Του Τάσου Παππά

Είπε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γ. Δραγασάκης σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις: «Eίναι προφανές ότι μια μεταρρύθμιση πρέπει να καταφέρει να πείσει -για να μην πω τον πιο αυστηρό όρο να εμπνεύσει- για το αποτέλεσμά της.

Θα πρέπει δηλαδή να εξασφαλίσει, όχι απλώς την ανοχή, αλλά, ει δυνατόν, την ενεργητική υποστήριξη αυτών που θα πρέπει να την κάνουν πράξη».

Πολύ σωστά. Ομως, γιατί πάντα υπάρχει ένα «όμως», αν και στην περίπτωσή μας τα «όμως» είναι αρκετά:

■ Να συμφωνήσουμε στο περιεχόμενο της μεταρρύθμισης γιατί η λέξη έχει κακοποιηθεί βάναυσα τα τελευταία χρόνια. Δεν πρόκειται για μια ουδέτερη ιδεολογικά έννοια-άλλωστε τέτοιες έννοιες δεν υπάρχουν.

Μεταρρύθμιση είναι, για παράδειγμα, η μείωση του κράτους, η συρρίκνωση των μηχανισμών πρόνοιας, οι μαζικές ιδιωτικοποιήσεις, η κατάργηση εργασιακών δικαιωμάτων, η απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων, οι ανεξέλεγκτες αγορές, η κυριαρχία των ιδιωτών στην ασφάλιση, όπως υποστηρίζουν οι νεοφιλελεύθεροι παλιάς και νέας κοπής.

Μεταρρύθμιση είναι και η επιστροφή στο Δημόσιο των επιχειρήσεων στρατηγικού χαρακτήρα και οι πολιτικές που έχουν στόχο την καθολική ασφάλιση, την πλήρη απασχόληση και τη συμμετοχή των εργαζομένων στη διοίκηση των επιχειρήσεων. Η απόσταση που χωρίζει τη μία αντίληψη από την άλλη είναι τεράστια, παρά το γεγονός ότι και οι δύο κινούνται εντός του πλαισίου του συστήματος. Συνεπώς πρέπει κάθε φορά να δίνονται καθαρές απαντήσεις στο διπλό ερώτημα: «Από ποιον και για ποιους;».

■ Αυτός που οργανώνει τις μεταρρυθμίσεις πρέπει να έχει πειστεί και ο ίδιος για την αναγκαιότητά τους. Αν δεν τις πιστεύει, αν τις κάνει με το ζόρι, δεν θα είναι αποτελεσματικός, δεν πρόκειται να πείσει ούτε φυσικά να εμπνεύσει και βεβαίως δεν μπορεί να προσδοκά ότι θα κινητοποιηθεί εκείνη η κρίσιμη μάζα ανθρώπων, η εμπλοκή της οποίας είναι απαραίτητη για να ευδοκιμήσει ένα μεταρρυθμιστικό εγχείρημα.

Μεταρρυθμίσεις που δεν έχουν κοινωνικό έρεισμα θα αποτύχουν, ακόμη κι αν επιβληθούν σε πρώτο χρόνο με αυταρχικές μεθόδους ή με εκβιαστικά διλήμματα.

■ Στην πολιτική, παρότι θα το ήθελαν κόμματα και ηγεσίες, δεν υπάρχει μηδενισμός του κοντέρ. Το ό,τι κάναμε κάναμε, πάμε τώρα γι’ άλλα, εξορίζοντας το παρελθόν στη λήθη, δεν ισχύει, ιδιαίτερα μάλιστα αν αυτό το παρελθόν είναι τουλάχιστον προβληματικό και σε τσιγκλάει όταν προσπαθείς να το φασκιώσεις.

Αν είχες χαρακτηρίσει τον κοινωνικό διάλογο προσχηματικό και στημένο, δεν μπορείς σήμερα να εγκαλείς όσους σου ζητούν να αποσύρεις τα πάντα πριν κάτσουν στο τραπέζι για να συζητήσουν.

Αν είχες ενοχοποιήσει τον συμβιβασμό, κάνοντας λόγο για ταξική προδοσία, δεν μπορείς σήμερα να δυσφορείς που κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν τα ίδια πράγματα. Αν είχες στηρίξει την κινητοποίηση κάθε κλάδου, ανεξαρτήτως της βασιμότητας των αιτημάτων του, επειδή σε διευκόλυνε στο αντιπολιτευτικό έργο σου, δεν δικαιούσαι να εκπλήσσεσαι όταν κοινωνικές ομάδες -εκπαιδευμένες και από σένα- λειτουργούν με στενά και ιδιοτελή κίνητρα.

Ανάγωγα

Είναι είδηση ότι ο αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας αποφάσισε να μεταφέρει την έδρα του κόμματος σε άλλη περιοχή για να μειωθούν τα έξοδα; Είναι και γι’ αυτό παίχτηκε στα δελτία. Είναι είδηση η πίεση που ασκεί ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς στον ευρωβουλευτή της ΛΑ.Ε. Νίκο Χουντή να αποσύρει την ερώτησή του για τα χρέη της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ; Είναι. Δεν παίχτηκε όμως στα δελτία.

Άρθρο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ