναι το ύψος του ανώτατου επιπέδου του κτιρίου, πάνω από το οποίο απαγορεύεται κάθε δόμηση εκτός από τις εγκαταστάσεις που επιτρέπονται ειδικά και περιοριστικά.

32. Ημιυπαίθριος χώρος είναι ο στεγασμένος χώρος του κτίριου, του οποίου η μία τουλάχιστον πλευρά είναι ανοιχτή προς τον κοινόχρηστο χώρο ή τους ακάλυπτους χώρους του οικοπέδου και οι υπόλοιπες πλευρές ορίζονται από τοίχους ή κατακόρυφα φέροντα στοιχεία.

33. Υπαίθριος χώρος του κτιρίου είναι ο ελεύθερος χώρος που βρίσκεται πάνω από την οροφή των κλειστών ημιυπαίθριων χώρων του.

34. Αίθριο είναι το μή στεγασμένο τμήμα του οικοπέδου ή του κτιρίου που περιβάλλεται από όλες τις πλευρές του από το κτίριο ή τα κτίρια του οικοπέδου.

35. Όψεις του κτιρίου είναι οι επιφάνειες του κτιρίου που βλέπουν σε κοινόχρηστο χώρο ή στους ακάλυπτους χώρους του οικοπέδου.

36. Κύρια όψη ή πρόσοψη είναι κάθε όψη του κτιρίου που βλέπει σε κοινόχρηστο χώρο

37. Αρχιτεκτονικές προεξοχές και αρχιτεκτονικά στοιχεία είναι τα φέροντα ή μή στοιχεία του κτιρίου, που σκοπό έχουν την αρχιτεκτονική διαμόρφωση των όψεών του.

38. Εξώστης είναι η οριζόντια προεξοχή της πλάκας του δαπέδου ενός ορόφου, ή οποία προβάλλει, με ή χωρίς τη χρήση δοκών, πέρα από τις επιφάνειες των όψεων του κτιρίου, και χρησιμοποιείται για την μετακίνηση και την προσωρινή παραμονή ανθρώπων.

39. Προστέγασμα είναι η σταθερή ή κινητή προεξοχή πέρα από τις επιφάνειες των όψεων του κτιρίου, η οποία δεν χρησιμοποιείται ως εξώστης.

40. Περίφραγμα είναι η κατασκευή, με την οποία διαχωρίζονται μεταξύ τους όμορα οικόπεδα ή γήπεδα, καθώς και οικόπεδο ή γήπεδο από κοινόχρηστο χώρο.

41. Βόθρος είναι χώρος κάτω από την οριστική στάθμη του εδάφους, στον οποίο συγκεντρώνονται τα λύματα του κτιρίου ή τα όμβρια ύδατα.

42. Παρόδια στοά είναι ο προσπελάσιμος από το κοινό και στεγασμένος ελεύθερος χώρος που κατασκευάζεται στην κύρια όψη του κτιρίου στη στάθμη του πεζοδρομίου και επιβάλλεται απο το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο της περιοχής.

43. Εσωτερική στοά είναι ο στεγασμένος ελεύθερος χώρος που συνδέει κοινόχρηστους χώρους του οικισμοί ή προκήπια μεταξύ τους ή κοινόχρηστους χώρους του οικισμού με ελεύθερους σε προσπέλαση ακάλυπτους χώρους του οικοπέδου

Επιμέλεια Επιστημονική ομάδα TaxHeaven

http://www.taxheaven.gr/