Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καπνίσματος που εορτάζεται κάθε χρόνο την 31η Μαΐου 2013 το Τμήμα Πρόληψης και Προαγωγής Υγείας της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:

« O εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Κατά του Καπνίσματος δίνει την ευκαιρία να τονιστούν, ακόμη μία φορά , οι κίνδυνοι της υγείας που συνδέονται με τη χρήση καπνού και να υποστηριχθούν οι αποτελεσματικές πολιτικές για τη μείωση της κατανάλωσής του. Tobacco use is the single most preventable cause of death globally and is currently responsible for killing one in 10 adults worldwide. Η χρήση του καπνού είναι η πιο αποτρέψιμη αιτία θανάτου σε παγκόσμιο επίπεδο και σήμερα είναι υπεύθυνη για το θάνατο ενός στους δέκα ενήλικες σε όλο τον κόσμο.

Τα στοιχεία που δίνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δείχνουν και το μέγεθος του προβλήματος:

· Είναι υπεύθυνο για το θάνατο περίπου 6 εκατομμυρίων ανθρώπων το χρόνο, από τους οποίους πάνω από τα 5 εκατομμύρια θάνατοι οφείλονται στην άμεση χρήση του και περίπου 600.000 θάνατοι αφορούν μη καπνιστές, θύματα του παθητικού καπνίσματος.

· Δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο έκθεσης στο παθητικό κάπνισμα.

· Σχεδόν το ήμισυ των παιδιών αναπνέουν τακτικά, αέρα μολυσμένο με καπνό τσιγάρου στους δημόσιους χώρους. Πάνω από το 40% των παιδιών έχουν τουλάχιστον ένα γονέα καπνιστή . Το 2004, τα παιδιά αντιπροσώπευαν το 28% των θανάτων που αποδίδονται στο παθητικό κάπνισμα.

· Over 40% of children have at least one smoking parent.Εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, ο ετήσιος αριθμός θανάτων θα αυξηθεί σε πάνω από 8 εκατομμύρια έως το 2030.

· Το 80% περίπου των χρηστών ζουν σε χώρες του χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Ενώ η χρήση του μειώνεται σταδιακά στις χώρες υψηλού εισοδήματος, στις χώρες με χαμηλό εισόδημα παρουσιάζει σημαντική αύξηση.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ για τη μεταβολή του ποσοστού των καπνιστών στα έτη 2011-2012, η Ελλάδα έρχεται πρώτη από τις 34 χώρες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης σε ποσοστά καπνιστών με δεύτερη την Δημοκρατία της Τσεχίας ενώ σε όλες τις υπόλοιπες χώρες παρατηρήθηκε μείωση.

Η επιδημία του καπνίσματος είναι μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τη Δημόσια Υγεία που έχει αντιμετωπίσει ο κόσμος ποτέ. Αποτελεί σήμερα την πρώτη αιτία νοσηρότητας παγκοσμίως. Σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με μια σειρά από παθολογικές καταστάσεις, όπως ο καρκίνος στον πνεύμονα και σε άλλα όργανα, τα καρδιακά νοσήματα, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, η περιφερική αγγειακή νόσος, η εγκεφαλική αγγειακή νόσος και συμμετέχει στο 63% των θανάτων παγκόσμια που οφείλονται σε μη μεταδοτικά νοσήματα (NCDs).

Το φετινό θέμα του εορτασμού που έχει επιλεγεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας είναι: «Η απαγόρευση της διαφήμισης των προϊόντων καπνού, της προώθησης και της χορηγίας». Το εργαλείο του ΠΟΥ για την καταπολέμηση του καπνίσματος σε παγκόσμιο επίπεδο είναι το FCTC - WHO δηλαδή «η Σύμβαση του Πλαισίου Εργασίας για τον Έλεγχο του Καπνού» (Framework Convention on Tobacco Control). Η Σύμβαση έχει υπογραφεί το 2003 από 172 χώρες και τέθηκε σε ισχύ το 2005. Στην Ελλάδα ισχύει από τις 27/1/2006. Το Υπουργείο Υγείας στο πλαίσιο της εναρμόνισης της ελληνικής νομοθεσίας με τα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα και ειδικότερα σε συμμόρφωση με τα άρθρα 8 και 16 της Σύμβασης, συμπεριέλαβε σχετικές διατάξεις στους αντικαπνιστικούς νόμους:

Οι βασικές διατάξεις της Συνθήκης FCTC για τη μείωση της ζήτησης του καπνού, περιέχονται στα άρθρα 6-14. Αυτές αναφέρονται στις τιμές και τους φόρους καπνού, στην ενημέρωση του κοινού για τα προϊόντα της καύσης του καπνού,Packaging and labelling of tobacco products; στη συσκευασία και σήμανση των προϊόντων καπνού, στη διαφήμιση των προϊόντων καπνού και τέλος στην εκπαίδευση του κοινού. Στην Ελλάδα η διαφήμιση του καπνού έχει απαγορευτεί με νόμο το 1996, αλλά άλλοι παράγοντες επηρέασαν σημαντικά την κατανάλωση του καπνού στην χώρα μας. Έτσι παρουσιάζεται σταδιακή άνοδος της χρήσης παρά τα νομοθετικά και φορολογικά μέτρα που έχουν ληφθεί.

Οι Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας και Υγειονομικού Ελέγχου της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας είναι επιφορτισμένες με το έργο της απαγόρευσης του καπνού σε όλους τους χώρους. Το Τμήμα Πρόληψης και Προαγωγής Υγείας με τους γιατρούς του εφαρμόζει πρόγραμμα αγωγής υγείας για το κάπνισμα στο μαθητικό πληθυσμό με θέμα «Ενεργητικός Αντικαπνιστής», το οποίο θα συνεχίσει και στο επόμενο διδακτικό έτος.

Ο απώτερος λοιπόν στόχος είναι η προστασία των σημερινών και μελλοντικών γενεών, όχι μόνο από τις καταστροφικές συνέπειες του καπνού στην υγεία αλλά και την περιβαλλοντική και οικονομική καταστροφή που έμμεσα προκαλεί η εκτεταμένη χρήση”.