Τώρα, αυτές οι μέθοδοι της μείωσης των τιμών των βιομηχανικών ειδών δεν έχουν τίποτα να κάνουν με τους χαμηλούς μισθούς του εργάτη. Σε ένα μεγάλο εργοστάσιο, όπου τα ζώα χρησιμοποιούνται αντί των ανδρών, και τα μηχανήματα, αντί της ισχύος των ζώων, και όπου ο ορθολογικός καταμερισμός της εργασίας γίνεται για να διπλασιάσει, μάλλον, να δεκαπλασιάσει, τόσο τη δύναμη και το χρόνο, το αγαθό μπορεί να παρασκευάζεται και να πωλείται σε μια πολύ χαμηλότερη τιμή από ό, τι σε εκείνες τις εγκαταστάσεις που δεν έχουν τα ίδια πλεονεκτήματα…»(Readings in the History of Economic Thought. S. Howard Patterson, New York: McGraw-Hill, 1932, σ. 97-98.)

Δυο αιώνες μετά και τα συμφέροντα που λυμαίνονται την χώρα, καθώς και η ληστοσυμμορία των τρωγλοδυτών της πολιτικής που κυβερνά μας έχει ξαναγυρίσει πίσω στις λογικές που απέρριπταν οι πιο φιλελεύθεροι και λογικά σκεπτόμενοι διανοητές του 18ου αιώνα. Να συζητάμε δηλαδή πώς η εξαθλίωση του εργαζόμενου και η καταστροφή της κοινωνίας είναι για το καλό της προόδου και της οικονομίας. Όπως και τότε, έτσι και σήμερα η μαζική ανεργία, η εξαθλίωση, τα άθλια μεροκάματα και οι δουλειές χωρίς μέλλον δεν είναι παρά η πιο κυνική ομολογία ότι η οικονομία δουλεύει απροκάλυπτα για μια χούφτα παράσιτων που ξέρουν μόνο να συσσωρεύουν πλούτο. Αυτό θα πει πρόοδος! Μόνο που η αλήθεια είναι αυτή που διατύπωνε από την εποχή του ακόμη ο Μπέντζαμιν Φράνκλιν. Αυτό έχει αποδείξει και η παγκόσμια οικονομική εμπειρία για όλες τις χώρες.

Συν κάτι ακόμη. Χωρίς ένα ευρύτατο σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης της οικονομίας με έμφαση στην παραγωγή με όρους σύγχρονης τεχνολογίας, εφαρμογών και αγαθών, τότε δεν υπάρχει κανένας τρόπος για μια οικονομία σαν της Ελλάδας να γλυτώσει την περιθωριοποίηση σε βαθμό τριτοκοσμικής υποβάθμισης. Η έμφαση στα χαμηλά μεροκάματα, τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις, τις απορυθμίσεις και τις αποκρατικοποιήσεις κατοχυρώνουν την πλήρη αδυναμία της οικονομίας να αντιμετωπίσει την ανεργία. Η κυβέρνηση το ξέρει γι’ αυτό και σαν πλασιέ με επικεφαλής έναν παλιάτσο successful σε ρόλο πρωθυπουργό, τριγυρνά σαν πλασιέ προκειμένου να πουλήσει την χώρα ως εφαλτήριο των κινέζων για δουλειές με την Ευρώπη. Η γνωστή από την εποχή των Οθωμανών φιλοσοφία των λεβαντίνων κομπραδόρων που μπορούσαν να πουλήσουν ακόμη και την μάνα τους για μια επικερδή διαμεσολάβηση. Εκεί μας κατάντησαν.

Οι σημερινές πολιτικές απασχόλησης, μαζί με τη διάλυση της κοινωνικής ασφάλισης, έχουν σαν άμεσο στόχο να φέρουν αντιμέτωπους τον παλιό με το νέο εργαζόμενο, το γονιό με το παιδί του, όπου η ανάγκη για δουλειά του ενός υπονομεύει την ανάγκη για δουλειά του άλλου. Όσο πιο φτηνή γίνεται η εργατική δύναμη, όσο πιο ελαστικές γίνονται οι εργασιακές σχέσεις, όσο αυξάνουν τα ωράρια και ο εργάσιμος βίος, τόσο μεγαλύτερη γίνεται η ανεργία, τόσο διευρύνεται η προσωρινή και η μερική απασχόληση, τόσο διογκώνονται τα αδιέξοδα για όλους τους εργαζόμενους, αλλά πιο πολύ για τους νέους.

Επομένως η ανεργία δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με αποσπασματικά μέτρα, που δεν θίγουν την καρδιά του αναπτυξιακού προβλήματος. Δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με λογικές αύξησης των θέσεων εργασίας προσωρινού χαρακτήρα, σε παρασιτικές για την κοινωνία και την οικονομία δραστηριότητες, με όρους εξαθλίωσης και υποταγής του εργαζόμενου. Απαιτείται μια ριζικά διαφορετική πολιτική με στόχο την πλήρη απασχόληση, με θέσεις εργασίας που εξασφαλίζουν προοπτική και αξιοπρέπεια για τον εργαζόμενο σε συνθήκες κατοχύρωσης των δικαιωμάτων του και αναβάθμισης του ρόλου του. Για το σκοπό αυτό χρειάζεται άμεσα να επιδιωχθεί η προγραμματισμένη αξιοποίηση όλων των παραγωγικών δυνατοτήτων της ελληνικής οικονομίας, μαζί και μιας ριζικά διαφορετικής ανάπτυξης του τομέα των υπηρεσιών.

Πιο συγκεκριμένα:

· Να καταργηθούν οι μορφές ευλύγιστης, προσωρινής και μερικής απασχόλησης τόσο στο δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα και να κατοχυρωθούν ανελαστικά εργατικά δικαιώματα στη βάση της μόνιμης και σταθερής απασχόλησης.

· Να καταργηθεί το καθεστώς των συμβασιούχων και να αλλάξει ο χαρακτήρας της εποχικής ή συγκυριακής απασχόλησης, έτσι ώστε να μην καλύπτονται με εποχικό προσωπικό πάγιες και μόνιμες θέσεις εργασίας. Σε κάθε περίπτωση ο εποχικά ή συγκυριακά εργαζόμενος πρέπει να έχει ως προς τις αμοιβές και τις εργασιακές του σχέσεις καθεστώς πλήρως απασχολούμενου, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τις συλλογικές συμβάσεις, και να διαθέτει ακέραια τα κοινωνικοασφαλιστικά του δικαιώματα, ανεξάρτητα από το αν απασχολείται λιγότερο από το κανονικό.

· Να κατοχυρωθούν οι ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις και η εκούσια διαιτησία. Να εξασφαλιστεί θεσμικά και να διευρυνθεί το περιεχόμενο των συλλογικών συμβάσεων και διαπραγματεύσεων. Βασική προϋπόθεση είναι να κατοχυρωθεί η αυτοτέλεια των συνδικάτων με την κατάργηση κάθε είδους σχέσεων, δεσμών και εξαρτήσεων από το κράτος. Να διασφαλιστεί η δημοκρατική λειτουργία και ο διεκδικητικός χαρακτήρας του συνδικαλιστικού κινήματος. Να αναβαθμιστεί ο ρόλος του σε συνδυασμό με τη δημιουργία οργάνων εργατικού και κοινωνικού ελέγχου των εργασιακών σχέσεων και πολιτικών.

· Να καταργηθεί η υπερωριακή απασχόληση. Να διασφαλιστεί το ωράριο των εργαζομένων και οι συγκυριακές ή εποχιακές ανάγκες να καλύπτονται με πρόσθετο προσωπικό στη βάση των συλλογικών συμβάσεων και του σεβασμού των κοινωνικοασφαλιστικών δικαιωμάτων. Η εφαρμογή της τέταρτης βάρδιας να γίνεται μόνο με σύμφωνη γνώμη των εργαζομένων και των συνδικάτων τους με τρόπο που να διασφαλίζει τα δικαιώματα των εργαζομένων και να αντιμετωπίζει τα κοινωνικά προβλήματα που δημιουργούνται.

· Να μειωθεί ο πραγματικός εργάσιμος χρόνος για το σύνολο των εργαζόμενων με την άμεση εφαρμογή του 35ωρου (πενθήμερο, εφτάωρο) δίχως μείωση μισθών, συρρίκνωση των κοινωνικοασφαλιστικών δικαιωμάτων, ή αλλαγή της εργασιακής σχέσης. Η αποτελεσματική προστασία της αγοραστικής δύναμης των μισθών και συντάξεων, η διασφάλιση ανελαστικών ωραρίων, εργασιακών σχέσεων, μαζί και κοινωνικοασφαλιστικών δικαιωμάτων, πρέπει να έχει σαν επιπλέον στόχο τον δραστικό περιορισμό της δεύτερης δουλειάς και γενικά της υπεραπασχόλησης.

· Να απαγορευτεί η παιδική και εφηβική εργασία έως τα 17 χρόνια, με ταυτόχρονη επέκταση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης και στο λύκειο. Για τους νέους και νέες ηλικίας 18-23 χρονών να εφαρμοστεί μέγιστο ημερήσιο ωράριο εργασίας 5 ωρών χωρίς μείωση του μεροκάματου ή του μισθού και με ακέραια όλα τα δικαιώματα που έχουν όλοι οι εργαζόμενοι. Να απαγορευτεί η απασχόληση των νέων σε βαριές και ανθυγιεινές δουλειές.

· Να κατοχυρωθεί η ισότητα στους όρους και τις αμοιβές της εργασίας ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες. Να προστατευτεί και να στηριχθεί η μητρότητα, αλλά και η πατρότητα. Για τη μητέρα ή τον πατέρα ανήλικων τέκνων να υιοθετηθεί μειωμένο ημερήσιο ωράριο εργασίας 5 ωρών χωρίς μείωση μισθού και δικαιωμάτων.

· Να δοθεί η δυνατότητα πρόωρης και πλήρους συνταξιοδότησης σε όλους τους εργαζόμενους που είναι άνω των 55 και έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον 35 έτη εργασίας με δυνατότητα εξαγοράς πρόσθετων ετών.

· Άμεση μετατροπή του ΟΑΕΔ σε ταμείο ασφάλισης κατά της ανεργίας με τον επαναπροσανατολισμό του συνόλου των πόρων του στην πραγματική στήριξη των ανέργων με το επίδομα ανεργίας στο 80% του βασικού μισθού για ολόκληρη την περίοδο της ανεργίας και την κατοχύρωση πλήρη κοινωνικοασφαλιστικών δικαιωμάτων των ανέργων. Το ταμείο ασφάλισης κατά της ανεργίας θα πρέπει να αποτελεί οργανικό τμήμα της κοινωνικής ασφάλισης, να στηρίζει το σύνολο των ανέργων δίχως προαπαιτήσεις και προϋποθέσεις για ολόκληρο το διάστημα που αυτοί παραμένουν άνεργοι, να το διαχειρίζονται αποκλειστικά εκπρόσωποι των εργαζομένων δίχως η κυβέρνηση να έχει αρμοδιότητα παρέμβασης ή ελέγχου και να επιβαρύνει την εργοδοσία στο σύνολό της.

· Η πάλη για τον περιορισμό των απολύσεων πρέπει να είναι συνεχής. Να παρθούν πρόσθετα νομοθετικά μέτρα περιορισμού των απολύσεων που να καλύπτουν το σύνολο των εργατοϋπαλλήλων και των εργατοτεχνιτών. Να καταργηθεί ο θεσμός της διαθεσιμότητας και να προστατεύεται η συνδικαλιστική δράση στους χώρους δουλειάς. Να θεσμοθετηθεί η αποφασιστική γνώμη των συνδικάτων για τις απολύσεις και γενικά για την πολιτική απασχόλησης σε επίπεδο επιχείρησης και κλάδου.

· Να εξασφαλιστούν σύγχρονες συνθήκες εργασίας και υγιεινής των εργαζομένων, με άμεσα υπόλογη την εργοδοσία και με αποφασιστικό λόγο και ρόλο των ίδιων των εργαζομένων και των συνδικάτων.

· Να αναβαθμιστεί η σημασία και να βελτιωθεί η επαγγελματική κατάρτιση των εργαζομένων ώστε να αντιστοιχηθεί με τις πραγματικές ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας. Η παροχή της πρέπει να είναι αποκλειστική υπόθεση των Επαγγελματικών Επιμελητηρίων και να χρηματοδοτείται από τις επιχειρήσεις ως σύνολο.

· Να περιοριστεί δραστικά η αυταπασχόληση, η εργασία με δελτίο παροχής, που αποτελεί μορφή εξαρτημένης εργασίας δίχως κατοχυρωμένα δικαιώματα για τον εργαζόμενο. Να καταργηθεί η δυνατότητα πρόσληψης εργαζομένων με «σύμβαση έργου» ή ιδιωτικό συμφωνητικό. Ο εργοδότης πρέπει να υποχρεωθεί σε όλες τις περιπτώσεις να αμείβει και να αντιμετωπίζει τον εργαζόμενο με βάση τα ισχύοντα για τους μισθωτούς (συλλογικές συμβάσεις και νομοθεσία), ενώ με κάθε έκδοση δελτίου παροχής θα πρέπει να επιβαρύνεται με τα προβλεπόμενα επιδόματα που προβλέπουν οι συλλογικές συμβάσεις, όπως και με το σύνολο των εργατικών και εργοδοτικών εισφορών στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.

Μόνο με άμεσα μέτρα σαν κι αυτά μπορεί να υπάρξει μια δραστική αποκλιμάκωση της ανεργίας και κυρίως των νέων. Πριν καν τεθεί σε «πρόσω ολοταχώς» η παραγωγική μηχανή της οικονομίας.