Γράφει ο Χρήστος Χαλίτσιος *

Μία από τις πιό συχνές ερωτήσεις, που αντιμετωπίζει ο ιατροφαρμακευτικός κλάδος, είναι η συμβατότητα της λήψης φαρμάκων με την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών. Η χρήση αλκοόλ αποτελεί μέρος της κουλτούρας του πολιτισμού μας και συνήθεια πολλών ανθρώπων.

Το αλκοόλ, όντας βιοδραστική ουσία που παρουσιάζει βιολογικές δράσεις στον οργανισμό, δημιουργεί τον προβληματισμό στο κοινό, όσον αφορά στην κατανάλωσή του κατά την διάρκεια φαρμακευτικής αγωγής. Πράγματι, ο συνδυασμός φαρμάκων με αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει αλληλεπιδράσεις με συνέπειες μικρής ή μεγάλης έντασης.

Αλκοόλ

Το αλκοόλ, δηλαδή η αιθυλική αλκοόλη (ή αιθανόλη), καταλαμβάνει μέρος του ανθρώπινου πολιτισμού εδώ και πάνω από 8.000 χρόνια. Η μπύρα και το κρασί αποτελούν ποτά, που η κατανάλωσή τους γίνεται ευρέως από μεγάλο μέρος του πληθυσμού από παλιά. Από το 1800 και με την είσοδο εξελιγμένων τεχνολογικών συστημάτων δημιουργήθηκαν αποσταγμένα αλκοολούχα ποτά με μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αλκοόλ. Στις ημέρες μας το αλκοόλ ευρέως καταναλώνεται από τους ενηλίκους.

Το αλκοόλ σε μικρές ποσότητες έχει αγχολυτική δράση και προκαλεί ευχάριστη διάθεση, ακόμη και ευφορία. Σε κάθε περίπτωση το αλκοόλ είναι η ουσία με την μεγαλύτερη κατάχρηση στον κόσμο. Στις Η.Π.Α. υπολογίζεται ότι το 75% των ενηλίκων καταναλώνει συστηματικά αλκοόλ.

Το αλκοόλ έχει μεγάλο φάσμα βιολογικών-φυσιολογικών δράσεων και μπορεί να έχει επίδραση ως θρεπτικο συστατικό, ως μυοχαλαρωτικό,ως ηρεμιστικό, μέχρι και ως γενικό αναισθητικό. Η δράση του εξαρτάται από την δόση.

Το αλκοόλ προκαλεί καταστολή εξαρτώμενη από την δόση, του κεντρικού νευρικού συστήματος.

Η κατάσταση μέθης εκδηλώνεται σε αιματικά επίπεδα, που διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο και εξαρτάται από τα ατομικά βιοχημικά αλλά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά, με άλλα λόγια από την ιδιοσυγκρασία.

Σε επίπεδο συμπεριφοράς προκαλεί μείωση των αναστολών. Με την αύξηση των επιπέδων αλκοόλ στο αίμα σημειώνεται προοδευτική μείωση της όρασης, της ακοής, της γεύσης, μείωση του πόνου (αναλγησία), μείωση του μυϊκού συντονισμού και της κριτικής ικανότητας και μέχρι υπνηλία.

Σε πολύ υψηλές δόσεις εμφανίζονται η ναυτία, εμετός, υποθερμία,λιποθυμία, αμνησία.

Αλκοόλ και φαρμακευτική αγωγή

Κατά την λήψη φαρμάκων καλό είναι να αποφεύγεται η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών.

Η ταυτόχρονη λήψη αλκοόλ και φαρμάκων είναι απρόβλεπτη και επικίνδυνη.

Το αλκοόλ παρεμβαίνει με την απορρόφηση των φαρμάκων και γενικότερα με την φαρμακοκινητική τους,δηλαδή με την πορεία τους μέσα στον οργανισμό.

Η συστηματική χρήση αλκοόλ προκαλεί αύξηση της δραστηριότητας των ενζύμων του ήπατος με αποτέλεσμα,να αποδομούν και, συνεπώς, να απενεργοποιούν πιό γρήγορα τα φάρμακα μειώνοντας την θεραπευτική αποτελεσματικότητά τους.

Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει υπερδοσολογία,δηλαδή την αύξηση των αιματικών επιπέδων φαρμακευτικών ουσιών με πιθανή τοξικότητα.Η αλληλεπίδραση αλκοόλ και φαρμάκων μπορεί να επηρεάσει τις αισθήσεις και τις αντιδράσεις ενός οργανισμού, με αποτέλεσμα την κόπωση, την κακουχία, το στρες και την υπνηλία.

Πιό συγκεκριμένα το αλκοόλ αντενδείκνυται κυρίως με τις παρακάτω κατηγορίες φαρμάκων:

- ΗΡΕΜΙΣΤΙΚΑ: Ο συνδυασμός είναι πολύ επικίνδυνος και μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην συγκέντρωση και την αντίληψη.

- ΑΝΤΙΙΣΤΑΜΙΝΙΚΑ: Οι άνθρωποι, που υποφέρουν από αλλεργία πρέπει να αποφεύγουν την χρήση αλκοόλ,διότι η καταστολή στο νευρικό σύστημαενισχύεται.

- ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ: Τα συγκεκριμένα φάρμακα πρέπει να λαμβάνονται με γεμάτο στομάχι, διότι μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα στα τοιχώματατου στομάχου. Η ταυτόχρονη λήψη αλκοόλ μπορεί να ενισχύσει την αρνητική δράση αυτή των φαρμάκων στο γαστρεντερικό σύστημα.

- ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ: Τα αλκοολούχα ποτά, λόγω της παρουσίας τυραμίνης, μπορεί να προκαλέσουν επικίνδυνη αύξηση της πίεσης. Ειδικότερα,η μετρονιδαζόλη πρέπει να αποφεύγεται,διότι μπορεί να παρουσιαστεί ναυτία,πόνος στο στομάχι, εμετός και πονοκέφαλος.Επίσης, απαγορεύεται η λήψη αλκοόλ με τον συνδυασμό τριμεθοπρίμη σουλφαμεθοξαζόλη,με την δοξυκυκλίνη και ερυθρομυκίνη.Υπάρχουν αντιβιοτικά, τα οποία έχουν μέτρια αλληλεπίδραση με αλκοόλ, αλλά η επίδρασή τους στον οργανισμό μειώνει την ενέργεια, προκαλεί αφυδάτωση και καθυστερεί την ανάρρωση.

- ΑΝΤΙΜΥΚΗΤΙΑΣΙΚΑΦΑΡΜΑΚΑ: Μπορεί να παρουσιαστεί ταχυκαρδία με αλκοόλ.

- ΦΑΡΜΑΚΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΤΟΜΑΧΙ: Το αλκοόλ μειώνει την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων ανταγωνιζόμενο την δράση τους.

- ΦΑΡΜΑΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΚΜΗ: Η ταυτόχρονη λήψη αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει ηπατοτοξικότητα.

Η κατανάλωση αλκοόλ κατά την διάρκεια φαρμακευτικής αγωγής καλό είναι να αποφεύγεται. Υπάρχουν φάρμακα, που παρουσιάζουν αλληλεπιδράσεις μεγάλης, μέτριας και μικρής έντασης.

Σε κάθε περίπτωση η απόφαση κατανάλωσης αλκοόλ από έναν άνθρωπο, που λαμβάνει φάρμακα, θα πρέπει να λαμβάνεται με την συγκατάθεση του θεράποντος ιατρού.

* Φαρμακοποιός

Tweet