1. Αυθαίρετα κτίσματα τα οποία δεν έχουν τακτοποιηθεί με κάποιο νόμο τακτοποίησης αυθαιρέτων.

Τα κτίσματα αυτά αναγράφονται στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9), σύμφωνα με την πραγματική τους κατάσταση και τη χρήση τους.

Κλειστοί ημιυπαίθριοι χώροι προστίθενται στους κύριους χώρους του κτίσματος.
Στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων αναγράφονται από το επόμενο έτος, του έτους που απεκτήθησαν ή κατασκευάσθηκαν.

Άλλωστε στην ΠΟΛ.1047/10.3.2005 Απόφαση Υπουργού Οικονομικών ρητά ορίζεται ότι σε περίπτωση που τα τετραγωνικά μέτρα κτίσματος υπερβαίνουν αυτά που αναγράφονται στο συμβόλαιο ή την οικοδομική άδεια, ο υπόχρεος, για τις ανάγκες συμπλήρωσης του εντύπου, πρέπει να αναγράψει το πραγματικό γεγονός και όχι ό,τι αναφέρεται στον τίτλο κτήσης ή την οικοδομική άδεια.

Επιπλέον, στην ίδια Υπουργική Απόφαση ορίζεται ότι σε περίπτωση δήλωσης αυθαίρετων κτισμάτων ή κτισμάτων χωρίς σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας, πρέπει να αναγράφεται η μικτή επιφάνεια αυτών (κλιμακοστάσια, πλατύσκαλα κ.λπ.).

2. Τακτοποιημένα κτίσματα σύμφωνα με το νόμο 3775/2009

Τα κτίσματα αυτά αναγράφονται στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9), σύμφωνα με την πραγματική τους κατάσταση και τη χρήση τους.
Κλειστοί ημιυπαίθριοι χώροι προστίθενται στους κύριους χώρους του κτίσματος.
Στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων αναγράφονται από το επόμενο έτος, του έτους που απεκτήθησαν ή κατασκευάσθηκαν.

3. Τακτοποιημένα κτίσματα σύμφωνα με το νόμο 3843/2010

Α. Κλειστοί ημιυπαίθριοι χώροι

i. Δεν απαιτείται η προσθήκη αυτών στους κύριους χώρους του κτίσματος (αν αυτοί δεν έχουν δηλωθεί ως κύριου χώροι ή έχουν δηλωθεί ως βοηθητικοί χώροι), μόνο στις περιπτώσεις που δεν απαιτείται η αναγραφή του ακινήτου αυτού στη δήλωση στοιχείων ακινήτων για άλλη αιτία. Αν όμως έχουν δηλωθεί στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων οι ημιυπαίθριοι χώροι ως κύριοι ή βοηθητικοί χώροι ακινήτου, δεν διαγράφονται.

ii. Στις περιπτώσεις που απαιτείται η αναγραφή του ακινήτου αυτού στη δήλωση στοιχείων ακινήτων για οπουδήποτε άλλη αιτία, κατά την αναγραφή του ακινήτου συμπεριλαμβάνονται στους κύριους χώρους του ακινήτου και τα τετραγωνικά μέτρα του ημιυπαίθριου χώρου.

Ενδεικτικά οι κυριότεροι λόγοι για τους οποίους απαιτείται η αναγραφή από το υπόχρεο του ακινήτου είναι:

α. αλλαγή εμπράγματου δικαιώματος (π.χ. ο υπόχρεος είχε ψιλή κυριότητα και απέκτησε την πλήρη, είτε είχε πλήρη κυριότητα και έχει ψιλή κυριότητα ή επικαρπία),

β. τροποποίηση των ποσοστών ιδιοκτησίας (π.χ. ο υπόχρεος είχε μέρος του ακινήτου και απέκτησε και άλλο ποσοστό είτε πώλησε ή δώρισε μέρος του ακινήτου),

γ. αλλαγή των συντελεστών ειδικών συνθηκών (π.χ. το ακίνητο ήταν ημιτελές και αποπερατώθηκε).

Β. Τακτοποιούμενοι χώροι, λόγω μετατροπής τους σε χώρους κύριας χρήσης.
i. Δεν απαιτείται η αναγραφή των τακτοποιούμενων χώρων που είχαν δηλωθεί είτε σύμφωνα με τη χρήση τους είτε ως βοηθητικοί χώροι, στην πραγματική τους κατάσταση, εφόσον δεν απαιτείται η αναγραφή του κτίσματος αυτού στη δήλωση στοιχείων ακινήτων για άλλη αιτία.
ii. Στις περιπτώσεις που οι τακτοποιούμενοι χώροι δεν έχουν δηλωθεί στη δήλωση στοιχείων ακινήτων οι χώροι αυτοί αναγράφονται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων του οικείου έτους, ως χώροι κύριας χρήσης, σύμφωνα με τις οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης στοιχείων ακινήτων

Ως χρόνος τακτοποίησης των ημιυπαιθρίων ή των τακτοποιούμενων χώρων λόγω μετατροπής τους σε χώρους κύριας χρήσης για την αναγραφή τους στη δήλωση Ε9, θεωρείται η τοποθέτηση από την πολεοδομία της σφραγίδας για τη βεβαίωση της πληρότητας του φακέλου στο αντίγραφο της υποβληθείσας αίτησης τακτοποίησης.
Όποιος αποκτά ακίνητο ή εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου, στο οποίο υπάρχουν τακτοποιούμενα κτίσματα σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ν.3843/2010 στην δήλωση στοιχείων ακινήτων θα δηλώσουν αυτά, σύμφωνα με την τακτοποίησή τους, όπως αναγράφεται ανωτέρω (περιπτώσεις Α και Β).
Τέλος, αν ο υπόχρεος επιθυμεί μπορεί να τους αναγράψει στη δήλωση Ε9, ανεξάρτητα από το αν δεν έχει υποχρέωση αναγραφής

4. Τακτοποιημένα κτίσματα σύμφωνα με το νόμο 4014/2011
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία οι χώροι αυτοί (ημιυπαίθριοι ή τακτοποιούμενοι) έπρεπε να αναγραφούν στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων στο επόμενο έτος από αυτό που απεκτήθησαν ή κατασκευάσθηκαν. Όμως, στο νόμο 4014/2011 ρητά ορίζεται ότι δεν αναζητείται η αναγραφή τους σε προηγούμενα έτη, από το έτος τακτοποίησής τους.
Συνεπώς, τα κτίσματα αυτά αναγράφονται στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9), σύμφωνα με την πραγματική τους κατάσταση και τη χρήση τους και οι κλειστοί ημιυπαίθριοι χώροι προστίθενται στους κύριους χώρους του κτίσματος, από το επόμενο έτος από το έτος που υπεβλήθη δήλωση για την τακτοποίησή τους.

Παραδείγματα:

Παράδειγμα 1ο
Ο κ. Α. έκλεισε τον ημιυπαίθριο χώρο του 15 τ.μ. του διαμερίσματός του 85 τ.μ. εντός του έτους 2008. Τακτοποίησε τον ημιυπαίθριο χώρο με το ν. 3775/2009.
Ο κ. Α. οφείλει από το έτος 2009, να αναγράψει στη δήλωση στοιχείων ακινήτων το διαμέρισμά του με επιφάνεια 100 τ.μ. (85+15=100)

Παράδειγμα 2ο
Ο κ. Β. δεν είχε δηλώσει στους βοηθητικούς χώρους, ημιυπαίθριο χώρο 10 τ.μ., που βρίσκεται σε δηλωθέν διαμέρισμα κυρίων χώρων 70 τ.μ. Ο ημιυπαίθριος αυτός χώρος τακτοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2010, με το ν. 3843/2010. Ο κ. Β. μεταβίβασε την ψιλή κυριότητα στην κόρη του με γονική παροχή, το Δεκέμβριο του 2011.
Το έτος 2011 ο κ. Β δεν απαιτείται να υποβάλει δήλωση στοιχείων ακινήτων, για να προσθέσει τα τ.μ. του ημιυπαίθριου χώρου, στα τ.μ. των κυρίων χώρων του διαμερίσματός του
Το έτος 2012 ο κ. Β. στη δήλωση στοιχείων ακινήτων που θα υποβάλλει για να τροποποιήσει το είδος του εμπράγματου δικαιώματος, θα συμπεριλάβει στους κύριους χώρους του διαμερίσματός του και τα τετραγωνικά μέτρα του ημιυπαίθριου (δηλαδή κύριοι χώροι διαμερίσματος 80 τ.μ.).
Το έτος 2012 η κόρη, στη δήλωση στοιχείων ακινήτων που θα υποβάλλει για να δηλώσει το ακίνητο που απέκτησε, θα συμπεριλάβει στους κύριους χώρους του διαμερίσματός της και τα τετραγωνικά μέτρα του ημιυπαιθρίου (δηλαδή κύριοι χώροι διαμερίσματος 80 τ.μ.).

Παράδειγμα 3ο

Ο κ. Γ. δεν είχε δηλώσει τον κλειστό ημιυπαίθριο χώρο 20τ.μ. που βρίσκεται σε δηλωθέν διαμέρισμα κυρίων χώρων 110 τ.μ. Ο ημιυπαίθριος αυτός χώρος τακτοποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2011, με το ν. 3843/2010. Δεν υπήρχε άλλη μεταβολή του ακινήτου εντός του έτους 2011. Τον Οκτώβριο του 2012 το διαμέρισμα πωλήθηκε στην κα. Δ.
Το έτος 2012, δεν απαιτείται ο κ. Γ. να υποβάλλει δήλωση στοιχείων ακινήτων για να προσθέσει στους κύριους χώρους του ακινήτου τον τακτοποιημένο ημιυπαίθριο.
Το έτος 2013, στη δήλωση στοιχείων ακινήτων που θα πρέπει να υποβάλλουν:
• Ο κ. Γ. θα διαγράψει το ακίνητο αναγράφοντάς το όπως το είχε δηλώσει αρχικά (δηλαδή χωρίς τα τ.μ. του ημιυπαιθρίου, αλλά βάσει του ΑΤΑΚ του ακινήτου)
• Η κα. Δ. θα δηλώσει το ακίνητο που απέκτησε, συμπεριλαμβάνοντας στους κύριους χώρους του διαμερίσματός του και τα τετραγωνικά μέτρα του ημιυπαιθρίου. (δηλαδή κύριοι χώροι διαμερίσματος 130 τ.μ.)

Παράδειγμα 4ο

Ο κ. Ε. τακτοποίησε το έτος 2011 ισόγειο χώρο, με το ν. 3843/2010 – ο οποίος σύμφωνα με την άδεια οικοδομής ήταν αποθήκη – σε κατοικία. Η αποθήκη δεν είχε δηλωθεί στη δήλωση στοιχείων ακινήτων. Τον Ιούλιο του 2011, μίσθωσε το χώρο αυτό για επαγγελματική στέγη.
Το έτος 2012, ο κ. Ε. υποχρεούται να υποβάλλει δήλωση στοιχείων ακινήτων και να αναγράψει τον χώρο αυτόν, που μετέτρεψε σε χώρο κύριας χρήσης, ως επαγγελματική στέγη (γιατί έχει μισθωθεί ως επαγγελματική στέγη).

Παράδειγμα 5ο

Η κα. Ζ. υπέβαλε αίτηση τακτοποίησης το έτος 2012 υπογείου χώρου σε κατοικία, ο οποίος σύμφωνα με την οικοδομική άδεια ήταν αποθήκη,. Στη δήλωση στοιχείων ακινήτων είχε αναγράψει το χώρο αυτό ως αποθήκη.
Το έτος 2013, ο η κα. Ζ. υποχρεούται να υποβάλλει δήλωση στοιχείων ακινήτων και να αναγράψει τον χώρο αυτόν, που μετέτρεψε σε χώρο κύριας χρήσης , ως κατοικία.

Αύγουστος 2013

Άννα Κόλλια

Τμηματάρχης
Τμήματος Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας
Διεύθυνσης Φορολογίας κεφαλαίου
Υπ. οικονομικών .

http://www.lsr.gr/html/