Μια είδηση απ' αυτές που πέρασαν στα ψιλά του κοινοβουλευτικού ρεπορτάζ το 2011 ήταν η ψήφιση του νόμου 4019 περί Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων, κατόπιν ευρωπαϊκής οδηγίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιχειρεί να εμβαθύνει την κουλτούρα συνεργατικών συλλογικοτήτων που επιχειρούν να αυτοδιαχειριστούν σε επίπεδο τοπικό, δημοτικό, περιφερειακό αλλά και ευρύτερα με σκοπό -κατά τον ορισμό του ίδιου του νόμου- την ανάπτυξη της κοινωνικής επιχειρηματικότητας. Στα πλαίσια του νόμου, λοιπόν, προβλέπεται η δημιουργία κοινωνικών συνεταιρισμών με σκοπό την ανάπτυξη κοινωφελών δράσεων για την επιδίωξη του συλλογικού οφέλους, μέσω αναπτυξιακών, οικονομικών και κοινωνικών πρωτοβουλιών. Ως τέτοιες δράσεις νοούνται ιδίως οι πολιτιστικές, οι περιβαλλοντικές, οι οικολογικές δραστηριότητες, η αξιοποίηση και ανάδειξη τοπικών προϊόντων, η παροχή κοινωνικών υπηρεσιών. Ρητώς βέβαια απαγορεύεται η διάθεση κερδών στα μέλη του συνεταιρισμού. Σκοπός είναι η αυτοδιαχείριση των πολιτών και όχι ο πλουτισμός τους, όσο και αν αυτό φαντάζει ξένο προς πολλούς από εμάς ή παράξενο.

Φυσικά, κάθε νόμος είναι ένα εργαλείο και στην ελληνική πραγματικότητα. Το «εργαλείο» αυτό χρησιμοποιήθηκε από πολλούς τοπικούς άρχοντες α' και β' βαθμού οι οποίοι δημιούργησαν βρεφονηπιακούς σταθμούς προκειμένου να διορίσουν αλλά και να προσλάβουν χαμηλού κόστους κοινωνικούς λειτουργούς και βρεφονηπιοκόμους για να κάνουν τα ρουσφετάκια τους με προγραμματικές συμβάσεις των δήμων, χωρίς όμως να προσλαμβάνουν προσωπικό που θα ζητούσε μονιμότητες. Επίσης, το «εργαλείο» αυτό δεν φέρει, απαραιτήτως, τα λοιπά μικροπροβλήματα που κληροδοτούν οι αιρετοί στους επόμενους, καθώς οι ανωτέρω συνεταιρισμοί μπορούν να επιδοτούνται από κοινοτικά προγράμματα.

Στην Πάτρα, όμως, μια ομάδα πολιτών αντιλήφθηκε τελείως διαφορετικά τη χρησιμότητα του νόμου.

Με πρωτοβουλία ανθρώπων με περιβαλλοντική ευαισθησία, αλλά και θάρρος, σχηματίστηκε μια επιχείρηση που αποσκοπεί στη διαχείριση των ανακυκλούμενων απορριμμάτων τους. Έτσι, μια ιδέα που στην υπόλοιπη Ευρώπη θεωρείται απλή καθημερινότητα, άρχισε να υλοποιείται στην αχαϊκή πρωτεύουσα με πολύ κόπο αλλά και πολλή όρεξη από πολίτες που θεώρησαν πως η αντίδραση στο κατεστημένο μπορεί να είναι και δημιουργική.

Η λογική της επιχείρησης είναι απλή: τα μέλη-μεριδιούχοι της επιχείρησης συμφωνούν να διαχωρίζουν τα απορρίμματά τους σε 4 διαφορετικές σακουλίτσες: αλουμίνιο, χαρτί, γυαλί και πλαστικό και να τα δίνουν έτσι, διαχωρισμένα, διαφορετικές ημέρες της εβδομάδας, στην επιχείρηση που τα συλλέγει μ' ένα φορτηγάκι. Περιττό βέβαια να επισημανθεί ότι όλες οι εταιρείες ανακύκλωσης στην Ελλάδα μέχρι στιγμής είναι ιδιωτικές, ενώ ανήκουν σε πολύ γνωστούς επιχειρηματίες.

Με τον πολύ απλό αυτόν τρόπο συλλέγονται τα υλικά, συμπιέζονται, πακετάρονται και στη συνέχεια πωλούνται σε εταιρείες συλλογής υλικού ανακύκλωσης και χρηματοδοτείται, έτσι, η λειτουργία της επιχείρησης. Τα όποια κέρδη επιστρέφουν στην ανάπτυξη της επιχείρησης, ενώ οι ωφέλειες για τους μεριδούχους μπορούν να είναι διάφορες, όπως η διανομή οικονολογικών pellets για θέρμανση το χειμώνα και άλλων προϊόντων, αναλόγως του ποσοστού επιτυχίας του εγχειρήματος. Κάποια άτομα βέβαια που θα εργαστούν θα πληρώνονται για την προσφορά της εργασίας τους. Έτσι, σε μία δύσκολη εποχή, νέες θέσεις εργασίας θα προσφερθούν στην κοινωνία, με αντάλλαγμα την ίδια την προστασία του περιβάλλοντος. Το κόστος είναι μικρό -αφού δεν χρειάζονται πολλοί άνθρωποι για το επίπονο έργο του διαχωρισμού των υλικών- και η απόδοση πολύ μεγάλη, εφόσον οι απώλειες σε «άλλα» απορρίμματα είναι μηδενικές.

Το αποτέλεσμα είναι μία πρωτοβουλία αυτοδιαχείρισης των απορριμμάτων σε ποσοστό που φθάνει στο 65%, χωρίς τεράστιες επενδύσεις μηχανικών εργοστασίων καύσης με αμφιλεγόμενες περιβαλλοντικες επιπτώσεις και τεράστια κόστη για τους δημότες-πελάτες.

Αν σε όλα αυτά προσθέσει κάποιος δράσεις κομποστοποίησης στις αυλές των σπιτιών -τουλάχιστον στις ημιαστικές περιοχές (μονοκατοικίες κ.λπ.)- θρυμματιστές κλαδιών, προγράμματα συλλογής καμένων λαδιών και άλλα πολλά, γίνεται αντιληπτό ότι οι λύσεις για τα μεγαλύτερά μας προβλήματα είναι απλές, αρκεί να υπάρχει συμμετοχή και ευαισθησία...

Το στοίχημα απλό, το διακύβευμα τεράστιο. Γιατί να εκχωρούμε σε τρίτους πληρώνοντάς τους αδρά (έστω και αν δεν το καταλαβαίνουμε), δραστηριότητες που μπορούμε να εκτελέσουμε οι ίδιοι, ως κοινωνία, με καλύτερο αποτέλεσμα αλλά και μεγαλύτερο όφελος, εν τέλει, για τις ίδιες τις ζωές μας και τις κοινωνίες στις οποίες συμμετέχουμε;

Χρήστος Λαδάς

Πηγή

Tweet