Πότε οι κάτοικοι εξωτερικού είναι υπόχρεοι για υποβολή δήλωσης
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Ένωση Φοροτεχνών Κιλκίς
- Δημιουργηθηκε στις 03 Ιουνίου 2013
- Επισκέψεις: 541
Επίσης πότε μιλάμε για το παγκόσμιο εισόδημα και πότε για το εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα και τι σημαίνει η απάντηση στο ερώτημα: Στο γκισέ της εφορίας οδηγούνται όλοι οι κάτοικοι εξωτερικού; ότι όποιος ισχυρίζεται πως είναι κάτοικος εξωτερικού (όχι Έλλάδας) πρέπει να προσκομίζει στοιχεία μόνιμης κατοικίας από τη χώρα όπου ζει.
Η «εξέγερση» των ομογενών μας της Ελληνικής κοινότητας στην Μελβούρνη, στη Βικτωρία και σε άλλες χώρες του εξωτερικού που εργάζονται και ζουν εκεί, έπιασε τόπο;
Έντονα εξακολουθεί να απασχολεί τους Έλληνες ομογενείς -μονίμους κατοίκους εξωτερικού- το ζήτημα του Πιστοποιητικού Φορολογικής Κατοικίας.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο προ μηνών (8-12-2012), ρεπορτάζ της ομογενειακής εφημερίδας της Αυστραλίας «Νέος Κόσμος», «Εφιάλτης έχει καταντήσει για τους ομογενείς της Αυστραλίας η απόφαση του ελληνικού Κράτους να επιβάλει το Πιστοποιητικό Φορολογικής Κατοικίας στους Έλληνες της διασποράς, πειθαρχούσα στην εντολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης για πάταξη της φοροδιαφυγής εντός και εκτός Ελλάδας».
Αναφορικά με το ζήτημα αυτό η «εξέγερση» των ομογενών μας στην Μελβούρνη και σε άλλες χώρες του εξωτερικού που εργάζονται και ζουν εκεί, εκδηλώθηκε με επανειλημμένα διαβήματα προς την Ελληνική Κυβέρνηση και το Υπουργείο Οικονομικών εκ μέρους του Παγκοσμίου Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ), στα οποία επισημαίνεται ότι σε πολλές περιπτώσεις τέτοιου είδους πιστοποιητικά δεν εκδίδονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες των χωρών όπου διαβιούν οι ομογενείς.
Επισημαίνεται επίσης, ότι στην περίπτωση της μη έκδοσης του πιστοποιητικού, οι Ομογενείς απειλούνται με διπλή φορολόγηση, καθώς δεν θα αναγνωρίζονται ως κάτοικοι εξωτερικού.
Υπενθυμίζουμε ότι οι τεράστιες αλλαγές στην αντιμετώπιση των κατοίκων εξωτερικού προέκυψαν με τη δημοσίευση του Ν. 3943/2011 τον Μάρτιο του 2011, που τροποποίησε μια σειρά από άρθρα στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν.2238/1994), τα οποία αρχίζουν πλέον να εφαρμόζονται στην πράξη.
Η έννοια της φορολογικής κατοικίας και τα κριτήρια για την υπαγωγή στη φορολογία των φυσικών προσώπων, κατοίκων ημεδαπής και αλλοδαπής.
Προσοχή στο γενικό κανόνα:
Η φορολογική κατοικία προσδιορίζει τον τόπο που φορολογείται το εισόδημα των φορολογουμένων.
Έτσι μιλάμε:
1ον. Για το παγκόσμιο εισόδημα:
Σε φόρο για το παγκόσμιο εισόδημά του υπόκειται κάθε φυσικό πρόσωπο, το οποίο έχει την κατοικία ή τη συνήθη διαμονή του στην Ελλάδα. (βλ. άρθρο 2 «Υποκείμενο του φόρου», του Κ.Φ.Ε.- ν. 2238/94 όπως ισχύει). 2ον. Για το εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα:
Σε φόρο για το εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα υπόκειται κάθε φυσικό πρόσωπο, ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας του ή της συνήθους διαμονής του.
Πότε οι κάτοικοι εξωτερικού είναι υπόχρεοι για υποβολή δήλωσης:
Αντικείμενο φορολογίας. Πότε είναι το παγκόσμιο εισόδημα και πότε το εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα;
Η απάντηση μπορεί να δοθεί ως εξής:
1ον Είσαι κάτοικος Ελλάδας ή έχεις τη συνήθη διαμονή σου στην Ελλάδα (διαμένεις πάνω από 183 ημέρες); Φορολογείσαι στην Ελλάδα και οφείλεις να δηλώσεις τόσο το εισόδημα που αποκτάς στην Ελλάδα, όσο και το εισόδημα που αποκτάς παγκοσμίως.
2ον Είσαι κάτοικος εξωτερικού, που σημαίνει φορολογικά ότι δεν είσαι ούτε κάτοικος της Ελλάδας ούτε συνήθως διαμένεις σε αυτήν: Φορολογείσαι και υποβάλλεις δήλωση στην Ελλάδα μόνο για το εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα.
Προσοχή: με την νέα διάταξη του νόμου 4110/23-1-2013:
Η νέα διάταξη υποχρεώνει σε δήλωση τους κατοίκους εξωτερικού όταν έχουν τεκμήρια ακόμα και αν απαλλάσσονται από αυτά.
Έτσι σύμφωνα με τη νέα διάταξη οι κάτοικοι εξωτερικού είναι υπόχρεοι για υποβολή δήλωσης για το εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα ή εάν υπάγονται στις διατάξεις περί τεκμηρίων ανεξάρτητα αν απαλλάσσονται ή όχι.
Επομένως (προσοχή):
• για τους φορολογικούς κατοίκους της Ελλάδας (αδιάφορα από την ιθαγένειά τους) αντικείμενο της φορολογίας εισοδήματος είναι το παγκόσμιο εισόδημα τους.
• Αντιθέτως, για τους κατοίκους εξωτερικού, δηλαδή τα πρόσωπα που δεν είναι ούτε κάτοικοι της Ελλάδας ούτε συνήθως διαμένοντες σε αυτήν, αντικείμενο της φορολογίας εισοδήματος είναι μόνο το εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα.
Πότε θεωρείται συνήθης η διαμονή στην Ελλάδα:
• Το φυσικό πρόσωπο θεωρείται ότι διατηρεί τη συνήθη διαμονή του στην Ελλάδα, εφόσον η παραμονή του υπερβαίνει συνολικά τις 183 ημέρες μέσα στο ίδιο έτος.
• Η διαμονή τεκμαίρεται ως συνήθης, εκτός αν ο φορολογούμενος αποδείξει διαφορετικά. (παρ. 1, άρθρο 2 του Κ.Φ.Ε.- ν. 2238/94 όπως ισχύει).
Το βάρος της απόδειξης της φορολογικής κατοικίας έχει μεταφερθεί στο φορολογούμενο (παρ 7, άρθρο 61).
Επομένως: Στο γκισέ της εφορίας οδηγούνται όλοι οι κάτοικοι εξωτερικού;
Όχι. Αλλά όποιος ισχυρίζεται πως είναι κάτοικος εξωτερικού (όχι Ελλάδας) πρέπει να προσκομίζει στοιχεία μόνιμης κατοικίας της χώρας όπου ζεί.
Τεκμηρίωση της φορολογικής κατοικίας. (παρ 7 και 8, άρθρου 61):
Με βάση τις προηγούμενες διατάξεις το φυσικό πρόσωπο που δηλώνει κάτοικος εξωτερικού και φορολογείται στην Ελλάδα για το εισόδημα που αποκτά στην Ελλάδα, υποχρεούται με την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματός του να υποβάλλει τα δικαιολογητικά που προβλέπει η Υπ. απόφ. πολ.1145/31.5.2012, όπως τροποποιήθηκε με την πολ. 1217/17.12.2012. Δηλαδή:
Α) Πιστοποιητικό Φορολογικής Κατοικίας για τις χώρες με τις οποίες έχουμε υπογράψει ΣΑΔΦΕ.
Β) για τις υπόλοιπες χώρες:
αντίγραφο της Δήλωσης Εισοδήματος εάν προβλέπεται κάτι τέτοιο στη χώρα προέλευσης ή βεβαίωση από φορολογική αρχή της χώρας προέλευσης από την οποία να προκύπτει το παγκόσμιο εισόδημα του φορολογουμένου.
Αν δεν είναι δυνατή η προσκόμιση κάποιου από τα δύο αυτά δικαιολογητικά τότε χρειάζεται πιστοποιητικό μόνιμης κατοικίας από δημόσια αρχή της χώρας προέλευσης (π.χ. δήμος), του ιδίου, αλλά και των μελών της οικογένειάς του (σύζυγος, τέκνα), προκειμένου να αποδειχθεί ο ισχυρός δεσμός του φυσικού προσώπου με τη χώρα προέλευσης.
Προθεσμία προσκόμισης των δικαιολογητικών:
Με την πολ.1161/16.7.2012 η προθεσμία ορίσθηκε μέχρι 31-12-2012 και με την πολ. 1216/17.12.2012, παρατάθηκε μέχρι 29-3-2013, ενώ με την πρόσφατη πολ.1062/28.3.2013, η προθεσμία παρατάθηκε μέχρι 30-6-2013. Η υποβολή των δικαιολογητικών γίνεται στις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. μέσω του αντικλήτου τους,
Σημαντική σημείωση:
Αν τα δικαιολογητικά δεν υποβληθούν ή υποβληθούν εκπρόθεσμα, το φυσικό πρόσωπο θεωρείται ότι έχει την κατοικία του στην Ελλάδα και θα φορολογηθεί στην Ελλάδα για το παγκόσμιο εισόδημά του.
Προσοχή: Από την ως άνω υποχρέωση εξαιρούνται:Σύμφωνα με την παραπάνω πολ. 1216/17-12-2012 από την ως άνω υποχρέωση εξαιρούνται:• όσοι αποκτούν εισόδημα από την Ε΄ πηγή εισοδήματος (εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις) και μέχρι ποσού 500,00 ευρώ με βάση τις διατάξεις του άρθρου 42 του Κ.Φ.Ε., καθώς και
• όσοι αποκτούν εισόδημα από τόκους καταθέσεων που φορολογούνται αυτοτελώς και εφόσον στην περίπτωση αυτή δεν έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα.
Με τον πρόσφατο νόμο 4141/5-4-2013, οι διατάξεις των παραγρ. 7, 8α και 8β του άρθρου 61 του ΚΦΕ- Ν. 2238/94 τροποποιήθηκαν επί το απλούστερο. Με τις νέες διατάξεις απλοποιείται αναδρομικά (αντικαθίσταται από τότε που ίσχυσε) η διαδικασία προσκόμισης των δικαιολογητικών που απαιτούνται από τους κατοίκους που δηλώνουν ότι φορολογούνται μόνο για το εισόδημα που αποκτούν από πηγές στην Ελλάδα.
Έτσι η παράγραφος 7 του άρθρου 61 του Κ.Φ.Ε. (ν. 2238/ 1994, Α΄ 151), όπως ισχύει πλέον:
7. «Το φυσικό πρόσωπο που δηλώνει κάτοικος εξωτερικού και αποκτά πραγματικό εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα, υποχρεούται να υποβάλει μαζί µε τη δήλωση φορολογίας του εισοδήματος του, βεβαίωση από την αρμόδια φορολογική αρχή του κράτους στο οποίο δηλώνει κάτοικος από την οποία να προκύπτει ότι είναι φορολογικός κάτοικος αυτού του άλλου κράτουςή αντίγραφο της εκκαθάρισης της φορολογίας εισοδήματοςή, ελλείψει εκκαθάρισης, αντίγραφο της δήλωσης που υπέβαλε στο άλλο κράτος.Η βεβαίωση αυτή χορηγείται από τη φορολογική αρχή ή από οποιαδήποτε άλλη δημόσια ή δημοτική ή άλλη αναγνωρισμένη αρχή.
Ειδικά το φυσικό πρόσωπο που απασχολείται ως αλλοδαπό προσωπικό σε επιχείρηση που υπάγεται στις διατάξεις του α.ν. 89/1967 (Α΄ 132) υποχρεούται να υποβάλει μαζί µε τη δήλωση φορολογίας του εισοδήματος που προκύπτει στην ημεδαπή:
α) αντίγραφο του αλλοδαπού διαβατηρίου,β) τη δημοσιευθείσα στο Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως απόφαση υπαγωγής της επιχείρησης του α.ν. 89/1967 καιγ) βεβαίωση της επιχείρησης από την οποία να προκύπτει ότι το εν λόγω φυσικό πρόσωπο απασχολείται σε επιχείρηση του α.ν. 89/1967 και ο χρόνος έναρξης αυτής της απασχόλησης.»
Η παράγραφος 8α του άρθρου 61 του Κ.Φ.Ε. ισχύει και μάλιστα από τότε που ίσχυσε η ως άνω τροποποιούμενη διάταξη, ως εξής:
8.α. «Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών καθορίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των διατάξεων της προηγούμενης παραγράφου.»
Η παράγραφος 8β του άρθρου 61 του Κ.Φ.Ε., ισχύει και μάλιστα από τότε που ίσχυσε η ως άνω τροποποιούμενη διάταξη, ως εξής:
8β. «Όσοι έχουν δηλώσει τόπο κατοικίας ή συνήθους διαμονής στην αλλοδαπή και υπόκεινται, κατά την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού, σε φόρο µόνο για το εισόδημα τους που προκύπτει στην Ελλάδα, υποχρεούνται να προσκομίσουν τα δικαιολογητικά που προβλέπονται στην παράγραφο 7 του άρθρου αυτού, μέσα σε προθεσμία που ορίζεται µε απόφαση του Υπουργού Οικονομικών.
Αν δεν προσκομισθούν ή δεν προσκομισθούν εµπρόθεσµα τα δικαιολογητικά αυτά, οι υπόχρεοι θεωρούνται ότι έχουν την κατοικία τους στην Ελλάδα και υπόκεινται σε φόρο για το παγκόσμιο εισόδημα τους.
Με την απόφαση του Υπουργού Οικονομικών καθορίζεται ο τρόπος κλήσης των φορολογουμένων, η διαδικασία υποβολής των δικαιολογητικών και κάθε άλλο σχετικό θέμα.»
Η σκοπιμότητα του νομοθέτη...
Μέχρι σήμερα η όλη διαδικασία που συζητάμε και αναλύουμε δεν ήταν αυτόματη, αλλά περνούσε μέσα από τις ελεγκτικές αρμοδιότητες του Προϊσταμένου της ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλοί υπόχρεοι που παραμένουν κάτοικοι εξωτερικού, ενώ έχουν τη συνήθη κατοικία τους στην Ελλάδα.
Προσοχή στις περιπτώσεις που υπάρχει σύμβαση περί αποφυγής της διπλής φορολογίας:
Δεν υπόκειται σε φορολογία εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα και αποκτάται από πρόσωπο που κατοικεί στην αλλοδαπή:
• αν μεταξύ της Ελλάδος και της χώρας κατοικίας του προσώπου υπάρχει σύμβαση περί αποφυγής διπλής φορολογίας εισοδήματος και ορίζει ότι το εισόδημα αυτό φορολογείται μόνο στη χώρα κατοικίας του προσώπου.
• Το ίδιο ισχύει και αντίστροφα για το εισόδημα που προκύπτει στην αλλοδαπή και αποκτάται από πρόσωπο που κατοικεί στην Ελλάδα.
Σημαντική παρατήρηση- υπενθύμιση:
Η δυνατότητα της πίστωσης του φόρου εισοδήματος που καταβλήθηκε στην αλλοδαπή, δίνεται μόνο για χώρες με τις οποίες υπάρχει ΣΑΔΦ σε ισχύ και μέχρι του ποσού του φόρου που αναλογεί για το εισόδημα αυτό στην Ελλάδα, (παρ. 9, άρθρο 9, όπως ισχύει μετά την αντικατάσταση του με το άρθρο 1 του νέου Φ/Ν 4110/23-1-2013).
Οι φορολογούμενοι που κατοικούν σε κάποια χώρα του εξωτερικού οφείλουν να μελετούν την αντίστοιχη σύμβαση, εφόσον μία τέτοια σύμβαση έχει συναφθεί.
(Σχ. βλ. απαντήσεις Υπ. Οικ. «Ερωτήματα που αφορούν στον ορισμό της φορολογικής κατοικίας», αριθ. πρωτ.: 1035430/569/Α0012/8-4-2008)
Μεταφορά κατοικίας σε συνεργάσιμες χώρες:
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω αν το φυσικό πρόσωπο μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία σε συνεργάσιμες χώρες όπως π.χ (Αμερική, Καναδάς, Αυστραλία, Γαλλία, Γερμανία, Αγγλία, Ρωσία κτλ.) δεν υφίσταται καμία αμφισβήτηση.
Από την ανάλυση που κάναμε τεκμαίρεται ότι ο φορολογούμενος που μεταναστεύει στο εξωτερικό και πρόκειται να μεταφέρει την κατοικία ή τη συνήθη διαμονή στη χώρα προορισμού, θα πρέπει να παίρνει τη γνώμη του φορολογικού του συμβούλου και αυτή να είναι μελετημένη, καθότι ελλοχεύει ο κίνδυνος να θεωρηθεί εκ των υστέρων ως κάτοικος Ελλάδας και να φορολογηθεί για το παγκόσμιο εισόδημά του στην Ελλάδα.
Η συνέπεια του Υφυπουργού Οικονομικών κου Γιώργου Μαυραγάνη
Θα βελτιώσει και άλλο με κίνητρα τη φορολογική κατοικία; Κλείνοντας το σημερινό άρθρο δεν ξεχνώ να αναφερθώ σε ένα προηγούμενο άρθρο μου στην «Καθημερινή» (22-7-2012), όπου με τίτλο «Οι βασικές κατευθύνσεις του νέου φορολογικού», ο κος Μαυραγάνης μεταξύ άλλων αναφερόμενος στην πρόθεση της κυβέρνησης να αλλάξει το φορολογικό σύστημα της χώρας με μια «ριζοσπαστική φορολογική μεταρρύθμιση», που θα βασίζεται στον σεβασμό δέκα αρχών, είχε βάλει ψηλά τον πήχη για την φορολογική κατοικία.
Είχε μάλιστα αναγγείλει ότι αφού ακολουθήσουν επαφές με τους κοινωνικούς εταίρους, στο φορολογικό νομοσχέδιο μεταξύ των αλλαγών ειδικά για τη φορολογική κατοικία θα γίνει:
- Επανεξέταση ορισμένων διατάξεων που δημιουργούν σοβαρά προβλήματα.
- θα προβλεφθούν κίνητρα σε οικονομικά εύρωστους αλλοδαπούς και ευκατάστατους συνταξιούχους για να μεταφέρουν τη φορολογική κατοικία τους στην Ελλάδα.
- και ακόμη ότι θα προβλεφθούν κίνητρα προσέλκυσης επιχειρηματιών και στελεχών, για να εγκατασταθούν στη χώρα μας.
Ποιος δεν θα συμφωνούσε με την καινοτομία τέτοιων ρυθμίσεων.
Οι νέες διατάξεις φαίνεται ότι κινούνται προς την κατεύθυνση της επανεξέτασης τέτοιων προγραμματισμένων μεταρρυθμίσεων με γνώμονα πάντα την ίση και δίκαιη μεταχείριση των Ελλήνων του εξωτερικού, λαμβάνοντας ιδιαίτερα υπ΄ όψη την τεράστια διαχρονική προσφορά της ομογένειας προς τη μητέρα πατρίδα.
Έχουμε πολλούς λόγους να περιμένουμε από το Υπουργείο Οικονομικών και ειδικά από τον Γιώργο Μαυραγάνη να ληφθεί σοβαρά υπόψη και να αποδειχθεί στην πράξη, ότι η σημερινή πραγματικότητα, αλλά και η οικοδόμηση του μέλλοντος της χώρας σε στέρεες βάσεις, προϋποθέτουν και την χάραξη μιας οικονομικής πολιτικής που θα προσφέρει κίνητρα και φορολογικές διευκολύνσεις στους Ομογενείς, ώστε να επενδύσουν στην Ελλάδα.* Ο κ. Γιώργος Δ. Χριστόπουλος είναι Φοροτεχνικός, Μέλος στο Δ.Σ. της Π.Ο.Φ.Ε.Ε. και της Ε.Φ.Ε.Ε.Α.
