Γράφει ο Χρήστος Χαλίτσιος *

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία νόσος του μεταβολισμού που χαρακτηρίζει απο πολυουρία, πολυδιψία, έντονη γλυκοζουρία και υπεργλυκαιμία. Συνήθως η διαταραχή αφορά όχι μόνο στον μεταβολισμό των υδατανθράκων αλλά και των πρωτεϊνών. Μπορεί να οδηγήσει σε βαρειά οξέωση, κώμα και σε διάφορες εκφυλιστικές βλάβες. Διακρίνεται σε ινσουλινοεξαρτώμενο και μή ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη.

Ο ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης τύπου Ι χαρακτηρίζεται κλινικώς απο υπεργλυκαιμία και τάση για διαβητική ωκετοξέωση, αντιμετωπίζεται με χρόνια αγωγή με ινσουλίνη. Σε αυτήν την περίπτωση τα Β κύτταρα των νησιδίων του Λάγκερχανς του παγκρέατος, που παράγουν ινσουλίνη, έχουν καταστραφεί με αυτοάνοσους μηχανισμούς.

Ο μη ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης χαρακτηρίζεται απο υπογλυκαιμία χωρίς τάση για διαβητική κετοξέωση και συνήθως συνοδεύεται απο παχυσαρκία. Αντιμετωπίζεται με αντιδιαβητικά φάρμακα σε συνδυασμό με δίαιτα. Αφορά στο 90% των περιπτώσεων διαβήτη. Οφείλεται στην μή επαρκή παραγωγή απο τα Β-κύτταρα της ινσουλίνης. Επί πλέον λαμβάνει χώρα ινσουλινοαντίσταση δηλαδή ανικανότητα των κυττάρων να χρησιμοποιούν την ινσουλίνη.

Ο διαβήτης είναι μια νόσος με μεγάλη επίπτωση στην εποχή μας. Η εξάπλωση του παγκοσμίως έχει προσλάβει ανησυχητικές διαστάσεις. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, την προσεχή 25ετία θα αυξηθεί κατα 75% ο αριθμός των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη. Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι νοσεί το 10% του συνολικού πληθυσμού. Οι αιτίες αποδίδονται στον σύγχρονο τρόπο ζωής που περιλαμβάνει κακή διατροφή, έλλειψη σωματικής άσκησης, κάπνισμα, συναισθηματικό στρες.

Αποτελεί κοινή παραδοχή της ιατρικής κοινότητας, ότι η ελλιπής ενημέρωση και η υποδιάγνωση αποτελούν τα σημαντικά σημεία για τον έλεγχο της ασθένειας, την βελτίωση της ποιότητας ζωής των διαβητικών, την μείωση της νοσηρότητας και των επιπλοκών. Υπό το φως των παραπάνω διαπιστώσεων χρειάζεται δραστηριοποίηση όλων των «κρίκων» του υγειονομικού χώρου, για να αποφευχθούν οι οδυνηρές συνέπειες, που επιφέρει ο διαβήτης όταν δεν ελέγχεται και δεν ρυθμίζεται (προβλήματα όρασης, νευροπάθεια, μειωμένη επούλωση τραυμάτων, διαβητικό πόδι, στυτική δυσλειτουργία).

Σε αυτό το περιβάλλον ο φαρμακοποιός, όντας επιστήμονας υγείας πάνω σε καθημερινή επαφή με τον διαβητικό ασθενή αλλά και τον απλό πολίτη, διαδραματίζει ένα ρόλο σπουδαίο και αναντικατάστατο. Ο φαρμοκοποιός μπορεί να αποτελέσει «πυλώνα» ενημέρωσης και συνοδοιπόρο του διαβητικού ασθενούς για τον έλεγχο των συμπτωμάτων και την αποφυγή των επιπλοκών. Το κρίσιμο σημείο στον διαβήτη είναι ο ελλιπής έλεγχος.

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια πάθηση, που επηρεάζεται απο πολλούς παράγοντες, με αποτέλεσμα η ρύθμιση να μην είναι πάντα σταθερή. Το σάκχαρο στο αίμα μπορεί να αλλάξει πολλές φορές την ημέρα από υπερσευπογλυκαιμικά επίπεδα, ή αντιστρόφως. Είναι απαραίτητος ο συνεχής έλεγχός του, ώστε κάθε στιγμή ο διαβητικός να είναι ρυθμισμένος που πρακτικώς ισοδυναμεί με θεραπεία.

Συνοψίζοντας, εξάγουμε το συμπέρασμα ότι ο σακχαρώδης διαβήτης δεν θεραπεύεται αλλά ρυθμίζεται. Συνεπώς τεράστια σημασία αποκτά για την ρύθμιση του σακχάρου ο αυτοέλεγχος.

Ο φαρμακοποιός, έχοντας συχνή επαφή με τον διαβητικό ασθενή, γίνεται αρωγός της σωστής ρύθμισης με την προτροπή του για αυτοέλεγχο. Αυτοέλεγχος είναι ο προσδιορισμός του σακχάρου αίματος ή ούρων απο τον ίδιο τον διαβητικό ασθενή με τα μηχανάκια μέτρησης σακχάρου αίματος, τις ταινίες για έλεγχο ούρων και την καταγραφή των τιμών σε ειδικό ημερολόγιο, η εξέταση του βάρους του καθώς και της υγείας των ποδιών.

Επιπροσθέτως η ιδιαιτερότητα της πάθησης σε συνδυασμό με την ευαίσθητη ψυχική κατάσταση του ασθενούς καθιστά τον φαρμακοποιό απαραίτητο για την εμψύχωση την ενσυναίσθηση και την υπενθύμιση των διαδικασιών, που πρέπει να ακολουθούνται.

Συμπερασματικώς ο φαρμακοποιός αναδεικνύει τα οφέλη της σωστής συμμόρφωσης στην αγωγή με την καθημερινή μέτρηση, την σημασία της σωματικής άσκησης και της σωστής διατροφής, προσφέροντας όλο το επιστημονικό υπόβαρο που χρειάζεται ένας διαβητικός για την σωστή αντιμετώπιση της πάθησής του.

* Φαρμακοποιός

Tweet