Όταν κάποιος θέλει να φύγει, και δεν μπορείς να τον πείσεις να μείνει, ο μόνος τρόπος για να τον κρατήσεις είναι να χρησιμοποιήσεις βία.

Δημιουργείς όμως μια συνθήκη υποτέλειας αν υπονομεύσεις τη δημοκρατία, με ανυπολόγιστες αντιδράσεις. Παρότι αυτό δεν γίνεται μέσα σε μια νύχτα. Εχεις ήδη προετοιμάσει την κοινή γνώμη.

Υποστηρίζεις την ενέργειά σου δημιουργώντας ένα κλίμα, μια επινοημένη πραγματικότητα.

Αναλυτές και ειδικοί σύμβουλοι επιλέγουν προσεκτικά ομάδες λέξεων -σαν τσιτάτα- που είναι εύκολο κανείς να θυμηθεί, να επαναλάβει και να διαδώσει.

Τρομοκρατείς τον Καταλανό πολίτη πως θα μείνει εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης, εκτός του ευρώ, εκτός… του κόσμου τούτου. Μόνος και απροστάτευτος. Και σε έναν βαθμό υποστηρίζεις πως η σκέψη και μόνο της απόσχισης είναι προδοσία και αντιπατριωτική συμπεριφορά.

Αν δεν είχε τόσο αντιαριστερό λόγο ο Ραχόι, θα χρησιμοποιούσε μέχρι και τον Μαρξ που κάποτε είχε πει ότι «η απόσχιση είναι η γεροντική ασθένεια του εθνικισμού».

Η υπόλοιπη Ευρώπη σε βοηθά με τη σιωπή της. Αλλά συχνά η σιωπή μπορεί να οδηγήσει σε ανεπανόρθωτες καταστάσεις.

Οσο καλά κι αν έχεις μελετήσει τις κινήσεις σου, ο αστάθμητος παράγοντας που λέγεται ανθρώπινη αντίδραση είναι αδύνατο να ελεγχθεί.

Αυτό που δεν υπολόγισαν ο Ραχόι και οι σύμβουλοί του ήταν πως το μεσημέρι της Κυριακής όλος ο κόσμος θα μιλούσε για τα «αιματηρά γεγονότα της Βαρκελώνης την 1η Οκτωβρίου», ξεχνώντας την όποια επιχειρηματολογία της ισπανικής κυβέρνησης. Παρότι οι Ευρωπαίοι πολίτες είναι κουρασμένοι από τα προβλήματα των δικών τους χωρών, αντέδρασαν.

Εδειξαν τον θυμό τους κατακλύζοντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με φωτογραφίες πληγωμένων διαδηλωτών και ανέβασαν πύρινες αναρτήσεις κατά της συμπεριφοράς της ισπανικής κυβέρνησης.

Οι Καταλανοί συσπείρωσαν τον δημοκρατικό κόσμο στην Ευρώπη όχι γιατί συμφωνεί με τη λογική της απόσχισης, αλλά γιατί αυτήν την Κυριακή τούς στερήθηκε βίαια το δικαίωμα να αποφασίσουν για ένα τόσο σοβαρό -σχεδόν υπαρξιακό- ζήτημα.

Η ανελευθερία χτύπησε ένα ευαίσθητο νεύρο που μας θύμισε για ακόμη μια φορά πως δικαιώματα που θεωρούσαμε δεδομένα καταπατούνται.

Είδαμε να συμβαίνουν τρομερά επεισόδια και σε άλλα δημοψηφίσματα, όπως στην Ιρλανδία ή στο Κεμπέκ. Η κεντρική ισπανική κυβέρνηση κάνει ό,τι μπορεί για να τα ξεπεράσει σε βία.

Το σκηνικό θυμίζει τη δραματική ιστορία του Ισπανικού Εμφυλίου τον περασμένο αιώνα. Από τη Μαδρίτη ο Λόρκα «χαμογελά» πικρά.

Ας μην ξεχνάμε ότι και σήμερα το άγαλμά του, τοποθετημένο στην πλατεία Σάντα Ανα της Μαδρίτης, είναι ακόμη ένα έμβλημα του επίμαχου παρελθόντος.

Κάθε μέρα, ένας από τους αριστερούς βάζει ένα μαντίλι στον λαιμό του αγάλματος και κάποιος από τους δεξιούς έρχεται αργότερα για να το βγάλει.

Άρθρο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ